Podstawy metodologii badań społecznych 380-SS1-2GPG
Wykład (WYK) Rok akademicki 2022/23

Literatura podstawowa:

Krajewska A., Badania ilościowe w pedagogice – podstawowe właściwości i koncepcja badań, (w:) A. Krajewska (red.) Przemiany w kształceniu pedagogów, Olecko 2010.

Krajewska A., Statystyka dla pedagogów: wybrane zagadnienia. Trans Humana, Białystok 2001.

Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Warszawa 1999.

Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Warszawa 2000.

Palka S., Metodologia badania. Praktyka pedagogiczna, Gdańsk, 2006.

Palka S. (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010.

Palka S., Wiązanie podejść metodologicznych w pedagogice teoretyczno-praktycznej, Kraków 2018.

Pilch T. Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, „Żak” Warszawa 2001.

Literatura uzupełniająca:

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa, 2004.

Cohen L., Manion L., Research Methods in Education,, Routledge, 1996.

Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, 2008.

Studentka/Student:

• wyjaśnia miejsce pracy socjalnej w systemie nauk społecznych oraz jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

• wyjaśnia znaczenie podstawowych terminów z zakresu metodologii badań społecznych (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

• wymienia i charakteryzuje elementy projektu badawczego (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

• wyjaśnia znaczenie i właściwości pomiaru w badaniach ilościowych (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

• wymienia i opisuje podstawowe cechy badań ilościowych i jakościowych (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

• uzasadnia potrzebę łączenia badań empirycznych ilościowych z badaniami jakościowymi w pracy socjalnej (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

• wskazuje i dokonuje analizy dylematów etycznych na różnych etapach prowadzenia badań (sposób weryfikacji: egzamin pisemny).

Egzamin pisemny: pytania problemowe, wymagające myślenia na wyższych poziomach w taksonomii B. Blooma.

Najniższa ocena pozytywna z egzaminu - 55% pkt. możliwych do uzyskania;

50% nieobecności nieusprawiedliwionych podczas wykładów kwalifikuje do niezaliczenia przedmiotu.

1. Wprowadzenie do przedmiotu. Przedstawienie efektów uczenia się i sposobów ich weryfikacji. Prezentacja literatury przedmiotu. Pojęcie, funkcje, kryteria klasyfikacji i struktura nauki. Miejsce pracy socjalnej w systemie nauk społecznych.Pojęcie metodologii nauk i metodologii badań społecznych. Pojęcie badań naukowych. Poznanie naukowe a poznanie potoczne.

2. Metodologiczne podstawy współczesnych nauk społecznych – orientacja poznawcza pozytywistyczna i humanistyczna – badania ilościowe i jakościowe. Ranga teorii w badaniach ilościowych. Pojęcie i funkcje teorii w badaniach społecznych. Warsztat naukowy badacza. Sporządzanie przypisów (konwencja brytyjska i niemiecka) i bibliografii.

3. Etapy badania naukowego a etapy postępowania w badaniach społecznych. Istota, rodzaje i właściwości problemów i hipotez badawczych. Procedura formułowania problemów badawczych. Pojęcie i rodzaje zmiennych i wskaźników.

4. Elementy projektu badawczego w badaniach ilościowych. Prezentacja przykładu projektu badawczego. Układ problemów i hipotez badawczych a struktura pracy promocyjnej. Układ i zawartość poszczególnych części w relacji z badań. Analiza najczęściej popełnianych błędów.

5. Metody, techniki i narzędzia badawcze w badaniach ilościowych – pojęcie i rodzaje. Metody badań jakościowych w badaniach społecznych. Cechy, proces, warunki poprawności, wady i zalety badania jakościowego. Podstawowe cechy badań ilościowych i jakościowych – różnice.

6. Badania ilościowe i pomiar w naukach społecznych. Podstawowe pojęcia statystyki. Istota i właściwości pomiaru. Rodzaje skal pomiarowych. Prezentacja materiału empirycznego. Budowa tabel i wykresów. Analiza i interpretacja rozkładu zmiennej jakościowej lub ilościowej na podstawie wskaźników struktury.

7. Łączenie metod badań ilościowych i jakościowych – triangulacja. Możliwości i ograniczenia stosowania metod ilościowych i jakościowych w badaniach społecznych. Etyczny wymiar badań.

8. Powtórzenie.

Prezentacje multimedialne, metody aktywizujące – aktywne uczenie się, metody problemowe, dyskusja.