Dydaktyka biologii w szkole średniej

obowiązkowe

Założeniem przedmiotu dydaktyka biologii w szkole średniej jest wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania zawodu nauczyciela biologii w szkołach ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcącym, technikum, szkole branżowej). Podczas zajęć studenci poznają warunki zapewniania wysokiej skuteczności i efektywności nauczania biologii w szkole średniej. Zakłada się wyposażenie studentów w umiejętności analizy podstawy programowej, analizy i modyfikacji programów nauczania, konstruowania rozkładów materiału, planów wynikowych i metodycznych w zależności od założonych celów, przyjętej strategii kształcenia. Podczas zajęć z przedmiotu dydaktyka biologii w szkole średniej będzie także kształtowane przekonanie studentów o konieczności ustawicznego uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu dydaktycznego z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji.

Założeniem przedmiotu dydaktyka biologii w szkole średniej jest wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania zawodu nauczyciela biologii w szkołach ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcącym, technikum, szkole branżowej). Podczas zajęć studenci poznają warunki zapewniania wysokiej skuteczności i efektywności nauczania biologii w szkole średniej. Zakłada się wyposażenie studentów w umiejętności analizy podstawy programowej, analizy i modyfikacji programów nauczania, konstruowania rozkładów materiału, planów wynikowych i metodycznych w zależności od założonych celów, przyjętej strategii kształcenia. Podczas zajęć z przedmiotu dydaktyka biologii w szkole średniej będzie także kształtowane przekonanie studentów o konieczności ustawicznego uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu dydaktycznego z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji.

Profil studiów: ogólnoakademicki

Forma studiów: stacjonarne

Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy.

Dziedzina i dyscyplina nauki: nauki biologiczne, biologia

Rok studiów/semestr: II rok studiów drugiego stopnia, semestr letni

Wymagania wstępne: Student powinien odbyć zajęcia z przygotowania psychologiczno-pedagogicznego i z przedmiotu dydaktyka biologii w szkole podstawowej.

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć:

ćwiczenia 35 godz.

Metody dydaktyczne uwzględniające koncepcje projektowania uniwersalnego w edukacji: rozmowa, warsztaty, praca w grupach - tworzenie grup problemowych, dyskusja, praca z materiałem źródłowym, wykorzystanie prezentacji multimedialnych oraz filmu.

Punkty ECTS: 2

Bilans nakładu pracy studenta: ogólny nakład pracy studenta: 50 godz. w tym:

udział w ćwiczeniach 35 godz. przygotowanie się do zajęć: 10,6 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach: 4,4 godz.

Wskaźniki ilościowe nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela: 39,4 godz.,

W ramach ćwiczeń studenci zapoznają się z głównymi problemami dydaktyki biologii w szkole ponadpodstawowej. Ćwiczenia polegają na analizie z literatury oraz wykonywaniu zadań praktycznych związanych z nauczaniem biologii w szkołach ponadpodstawowych. Studenci poznają wybrane działy dydaktyki biologii a także współczesne osiągnięcia nauk (np. IBSE, zasady projektowania dydaktycznego, narzędzia TOC, strategię kształcenia wyprzedzającego) i ich wykorzystanie w nauczaniu biologii. Poznają etapy i uwarunkowania dydaktycznej transformacji wiedzy z poziomu uniwersyteckiego na poziom szkoły średniej, a także metody kształtowania umiejętności biologicznych oraz kompetencji kluczowych, analizują specyfikę i prawidłowości uczenia się biologii w szkole ponadpodstawowej.

Prowadzący zajęcia:

ćwiczenia dr Alina Stankiewicz

Zajęcia będą odbywać się stacjonarnie na Wydziale Biologii, w przypadku zachorowań na Covid-19 zajęcia będą prowadzone zdalnie na EduPortal ( MS Teams ) w czasie rzeczywistym.

