Warsztat wschodoznawcy

obowiązkowe

w sali

"Warsztat wschodoznawcy" to przedmiot, który ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi narzędziami i metodami pracy badawczej w dziedzinie wschodoznawstwa. Skupia się na analizie językowej, kulturowej i historycznej krajów postsowieckich oraz Bliskiego Wschodu. Uczestnicy uczą się, jak przeprowadzać badania, interpretować źródła wschodnie oraz korzystać z materiałów źródłowych w obcych językach. Przedmiot rozwija umiejętności analityczne, interpretacyjne i komunikacyjne, niezbędne w pracy badawczej w zakresie wschodoznawstwa.

Kurs ten oferuje wszechstronne wprowadzenie do wschodoznawstwa jako dziedziny naukowej, obejmując historię, metodykę i współczesne wyzwania w badaniach nad Wschodem. Przedmiot umożliwia studentom poznanie najważniejszych ośrodków wschodoznawczych w Polsce i na świecie, klasycznych opracowań w tej dziedzinie oraz metod analizy źródeł.

Zakres tematyczny:

Historia wschodoznawstwa – analiza pierwszych ośrodków badawczych i ich rozwoju na przestrzeni lat.

Klasyczne opracowania – omówienie kluczowych tekstów i pamiętników, które odegrały istotną rolę w badaniach nad Wschodem.

Źródła i ich krytyka – rozwój umiejętności oceny wiarygodności źródeł i interpretacji danych.

Języki wschodu – nauka podstaw języków kluczowych dla wschodoznawcy, w tym hebrajskiego i cyrylicy rosyjskiej.

Kontrowersje i wyzwania – analiza trudnych aspektów wschodoznawstwa, takich jak orientalistyczna perspektywa czy etyczne wyzwania badań.

Nowoczesne technologie – zastosowanie cyfrowych metod badawczych i technologii w analizach wschodoznawczych.

Cele kursu:

Zrozumienie genezy i ewolucji wschodoznawstwa jako dyscypliny naukowej.

Wyposażenie studentów w narzędzia do krytycznej analizy literatury i źródeł.

Zapoznanie z nowoczesnymi technologiami badawczymi.

Dyskusja nad współczesnymi kontrowersjami i etycznymi aspektami badań nad Wschodem.

Pierwsze ośrodki wschodoznawcze w Polsce i na świecie. Obszary badań wschodoznawczych.

1. Landowski Z., Orientaliści i orientalistyka w międzywojennym Wilnie (1920–1939), "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki", 2024, Tom 69, Numer 2, s. 33 - 68.

2. Olszowska K. W., Orientalistyka lwowska i krakowska–dwa ośrodki naukowe oraz ich wzajemne powiązania, „Prace Historyczne”, 2018, nr 145 (2), 303-316.

3. Maj I. P., Działalność Instytutu Wschodniego w Warszawie 1926-1939. Warszawa 2007.

4 Czarnik O.S., Instytut Wschodni „Reduta”. Zarys dorobku wydawniczego do roku 1952, „Zeszyty naukowe” (Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie), nr 4, 2016, s. 53-72

5. Początki „Obozu” i Studium Europy Wschodniej UW

Jan Malicki, dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu

Warszawskiego, w rozmowie z Bogdanem Borowikiem, "Sprawy Międzynarodowe", 2018, nr 1, s. 321-336.

2.

Przegląd klasycznych opracowań wschodoznawczych.

1. Dwa polskie pamiętniki z Syberii XVII-XVIII wieku, Wrocław 1996. (fragmenty)

2. Sieroszewski W., 12 lat w kraju Jakutów, Warszawa 1900. (fragmenty).

3. Wschód: kwartalnik poświęcony sprawom wschodu, 1930, nr 1.

4. Kucharzewski J., Od białego caratu do czerwonego, t. 1, Warszawa 1935, (wstęp).

4. Malinowski B., Życie seksualne dzikich, Warszawa 1938. (fragmenty)

5. Szkice z Dziejów Polskiej Orientalistyki: pod red. Stefana Strelcyna.  Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957, t. 1.

5. Wschód, Orient : kwartalnik poświęcony sprawom wschodu. 1934, nr 1 .

6. Rocznik Oryentalistyczny T.1 Cz.1 1914-1915.

3.

Źródła i ich krytyka w badaniach wschodoznawczych

1. Wnęk K., Metoda badania wiarygodności masowych źródeł historycznych baz danych i opracowań badawczych, „Przeszłość Demograficzna Polski” 38, 2016, nr 4, s. 119-142.

2. Sielezin J. R., Specyfika źródeł do badań politologicznych, „Przegląd Politologiczny”, nr 1, 2003, s. 5-17.

3. Rakowski T., Historia mówiona i źródła etnograficzne jako „wiedza pewna”. Przypadek potransformacyjnej historii Bułganu w zachodniej Mongolii oraz historii wsi Broniów z centralnej Polski, „Rocznik Antropologii Historii”, 2015, rok V, (8), s. 59–90

4.

Języki Wschodu: narzędzie wschodoznawcy

1. Majewicz A., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.

2. Ronen S., Sobelman M., Samouczek języka hebrajskiego, Łódź 2008.

3. Wijas A., Cyrylica rosyjska [http://cccp.awijas.pl/dnld/cyrylica_rosyjska.pdf]

4. Zasady latynizacji alfabetu rosyjskiego https://www.gov.pl/attachment/0ae4481c-782a-4536-a357-7b6cb45a8083

5.

Kontrowersje w badaniach wschodoznawczych

1. Said E., Orientalizm, Poznań 2005. (fragmenty)

2. Fanon F., The Wretched of the Earth, Grove Press, 1963. (wstęp)

3. Ahmed L., Women and Gender in Islam: Historical Roots of a Modern Debate, Yale 1992. (conclusion)

6.

Etyka i wyzwania badań wschodoznawczych

1. Muchowski J., Miejsce etyki w historycznych badaniach nad Shoah, „Historyka”, t. XXXVI, 2006, s. 73-87.

2. Białecki D., Normy uprawiania nauki w badaniach historycznych, „Studia Pelplińskie”, t. 55, 2021, s. 27-35.

3. Terela I., Wybrane problemy etyczne w historii mówionej. Refleksje historyka, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 15(2), 2019, s. 104–117.

7.

Nowoczesne technologie w badaniach wschodoznawczych

1. Narojczyk K., W kierunku historii cyfrowej. Nowe możliwości – nowe wyzwania, „Res historica”, nr 42, 2016, s. 329-350.

2. Starczewski M., Historia cyfrowa. Koncepcje, metody, instytucje, [rozprawa doktorska], Warszawa 2023. (fragmenty)