Konwersatorium "Reportaż w XX wieku (nie tylko w Polsce): osobowości, tematy, strategie pisarskie" 340-PS2-1KON4
Konwersatorium (KON) Rok akademicki 2020/21

U. Glensk, Historia słabych. Reportaż i życie w Dwudziestoleciu (1918-1939), Kraków 2014.

R. Kapuściński, Autoportret reportera, Kraków 2003.

R. Kapuściński, Cesarz (dowolne wydanie).

Literatura bez fikcji. Między sztuką a codziennością – w stronę nowej syntezy, t. 3, red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski, Warszawa 2018.

E. Pleszkun-Olejniczakowa, Reportaż: wokół pochodzenia, definicji i podziałów, Folia Litteraria Polonica 2005, nr 7/2, s. 3–27.

A. Rejter, Kształtowanie się gatunku reportażu podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej, Katowice 2000.

Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym, red. K. Stępnik, M. Piechota, Lublin 2004.

K. Wolny-Zmorzyński, Andrzej Kozieł, Genologia dziennikarska, Studia Medioznawcze 2013, nr 5, s. 23–35.

E. Żyrek-Horodyska, Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu, Kraków 2019.

E. Żyrek-Horodyska, Reportaż literacki wobec literatury. Korzenie i teorie, Pamiętnik Literacki 2017, z. 4, s. 119–131.

Wybrane reportaże: Egona Erwina Kischa, Melchiora Wańkowicza, Ksawerego Pruszyńskiego, Wandy Melcer, Hanny Krall, Wojciecha Tochmana, Mariusza Szczygła, Wojciecha Jagielskiego, Jacka Hugo-Badera.

Efekty kształcenia

WIEDZA

Absolwent:

- zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji i wartościowania komunikatów właściwych dla tradycji badawczej w zakresie literaturoznawstwa i językoznawstwa (charakteryzuje metody badań reportażu i gatunków pokrewnych, umiejscawia dany tekst krytyczny/teoretyczny w kontekście ideowo-artystycznym i społeczno-politycznym)

– P7S_WG – KA7_WG2

- definiuje pojęcia z zakresu analizy antropologicznej, teoretycznoliterackiej, historycznoliterackiej, na poziomie rozszerzonym, z uwzględnieniem kontekstów (definiuje pojęcia „reportaż”, „podróżopisarstwo”, „narrative journalism”, „literary journalism”, „creative nonfiction”, „reporter”, „reportażysta”, „reportaż literacki”)

– P7S_WGK – KA7_WGK1

- posiada wiedzę o historycznych, funkcjonalnych, kompozycyjnych, stylistycznych aspektach dyskursu w komunikatach użytkowych, naukowych oraz artystycznych (wskazuje podstawowe cechy gatunku „reportaż” oraz cechy znamienne dla poszczególnych autorów lub nurtów, umiejscawia reportaż pośród gatunków paraliterackich i/lub literackich)

– P7S_WGK – KA7_WGK2

UMIEJĘTNOŚCI

Absolwent:

- formułuje krytyczne sądy na podstawie samodzielnie zebranych i zanalizowanych źródeł informacji, oraz potrafi ukierunkować innych w tym zakresie (potrafi scharakteryzować metody badania reportażu, podać ważniejsze opracowania oraz koncepcje, i ustosunkować się do nich)

– P7S_UWKOU – KA7_UWKOU1

- analizuje i kontekstowo interpretuje tekst (artystyczny i fuzytowy) z uwzględnienie aspektów: kulturowego, pragmatycznego, poznawczego, aksjologicznego, kompozycyjnego i stylistycznego, uwzględniając nowe osiągnięcia w zakresie literaturoznawstwa i językoznawstwa (wymienia najważniejszych polskich reportażystów/reporterów i reporterki XX wieku, łączy nazwiska z tytułami dzieł i epokami, rekonstruuje fazy rozwoju polskiego reportażu, wskazuje najważniejszych przedstawicieli reportażu w XX wieku, wyjaśnia przyczyny bujnego rozwoju reportażu w okresie międzywojennym, podaje nazwy instytucji ważnych dla rozwoju gatunku)

– P7S_UWKOU – KA7_UWKOU2

- potrafi sformułować syntetyczną wypowiedź pisemną i ustną z wykorzystaniem własnych poglądów, poglądów innych autorów z użyciem argumentacji i specjalistycznej terminologii (prowadzi dyskusję z innymi słuchaczami i prowadzącym, prezentuje własny referat/omawia własną prezentację multimedialną)

– P7S_UWKOU – KA7_UWKOU3

- potrafi przygotować się do dyskusji, prowadzić debatę, sporządzić listę kwestii spornych w tradycji naukowej oraz dyskutować z użyciem specjalistycznej terminologii

– P7S_UWKOU – KA7_UWKOU4

- potrafi wykorzystać istotne źródła w indywidualnej pracy analityczno- interpretacyjnej (poza klasycznymi zasobami bibliotecznymi korzysta z różnorodnych źródeł internetowych, zwłaszcza bibliotek cyfrowych, czasopism specjalistycznych, jak: Diegesis, czy portali typu: SciElo, retropress.pl, Oxford Research Encyclopedia: Communication, Creative Nonfiction)

– FP2_U03 – H2A_U03

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Absolwent:

- potrafi określić priorytety służące realizacji zadania (przygotowuje rozbudowaną prezentację, korzystając z opracowań omawianych na zajęciach i sugerowanych przez prowadzącego oraz na podstawie własnych kwerend)

– P7S_KKO – KA7_KKO2

- jest przygotowany do pracy w grupie, świadomy odpowiedzialność za zadania podjęte w pracy zespołowej (przewodniczy dyskusji, przyjmuje rolę adwokata i/lub krytyka poszczególnych tekstów/ koncepcji/autorów, udziela krytycznego feedbacku pozostałym słuchaczkom i słuchaczom po ich prezentacjach/wypowiedziach)

– P7S_KOR – KA7_KOR1

Weryfikacja efektów kształcenia będzie następowania w trakcie zajęć (aktywność na zajęciach, udział w dyskusji, przygotowanie prezentacji).

Aktywność na zajęciach może przebiegać w formie ustnych wypowiedzi albo, zwłaszcza w wypadku nauczania w trybie zdalnym, być dokumentowana pisemne oraz wykonywanie prac cząstkowych poświadczających znajomość tematyki i samodzielną pracę studenta. Przesyłanie notatek, materiałów itd. za pośrednictwem platformy Blackboard i/lub USOSmail.

1. Czym jest reportaż? Kim jest reporter/reportażysta? – wprowadzenie, główne kierunki badań, najważniejsze opracowania.

2. Krótka historia reportażu: od podróżopisarstwa romantycznego przez interwencyjne reportaże z lat 30-tych po współczesne zapisy z nostalgicznych – i innych – podróży.

3. Wspólne miejsca reportażu: rewolucja 1917 roku i burzliwe lata 30-te jako impulsy do wybuchu reporterskich talentów.

4. Ikony światowego reportażu XX wieku: Egon Erwin Kisch i Robert Capa.

5. Polski reportaż międzywojenny: Wrzos, Nowaczyński, Pruszyński, Melcer, Wańkowicz.

6. Reportaże Ryszarda Kapuścińskiego – skąd ten światowy sukces?

7. Druga połowa XX i XXI wiek: najważniejsze postaci sceny reporterskiej (H. Krall, W. Tochman, M. Szejnert, W. Jagielski, M. Szczygieł, J. Hugo-Bader).

dyskusja, wykład, projekty, praca grupowa i indywidualna