Regionalna historia wojskowości 350-HS1-2RHW
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2020/21

Literatura podstawowa:

A. Aksamitowski, Militarna rola Narwi w kampaniach wojennych XX wieku, Warszawa 2006.

S. Czerep, Wielka operacja zimowa pierwszej wojny światowej. Działania na kierunku ma-zursko-augustowskim od 7 do 21 lutego 1915 roku, Białystok 2011.

A. Dobroński, M. Gajewski, Białystok 1920, Warszawa 2019.

A. Grzywacz, Wschodniopruski obszar operacyjny w planowaniu strategicznym II Rzeczypo-spolitej, Oświęcim 2015.

T. Jurga, W. Karbowski, Armia „Modlin” 1939, Warszawa 1987.

R. Juszkiewicz, Walki o przedmościa Pułtusk, Różan, Płock 1939, Warszawa 1992.

R. Juszkiewicz, Wrzesień 1939 roku na Mazowszu Północnym, Mława 2009.

Z. Kosztyła, Wrzesień 1939 roku na Białostocczyźnie, Warszawa 1976.

W. Kozłowski, Obrona środkowej Narwi i Biebrzy w 1939 roku, Łódź 1982.

W. Łach, Polska północna w systemie obronnym kraju w latach 1918-1926, Olsztyn 2010.

T. Sawicki, Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim: czerwiec 1944-maj 1945, Warszawa 1987.

SGO „Narew” i GO „Grodno” w wojnie obronnej 1939 r., Białystok 2004.

J. Strenkowski, Bitwa o Zambrów. 18. Dywizja Piechoty w walkach odwrotowych 11 września 1939 r., Zambrów 2020.

T. Wesołowski, „Linia Mołotowa”. Sowieckie fortyfikacje z lat 1940-1941 na przykładzie 62 Brzeskiego Rejonu Umocnionego, Białystok 2001.

Literatura uzupełniająca:

N. Filinowicz, Obrona Białegostoku w dniach 14-15 września 1939 r., „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 32, 2019.

Ł. Radulski, Bój pod Domanowem i Mniem 13 września 1939 r., cz. 1-2, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 28/29, 206; z. 30, 2017.

Ł. Radulski, Działania Podlaskiej Brygady Kawalerii w Prusach Wschodnich 2-4 września 1939 r., „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 32, 2019.

J. Nikołajuk, Pierwszy sowiet. Dyslokacja wojsk RKKA i NKWD na „występie białostockim” w przededniu Barbarossy, „Militaria XX wieku”, 2012, nr 4.

J. Nikołajuk, Wojska Ochrony Pogranicza NKWD na „łuku białostockim” na przykładzie 88. Oddziału w Szepietowie (październik 1939 – czerwiec 1941 r.), „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska w Białymstoku”, z. 24, 2011.

T. Wesołowski, „Acht Komma Acht” przeciw polskim schronom bojowym. Niemieckie 88 mm armaty przeciwlotnicze jako środek zwalczania fortyfikacji stałych i ich rola w przełamaniu umocnień odcinka „Nowogród” (9-10 września 1939 r.), cz. 1-2, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska w Białymstoku”, z. 24, 2011; z. 25, 2012.

T. Wesołowski, Landwehra w natarciu, Przełamanie prawego skrzydła odcina „Wizna” pod Giełczynem w dniu 9 września 1939 r., „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 32, 2019.

T. Wesołowski, Maskowanie schronów bojowych „Linii Mołotowa” w rejonach umocnionych na granicy sowiecko-niemieckiej w latach (czerwiec 1941 r.), „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 22, 2010.

T. Wesołowski, Niemiecka artyleria kolejowa w pierwszych dniach operacji „Barbarossa” na tzw. łuku białostockim (22-23 czerwca 1941 r.) – planowanie i przygotowanie działań, przykłady użycia dział kolejowych, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 27, 2014.

T. Wesołowski, Niezrealizowany projekt spiętrzenia Narwi pod Łomżą w 1939 r., „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, z. 28/29, 2015-2016.

R. Wróblewski, Białystok 1944. Walki o Białystok 24-26 lipca 1944 roku, „Militaria XX wieku”, 2011, nr 6.

Wiedza: student

KP6_WG1: zna i rozumie wybrane zagadnienia regionalnej historii wojskowości w ujęciu chronologicznym i tematycznym;

KP6_WG2: ma zaawansowaną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o historii wojskowości regionu;

KP6_WG3: zna podstawowe nurty filozoficzne, kulturowe, ideologie i doktryny polityczne;

KP6_WG4: wykazuje znajomość historii porównawczej w zakresie nauk historyczno-wojskowych;

KP6_WG5: zdaje sobie sprawę z diachronicznej struktury przeszłości;

KP6_WG6: zdaje sobie sprawę z różnorodności źródeł informacji; rozumie ich przydatność w badaniach historyczno-wojskowych;

KP6_WG9: zna na poziomie podstawowym główne kierunki rozwoju badań historyczno-wojskowych regionu, a zwłaszcza najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie;

KP6_WG10: ma podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk historyczno-wojskowych;

KP6_WG11: zna podstawowe metody badawcze i narzędzia warsztatu historyka wojskowości oraz podstawowe metody upowszechniania wiedzy historycznej;

KP6_WG12: definiuje miejsce historii wśród innych nauk, rozumie cele prowadzenia badań historycznych oraz objaśnia pozycję i znaczenie nauk historycznych w obszarze nauk humanistycznych i społecznych;

KP6_WK4: rozpoznaje relacje i zależności na poziomie podstawowym pomiędzy przeszłością a aktualnymi problemami społecznymi, gospodarczymi i politycznymi;

KP6_WK5: rozumie podstawowe mechanizmy kulturowe, polityczne, prawne i ekonomiczne;

KP6_WK8: orientuje się w działalności i aktualnej ofercie współcześnie działających instytucji kultury, a zwłaszcza ośrodków upowszechniających i popularyzujących wiedzę historyczną.

