Wstęp do kognitywistyki 1 460-KS1-1WKG1
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

1. Przewodnik po kognitywistyce, pod red. J. Bremera, Kraków: WAM, 2016.

2. Ph. Johnson-Laird, Komputer i umysł. Wstęp do nauk poznawczych, przeł. P. Jaśkowski, Poznań: Wyd. ProText, 1999.

3. M. Urchs, O procesorach i procesach poznawczych. Elementy kognitywistyki, Toruń: WN UMK, 2009.

4. W Duch, Czym jest kognitywistyka?, „Kognitywistyka i Media w Edukacji”, 1 (1998), s. 9-50.

5. Z. Muszyński, Kognitywistyka – rewolucja naukowa – gdzie i jaka?, w: Kognitywistyka. Problemy i perspektywy, pod red. H. Kardeli, Z. Muszyńskiego, M. Rajewskiego, Lublin: Wyd. UMCS, 2005, s. 251-264.

6. P. Jaśkowski, Neuronauka poznawcza. Jak mózg tworzy umysł? Warszawa: VIZJA Press, 2009.

Literatura uzupełniająca:

1. The MIT Encyclopedia od Cognitive Sciences, ed. R. Wilson, F. Keil, Cambridge, Mass: MIT Press, 2001.

2. Companion to Cognitive Science, ed. W. Bechtel, G. Graham, Blackwell Publishing, 1998.

3. P. Thagard, Mind. Introduction to Cognitive Science, Cambridge, Mass.: MIT Press, 2005.

4. Contemporary Debates in Cognitive Science, ed. R.J. Stainton, Blackwell Publishing, 2006.

5. T. Stafford, M. Webb, 100 sposobów na zagłębienie tajemnic umysłu, Gliwice: Wyd. Helion, 2006.

6. M. Gazzaniga, Istota człowieczeństwa. Co sprawia, że jesteśmy wyjątkowi?, Sopot: Smak Słowa, 2011.

7. S. Pinker, Jak działa umysł? Warszawa: KiW, 2002.

8. P. Gardenfors, Jak Homo stał się sapiens? O ewolucji myślenia, Warszawa: Czarna Owca, 2010.

9. Na ścieżkach neuronauki, pod red. P. Francuza, Lublin: Wyd. KUL, 2010.

10. M. Hohol, Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych, Kraków: Copernicus Center Press, 2013.

11. Ch. Frith, Od mózgu do umysłu. Jak powstaje nasz wewnętrzny świat? Warszawa: Wyd. UW, 2011.

12. Formy aktywności umysłu. Ujęcia Kognitywistyczne, t. 1-2, pod red. A. Klawitera, Warszawa: Wyd. naukowe PWN, 2008/9.

13. Mózg i jego umysły, pod red. W. Dziarnowskiej i A. Klawitera, „Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu”, 2, Poznań: Wyd, Zysk i S-ka, 2005.

14. Formy reprezentacji umysłowych, pod red. R. Piłata, M. Walczaka, Sz. Wróbla, seria: Prace z filozofii i kognitywistyki, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.

15. Modele umysłu, pod red. Z. Chlewińskiego, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1999.

Student zna i rozumie:

KP6_WG1 - podstawowe pojęcia dyscyplin składowych kognitywistyki i komunikacji

KP6_WG10 - podstawowe problemy badawcze kognitywistyki społecznej i filozofii kognitywnej

KP6_WG13 - podstawowe mechanizmy neurobiologiczne procesów poznawczych i komunikacyjnych oraz ich aspekty filozoficzne

KP6_WK1 - miejsce kognitywistyki wśród innych dyscyplin naukowych oraz jej relację do filozofii

KP6_WK2 - dyscypliny wchodzące w skład kognitywistyki oraz związki i zależności między nimi

KP6_WK3 - (multi)interdyscyplinarny charakter kognitywistyki oraz specyfikę filozofii jako platformy badań interdyscyplinarnych

KP6_WK5 - podstawowe nurty badań kognitywistycznych oraz ich historię

Student potrafi:

KP6_UK5 -posługiwać się terminologią i teoriami specyficznymi dla dyscyplin wchodzących w skład kognitywistyki, w tym filozofii kognitywnej

KP6_UK6 - wyjaśnić na przykładach, na czym polega interdyscyplinarny charakter badań nad poznaniem i komunikacją oraz jaką rolę odgrywa w nich filozofia

KP6_UK7 - przedstawić w sposób uporządkowany i przystępny podstawowe twierdzenia i teorie z zakresu nauk o poznaniu i komunikacji

Student jest gotów do:

KP6_KK2 - bycia otwartym na nowe tendencje we współczesnej nauce i w społeczeństwie oraz zasięgania opinii ekspertów w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych

Egzamin pisemny na podstawie listy pytań podawanych do wykładów (lista składa się z ok. 50 pytań otwartych). Na egzaminie studenci otrzymują pięć pytań otwartych. Za każde z nich można otrzymać 3 pkt. Kryteria oceniania:

15-13 pkt. - 5.0

12.5 pkt. - 4.5

12-11 pkt. - 4.0

10 pkt. - 3.5

9-8 pkt. - 3.0

Wpływ na ocenę z egzaminu może mieć aktywność podczas wykładów (udział w dyskusji) oraz ocena końcowa uzyskana z ćwiczeń. Egzamin zdalny lub stacjonarny zależnie od sytuacji epidemicznej.

- miejsce kognitywistyki w systemie wiedzy

- główne działy (subdyscypliny) kognitywistyki

- metodologiczna specyfika interdyscyplinarnych programów badawczych

- multidyscyplinarność i interdyscyplinarność kognitywistyki

- przykłady badań interdyscyplinarnych w ramach kognitywistyki

- poziomy organizacji procesów umysłowo-poznawczych

- fazy rozwojowe kognitywistyki

- podstawowe metody i kategorie badawcze kognitywistyki (umysł, poznanie, język, informacja, świadomość, wnioskowanie, komunikacja)

- rodzaje systemów poznawczych i komunikacyjnych

- paradygmat obliczeniowy i sztuczna inteligencja

- paradygmat neurokognitywistyczny i teoria umysłu ucieleśnionego

- społeczno-kulturowy wymiar umysłu, poznania i komunikacji

- wybrane zagadnienia szczegółowe (umysł – mózg, umysł-komputer, umysł – język, umysł – społeczeństwo, człowiek jako system poznawczy, sztuczna inteligencja)

Wykład w formie prezentacji mutimedialnej z elementami dyskusji. Wyświetlane są główne tezy oraz diagramy, ilustracje, schematy, które są omawiane przez prowadzącego. Studenci są zachęcani do zadawania pytań oraz udziału w dyskusji. Wykład zdalny lub stacjonarny zależnie od rozwoju sytuacji epidemicznej.