Historia społeczna Europy 400-IS1-1HUM1
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

1. Davies N., Europa: Rozprawa historyka z historią, Kraków 2009 (lub wcześniejsze wydania).

2. Kengor P., Ronald Reagan obalenie komunizmu. Zbliżenie na Polskę, Warszawa 2007.

Literatura uzupełniajca:

1. Teczka Hitlera, pod redakcją H. Eberliego i M. Uhla, Warszawa 2005.

2. Wołkonowski J., Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego na Wileńszczyźnie w latach drugiej wojny światowej, (w:) Miscellanea historicco-iuridica, Tom 5, Białystok 2007, s. 121-138 (online).

3. Wołkonowski J., Okręg Wileński Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej 1939-1945, Warszawa 1996.

Umiejętności:

- Absolwent potrafi samodzielnie planować rozwój własny w zakresie podnoszenia swoich umiejętności i kwalifikacji (KP6_UU1)

Efekt umiejętności KP6_UU1 zostanie zweryfikowany zostanie zweryfikowany na podstawie zaliczenia w formie testu obejmującego całość materiału oraz dodatkowo podczas dyskusji w czasie wykładów.

Kompetencje społeczne:

- Absolwent jest gotów do przyjęcia kreatywnej i innowacyjnej postawy niezbędnej do podjęcia praktycznej aktywności w społeczeństwie informacyjnym (KP6_KO1)

Efekt Kompetencje społeczne KP6_KO1 zostanie zweryfikowany na podstawie zaliczenia w formie testu obejmującego całość materiału oraz dodatkowo podczas dyskusji w czasie wykładów.

Warunkiem otrzymania oceny pozytywnej z zaliczenia jest złożenie testu obejmującego całość materiału. Kryterium oceniania: otrzymanie pozytywnej oceny wymaga uzyskania co najmniej 51% prawidłowych odpowiedzi, skala ocen: 51-60% (3,0), 61-70% (3,5), 71-80% (4,0), 81-90% (4,5), 91-100% (5,0)

1. Wstęp, kontynent Europejski – granice w ujęciu historycznym, kulturowym i politycznym. Periodyzacja dziejów Europy – myśl społeczna od średniowiecza do nowożytności. Linie podziałów w Europie.

2. Chrystianizacja Europy. Powstanie państw narodowych. Kształtowanie się społeczeństw stanowych i reprezentacji stanowej. Myśl polityczna Odrodzenia. Absolutyzm. Reformacja i jej rola na dzieje społeczne i polityczne kontynentu. Przemiany społeczne i polityczne w Anglii XVII wieku. Rewolucja angielska, skutki społeczne, gospodarcze i polityczne.

3. Fenomen miasta i rola wspólnot wiejskich. Absolutyzm oświecony. Rewolucja francuska i jej wpływ na dzieje kontynentu. Podłoże ideologiczne rewolucji. Podstawowe dokumenty prawne: Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, zniesienie feudalizmu, nowe rozwiązania ustrojowe.

4. Polska czasów Stanisławowskich. Próby reform oraz przyczyny upadku państwa. Napoleoński porządek prawny. Znaczenie epoki napoleońskiej w historii społecznej i politycznej Europy.

5. Przebieg i konsekwencje Wiosny Ludów w Europie. Ostateczny upadek feudalizmu, dominacja stosunków kapitalistycznych. Europa w II połowie XIX w. Zjednoczenie Niemiec i Włoch. Problem kolonii. Wzrost znaczenia kwestii robotniczej.

6. Powstanie doktryn politycznych i ich ewolucja w XIX wieku. Liberalizm, konserwatyzm, socjalizm. Nauka społeczna kościoła katolickiego. Naród i państwo.

7. Pierwsza wojna światowa. Zmiany w układzie sił po I wojnie światowej. Powstanie nowych państw. Społeczeństwa i gospodarka państw Europy w latach 1918-1939.

8. Odbudowa państwowości polskiej i litewskiej po I wojnie światowej. Dzieje polityczne II Rzeczypospolitej i Litwy w okresie międzywojennym. Prawa mniejszości i Traktat Mniejszościowy. Stosunki narodowościowe w II RP i na Litwie.

9. Życie i kultura społeczeństw Europy po pierwszej wojnie światowej. Demoliberalizm w Europie. Dyktatury w Europie w okresie międzywojennej. Autorytaryzm. Faszyzm i komunizm w Europie. Hitler i jego wizja świata.

10. II wojna światowa. Koalicja antyfaszystowska i jej znaczenie dla kształtowania ładu powojennego w świecie. Społeczeństwo i gospodarka podczas II wojny światowej. Holocaust. Konferencje: teherańska, jałtańska, poczdamska. Podział Europy.

11. Polskie Państwo Podziemne. Związek Walki Zbrojnej-Armia Krajowa i Delegatura Rządu. Wymiar sprawiedliwości polskiego państwa podziemnego. Koncepcja wyzwolenia kraju. Bałtycki model oporu antynazistowskiego.

12. Przesiedlenia ludności w Europie po drugiej wojnie światowej. Nowy ład polityczny w Europie - od koalicji do „zimnej wojny”.

13. Stalinizm w ZSRR i państwach bloku sowieckiego. Próby oporu społecznego w państwach komunistycznych w Europie (powstanie berlińskie, Czerwiec i Październik 1956 r., powstanie węgierskie, Praska Wiosna).

14. Dzieje polityczne Europy Zachodniej po II wojnie światowej. Obecność USA w Europie. Geneza i etapy integracji. Stosunki Wschód-Zachód. Zimna wojna i „odprężenie”. Rola paktów polityczno-wojskowych.

15. Prezydentura Reagana w latach 80. Jesień Ludów 1989 r. i jej konsekwencje. Rozpad ZSRR i bloku radzieckiego. Procesy integracyjne w Europie. Brexit i jego skutki. Wojna rosyjsko-ukraińska 2022-2023

Zajęcia są prowadzone w sali. Wykłady przedstawiane są w postaci prelekcji w formie prezentacji MsPowerPoint z aktywnym udziałem Studentów w formie dyskusji i pytań. Prezentacja składa się z 30-40 slajdów, która po wykładzie jest przekazywana Studentom dla głębszego zapoznania się.