Umiejętności: student

KP6_UW1: samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny przy zastosowaniu nowoczesnych technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji, zgodnie ze wskazówkami opiekuna naukowego;

KP6_UW2: potrafi w stopniu podstawowym wykorzystać wiedzę teoretyczną właściwą dla studiów do opisu podstawowych problemów historycznych, ekonomicznych, politycznych i kulturowych;

KP6_UW3: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł;

KP6_UW4: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności badawcze związane z kulturowymi, prawnymi, politycznymi i ekonomicznymi uwarunkowaniami;

KP6_UW5: potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną i podstawowe umiejętności zbierania i analizy źródeł w badaniu historii wojskowości;

KP6_UW6: potrafi analizować bieżącą sytuację polityczną i militarną;

KP6_UW8: potrafi rozpoznać i ocenić wartość wytworów kultury oraz określić ich walory;

KP6_UK1: potrafi przygotować prezentację multimedialną oraz wykorzystywać nowoczesne technologie informacyjne;

KP6_UK2: potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie badań historyczno-wojskowych;

KP6_UK5: potrafi kompetentnie wypowiadać się publicznie na temat historii wojskowości regionu;

KP6_UK6: potrafi sporządzić wypowiedź na piśmie dotyczącą historii wojskowości regionu;

KP6_UO1: uczestniczy w wykonywaniu zadań przydzielonych zespołom w trakcie zajęć na uczelni;

KP6_UU1: samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny przy zastosowaniu nowoczesnych technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji, zgodnie ze wskazówkami opiekuna naukowego.

Kompetencje społeczne: student

KP6_KK1: ma krytyczną świadomość zakresu swojej wiedzy historycznej i umiejętności warsztatowych i rozumie potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie fachowym, ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji personalnych i społecznych;

KP6_KK2: wykazuje odpowiedzialność i odwagę cywilną w przedstawianiu zgodnego aktualnym stanem wiedzy historycznej obrazu dziejów i w sprzeciwianiu się instrumentalizacji historii przez grupy narodowe, społeczne, religijne i polityczne;

KP6_KK3: formułowania sądów na temat podstawowych kwestii z zakresu historii, w kontekście problemów ekonomicznych, politycznych, kulturowych, społecznych i prawnych;

KP6_KK4: jest zdolny do okazywania zrozumienia dla świata wartości i postaw ludzi w różnych okresach i kontekstach historycznych;

KP6_KO1: docenia rolę nauk historycznych i pokrewnych dla kształtowania więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym;

KP6_KO2: docenia i szanuje, jak też jest gotów promować tradycje oraz dziedzictwo historyczne i kulturowe Polski, swojego regionu i Europy;

KP6_KO3: podejmuje próby uczestnictwa w dyskusjach historycznych i przekazywania informacji osobom zainteresowanym historią spoza grona fachowców;

KP6_KR1: stosowania zasady etyczne;

KP6_KR2: potrafi funkcjonować w środowisku wielokulturowym, rozumie wartość pluralizmu i tolerancji;

KP6_KR3: uznaje i szanuje różnice punktów widzenia determinowane różnym podłożem narodowym i kulturowym.

Weryfikacja efektów kształcenia: referat, ocena aktywności w trakcie zajęć.

Zaliczenie na ocenę na podstawie przygotowanych referatów oraz aktywności i zaangażowania podczas zajęć. Zaliczenie nieobecności podczas dyżurów.

1.) Charakterystyka wojskowo-geograficzna regionu nadnarwiańskiego i pogranicza wschodniopruskiego (XIX-XX w.);

2.) Ziemie nadnarwiańskie i obszar Prus Wschodnich w planowaniu wojennym Rosji i Niemiec (przełom XIX/XX w.);

3.) Rosyjska i niemiecka infrastruktura wojskowa: kompleksy koszarowe i fortyfikacje linii Narwi-Biebrzy i Prus Wschodnich (przełom XIX/XX w.);

4.) Obszar nadnarwiański i Prusy Wschodnie podczas I wojny światowej (1914-1915);

5.) Obszar nadnarwiański w wojnie 1920 r.

6.) Ziemie nadnarwiańskie i obszar Prus Wschodnich w planowaniu wojennym Polski i Niemiec (1918-1939);

7.) Polska i niemiecka infrastruktura wojskowa: kompleksy koszarowe, magazynowe, lotniska i fortyfikacje linii Narwi-Biebrzy i Prus Wschodnich (1918-1939);

8-9.) Kampania wrześniowa na Białostocczyźnie (1939);

10.) Ziemie nadnarwiańskie i obszar Prus Wschodnich w planowaniu wojennym Związku Sowieckiego i Niemiec (1939-1941);

11.) Dyslokacja wojsk sowieckich i infrastruktura wojskowa na tzw. łuku białostockim (1939-1941);

12-13.) Operacja „Barbarossa” na Białostocczyźnie (1941);

14.) Operacja „Bagration” ofensywa styczniowa na Białostocczyźnie (1944-1945);

15.) Zaliczenie zajęć.

Dyskusja na podstawie przeczytanych źródeł i literatury, referat, prezentacja multimedialna, elementy wykładu.