Stawiński W. red. 2006. Dydaktyka biologii i ochrony środowiska. PWN, W-wa

Niemierko B. 2007. Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, W-wa

Klus-Stańska D. 2018. Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Wyd. PWN, Warszawa

Potyrała K. i Walosik A. (red.) 2011. Edukacja Przyrodnicza wobec wyzwań współczesności. Wyd. Kubajak, Krzeszowice

Potyrała K. (red.) 2011. Kreatywny nauczyciel – wskazówki i rozwiązania. Biologia i przyroda. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Kraków

Hłuszyk H., Stankiewicz A. 2002. Poradnik metodyczny. Biologia dla liceów

ogólnokształcących, profilowanych i techników, zakres podstawowy. Część I.

Wydawnictwo Debit, Bielsko-Biała

Mościcka D., Pukocz A., Ziętara I. 2019. Vademecum nauczyciela. Wdrażanie podstawy programowej w szkole ponadpodstawowej. Biologia. ORE Warszawa

Rozporządzenie MEN z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia. Dziennik Ustaw 2018 r. poz. 467.

Poradniki i książki metodyczne do nauczania biologii w szkole ponadpodstawowej

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. (Dz. U. z 2017 r. poz. 356 tom 1.)

Literatura uzupełniająca

Domagała-Zyśk, E. 2018. Racjonalne dostosowania i modyfikacje w edukacji uczniów mających specjalne potrzeby edukacyjne. W: S.M. Kwiatkowski (red.). Kompetencje przyszłości. Warszawa: Wydawnictwo FRSE, (s. 270-287)

Domagała-Zyśk E. 2019. Projektowanie uniwersalne w edukacji. Życie Szkoły NR 50 (Listopad 2019)

Knopik T., Papuda-Dolińska B., Wiejak K., Krasowicz-Kupis G. 2021. Projektowanie uniwersalne jako perspektywa metodyczna edukacji włączającej. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej Nr 42/2021 s.53-69

Uniwersalne Projektowanie w Edukacji DOŚWIADCZENIA NAUCZYCIELI: Austria, Litwa, Polska, Finlandia https://sp128.krakow.pl/wp-content/uploads/2021/10/Uniwersalne-Projektowanie-w-Edukacji.pdf [online, dostęp dn. 19.09.2022]

1. Student rozumie treści nauczania z podstawy programowej biologii dla szkół ponadpodstawowych i zna typowe trudności uczniów związane z ich opanowaniem; KP7_WG16

2. Student zna metody nauczania i kryteria doboru efektywnych środków dydaktycznych, w tym zasobów internetowych, wspomagających nauczanie biologii z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów szkoły ponadpodstawowej KP7_WG17

3. Student potrafi zaprojektować lekcje i zadania dla uczniów służące realizacji podstawy programowej i programu nauczania biologii w szkole ponadpodstawowej z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów; KP7_UW9

4. Student potrafi zaplanować czynności uczniów na lekcji biologii w liceum ogólnokształcącym służące rozwijaniu kreatywność i umiejętność samodzielnego, krytycznego myślenia uczniów; KP7_UO2

5. Student potrafi samodzielne rozwijać wiedzę i umiejętności dydaktyczne z wykorzystaniem różnych źródeł;KP7_UU3

6. Student jest gotów do pracy w zespole, pełnienia w nim różnych ról; KP7_KK4

7. Student jest gotów do budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu podczas zajęć z dydaktyki biologii; KP7_KR4

Weryfikacja i ocena osiągniętych przez studenta efektów uczenia się następuje w czasie dyskusji podczas ćwiczeń, na podstawie wykonanych prac praktycznych. Przedmiot kończy się zaliczeniem pisemnego egzaminu. Wymagana jest ocena pozytywna z każdego z ww.

Wymagana jest obecność w czasie ćwiczeń (dopuszczalna 1 nieobecność)

Kryteria oceny pisemnych prac zaliczeniowych z

zostaną podane do wiadomości studentów na pierwszych zajęciach z przedmiotu, a stosowane zasady są zgodne z ogólnymi wymaganiami określonymi w § 23 ust. 6 Regulaminu Studiów Uniwersytetu w Białymstoku przyjętego Uchwałą nr 2527 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 26 czerwca 2019 roku.