Instytucjonalne formy opieki i wychowania 380-OS1-3GOW
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2024/25

Bejger, H. (2015). Instytucjonalne formy opieki nad dziećmi do lat 3 w polskim systemie pomocy społecznej. Scientific Bulletin of Chełm-Section of Pedagogy, (1), 139-152.

Borowski R., Wysocki D., Placówki opiekuńczo-wychowawcze, Płock, 2001.

Borowski R., Wysocki D., Instytucje wychowania resocjalizacyjnego, Płock, 2001.

Wosik-Kawala D. (red.), Rodzinne i instytucjonalne środowiska opiekuńczo-wychowawcze, Lublin 2011.

Badora S. (red.), Przeciw sieroctwu: zapobieganie, opieka, pomoc instytucjonalna, Tarnobrzeg 2009.

Brągiel J., Badora S. (red.), Formy pracy opiekuńczo-wychowawczej, Częstochowa 1997.

Kanclerz, B. Relacje rodzinne młodzieży przebywającej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Analiza empiryczna. Międzypokoleniowe relacje młodzieży z rodzicami, 133.

Kelm A., Formy opieki nad dzieckiem, Warszawa 1983.

Kolankiewicz M., Placówki opiekuńczo-wychowawcze: historia i współczesność, Warszawa 2022.

Kolankiewicz M., Poncyliusz M., Młodzi dorośli opuszczający placówki opiekuńczo-wychowawcze i rodziny zastępcze, Warszawa 2016.

Kolankiewicz M. (red.), Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki, Warszawa 1998.

Konaszewski K., Tożsamość wychowanków młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Gdańsk 2016.

Konaszewski, K. (2014) Wybrane aspekty diagnostyczne w praktyce resocjalizacyjnej. [w:] Diagnostyka i metodyka psychopedagogiczna, Warszawa, s. 143-153.

Konaszewski K., Kwadrans Ł., Zasoby osobiste młodzieży nieprzystosowanej społecznie. Uwarunkowania środowiskowe. Kraków 2018.

Konaszewski K., Kwadrans Ł., Ośrodek kuratorski środkiem wychowawczym na przejawy demoralizacji i czyny karalne dzieci i młodzieży, Probacja 2016.

Krajewska B., Instytucje wsparcia dziecka i rodziny : zagadnienia podstawowe, Kraków 2009.

Mielczarek, M. (2018). Przygotowanie do samodzielności życiowej usamodzielnianych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. ROCZNIK FILOZOFICZNO-SPOŁECZNY VOL. 13/2018.

Murdecka I., Instytucjonalne formy pracy resocjalizacyjnej z nieletnimi, Opole 1999.

Pyżalski, J., & Kołodziejczyk, J. (2015). Nauczyciel wobec sytuacji trudnych wychowawczo. [w:] Pyżalski, J., (red.) Wychowawcze i społeczno-kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli: wybrane konteksty, Łódź.

Stojecka-Zuber R., Róg A. (red.), System opieki i pomocy: założenia a rzeczywistość, Tarnobrzeg 2009.

Wojciechowska-Charlak B., Rodzinne i instytucjonalne formy opieki zastępczej, Lubelski Rocznik Pedagogiczny T. 25 (2005), strony 99-109.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2011 nr 149 poz. 887.

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie niektórych publicznych placówek systemu oświaty, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2023 poz. 651.

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 31 sierpnia 2022 r. w sprawie funkcjonowania okręgowych ośrodków wychowawczych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2022 poz. 1897.

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie ośrodków kuratorskich, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2022 poz. 2449.

Student ma elementarną wiedzą o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach opiekuńczo-wychowawczych.

Student potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej, zwłaszcza w kontekście funkcjonowania instytucjonalnych form opieki i wychowania.

Student jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania opiekuńczo-wychowawcze i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie.

Sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę

Formy zaliczenia:

Zaliczenie przedmiotu na podstawie aktywności i obecności na zajęciach oraz przygotowania projektu w obszarze analizy instytucjonalnych form opieki i wychowania

Dopuszczalna nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach, pozostałe nieobecności należy zaliczyć podczas konsultacji do dwóch tygodni od daty nieobecności, przy czym nie więcej niż 50% godzin nieobecności umożliwia zaliczenie przedmiotu.

1. Rola instytucji opiekuńczo-wychowawczych w systemie pomocy społecznej.

2. Historia i rozwój instytucji opieki i wychowania w Polsce.

3. Różnorodność form opieki instytucjonalnej nad dziećmi w Polsce i na świecie.

4. Znaczenie instytucji przedszkolnych w rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym.

5. Domy dziecka jako tradycyjna forma opieki nad dziećmi pozbawionymi rodziny.

6. Piecza zastępcza w Polsce – formy, cele i wyzwania.

7. Rola internatów i burs w edukacji i wychowaniu młodzieży.

8. Domy samotnej matki jako forma wsparcia dla matek i ich dzieci.

9. Ośrodki socjoterapeutyczne – zadania i metody pracy z młodzieżą.

10. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze (MOW) i ich rola w resocjalizacji młodzieży.

11. Placówki wsparcia dziennego jako alternatywa dla opieki instytucjonalnej.

12. Rola świetlic środowiskowych i ich wpływ na rozwój dzieci i młodzieży.

13. Rodzinne domy dziecka jako alternatywa dla domów dziecka.

14. Rola opiekuna prawnego w instytucjonalnych formach opieki nad dziećmi.

15. Znaczenie domów pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami.

16. Instytucje wsparcia kryzysowego dla dzieci i młodzieży.

17. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne jako wsparcie instytucji wychowawczych.

18. Fundacje i organizacje pozarządowe jako forma wsparcia instytucjonalnego.

19. Ośrodki opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci uchodźców i migrantów.

20. Przedszkola integracyjne i specjalne – organizacja i znaczenie w systemie edukacji.

21. Instytucje wspierające dzieci z trudnościami adaptacyjnymi.

22. Rola poradni psychologiczno-pedagogicznych w diagnozowaniu i wspieraniu dzieci.

23. Alternatywne formy wychowania instytucjonalnego – szkoły demokratyczne, montessoriańskie.

24. Ośrodki adopcyjne jako forma opieki i wsparcia dla rodzin adopcyjnych.

25. Wsparcie rodzin w sytuacjach kryzysowych – centra interwencji kryzysowej.

26. Schroniska dla nieletnich jako instytucja wychowawczo-resocjalizacyjna.

27. Formy opieki instytucjonalnej nad osobami z zaburzeniami zachowania i emocji.

28. Współpraca instytucji opiekuńczo-wychowawczych z instytucjami edukacyjnymi.

29. Model rodziny zastępczej jako instytucjonalna forma opieki i wychowania.

30. Rola instytucji wychowawczych w kształtowaniu samodzielności wychowanków.

Dyskusja, praca w grupach, burza mózgów, prezentacja, praca z tekstem.