Federalizm fiskalny

obowiązkowe specjalnościowe

Założeniem przedmiotu jest wprowadzenie, w zaawansowanym stopniu, studenta w problematykę kluczowych założeń teorii federalizmu fiskalnego, a w rezultacie nabycie umiejętności prawidłowego kwalifikowania i analizowania procesów decentralizacji fiskalnej, z jednoczesnym zrozumieniem ich wpływu na gospodarkę i rozwój społeczno-ekonomiczny.

W efekcie student potrafi ocenić zakres i specyfikę relacji fiskalnych zachodzących pomiędzy różnymi poziomami władzy publicznej, potrafi również dokonać oceny stopnia zaawansowania decentralizacji fiskalnej, z uwzględnieniem jej wpływu na gospodarkę i rozwój społeczno-ekonomiczny, a także potrafi zinterpretować podstawowe wskaźniki/mierniki tej decentralizacji, odnoszące się do dochodów budżetowych, wydatków budżetowych, wyników budżetowych oraz zadłużenia publicznego.

mieszany: w sali i zdalnie

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z założeniami jednej ze współczesnych koncepcji ekonomicznych, tj. teorii federalizmu fiskalnego, nawiązującej do idei decentralizacji sektora publicznego, wielopoziomowych finansów publicznych oraz cedowania uprawnień fiskalnych przez władze centralne na niższe poziomy administracji publicznej w celu zwiększenie efektywności procesu dostarczania dóbr i usług publicznych. W ramach wykładu omawiane są najważniejsze dylematy koncepcji federalizmu fiskalnego (np. optymalny podziału kompetencji i zadań pomiędzy poszczególne szczeble władzy publicznej, optymalny podział władzy fiskalnej, międzyrządowe relacje fiskalne, mechanizmy wyrównywania dochodów i wydatków publicznych, reguły fiskalne jako mechanizmy limitujące dochody i wydatki publiczne, oraz deficyty budżetowe i dług publiczny, problem optymalizacji reakcji fiskalnych w warunkach kryzysowych (np. kryzysu COVID-19).

Profil studiów: ogólnoakademicki

Forma studiów: stacjonarne

Rodzaj przedmiotu: Moduł 4. Przedmioty specjalnościowe

Rok studiów/semestr: rok III/ semestr 5

Wymagania wstępne: brak

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć: 30 godzin wykładu

Metody dydaktyczne:

wykład tradycyjny (w sali), prowadzony z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, angażujący słuchaczy do zadawania pytań w trakcie wykładu.

Punkty ECTS: 4

Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w wykładach - 30 h

- przygotowanie do wykładu (studiowanie literatury) - 31 h

- przygotowanie do egzaminu końcowego - 33 h

- egzamin - 2 h

- udział w konsultacjach - 4 h

Razem godzin - 100 h

Wskaźniki ilościowe:

- wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela: 36 h - 1,44

- o charakterze praktycznym: 0

Literatura podstawowa:

1. K. Piotrowska-Marczak (red.), Federalizm fiskalny w teorii i praktyce, Difin, Warszawa 2009.

2. M. Poniatowicz, Koncepcja federalizmu fiskalnego w systemie finansów samorządu terytorialnego, CeDeWu, Warszawa 2018.

3. A. Kopańska, G. Kula i in., Autonomia fiskalna i jej wpływ na działania samorządów, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2018.

4. W. Oates, Fiscal Federalism, Edward Elgar Publishing 1972.

Literatura uzupełniająca:

1. Fiscal Federalism 2022, Making Decentralisation Work, OECDiLibrary, https://www.oecd-ilibrary.org/economics/fiscal-federalism-2022_201c75b6-en

2. J.M. Buchanan, R.A. Musgrave, Finanse publiczne a wybór publiczny. Dwie odmienne wizje państwa, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.

WIEDZA:

3UFFL_W01 Student zna i rozumie kluczowe dylematy federalizmu fiskalnego związane z decentralizacją sektora publicznego, wielopoziomowością finansów publicznych oraz cedowaniem uprawnień fiskalnych przez władze centralne na niższe poziomy administracji publicznej. KP6_WG1

3UFFL_W02 Student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu teoretyczne podstawy polityki fiskalnej oraz specyfikę relacji fiskalnych zachodzących pomiędzy różnymi poziomami władzy publicznej. KP6_WG4

3UFFL_W03 Student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zasady funkcjonowania struktur i instytucji istotnych z punktu widzenia instytucjonalnych aspektów koncepcji federalizmu fiskalnego, a także zależności zachodzące między nimi, normy i reguły prawne je organizujące, ich historyczną ewolucję oraz zmiany i sposoby działania. KP6_WG6

UMIEJĘTNOŚCI:

3UFFL_UW01 Student potrafi identyfikować, analizować oraz interpretować przyczyny i przebieg procesów, zjawisk ekonomicznych, jak i też zdarzeń prawnych istotnych z punktu widzenia decentralizacji fiskalnej i relacji fiskalnych zachodzących pomiędzy poszczególnymi poziomami władzy publiczne. KP6_UW1

3UFFL_UW02 Student potrafi posługiwać się systemami normatywnymi oraz wybranymi normami i regułami prawnymi w celu rozwiązywania problemów/dylematów fiskalnych kluczowych z punktu widzenia koncepcji federalizmu fiskalnego. KP6_UW4

Sposób i zasady zaliczenia przedmiotu:

Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie pisemnego egzaminu końcowego w sesji zimowej.

Egzamin w formie testu pisemnego – test wielokrotnego wyboru, pytania zamknięte.

Zaliczenie przedmiotu wymaga zdobycia na egzaminie co najmniej 51% możliwych punktów. Ilościowe kryteria oceny osiągnięć weryfikowanych w ramach przedmiotu są zgodne z § 23 ust. 6 Regulaminu Studiów Uniwersytetu w Białymstoku z 26.06.2019 r. (z poźn. zm.).

Wyniki testu będą dostępne po sprawdzeniu przez prowadzącego.

Wszystkich studentów obowiązuje wspólny termin egzaminu i egzaminu poprawkowego. Nie przewiduje się innych terminów i innych sposobów zaliczenia.