Konwersatorium "Biografia i biografistyka XIX - XX w."
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 340-PS2-2KON7 |
Kod Erasmus / ISCED: |
09.001
|
Nazwa przedmiotu: | Konwersatorium "Biografia i biografistyka XIX - XX w." |
Jednostka: | Wydział Filologiczny |
Grupy: |
2L stac. II st. studia filologii polskiej - wykłady monograficzne Filologia polska 2 rok sem.letni 2 stopień Filologia polska 2 rok sem.zimowy 2 stopień |
Punkty ECTS i inne: |
1.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Student ma orientację w historii literatury polskiej - od XIX w. po najnowszą. Potrafi analizować i interpretować różnogatunkowe teksty. |
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
Skrócony opis: |
Podczas konwersatorium student zapozna się z historycznie zmiennymi sposobami konstruowania biografii, ich odmianami gatunkowymi i funkcjonalnymi na tle przemian sfery publicznej i prywatnej. Uświadomi sobie, kiedy zaczęło się myślenie biografią, jakie przybierało formy, czemu służyło. |
Pełny opis: |
Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Biografia i biografistyka. „Wynalezienie biografii”. Bios i zoe. Sfera publiczna/ sfera prywatna. 2. Biografia heroiczna. Biografia sprawcy historii/ twórcy kultury. 3. Hagiografia. Żywoty świętych. Żywoty narodowe. Biografia i rytuały pośmiertne. 4 Biografia prasowa. Biografia inteligencji. Biografie kobiet w prasie. 5. Biografistyka i lokalność. Biografia transgraniczna. 6. Biografia/ autobiografia. Biografistyka i listy. Źródła do biografii. Problem fikcji/autofikcji. Autocenzura. 7. Biografistyka rodowa/ rodzinna. 8. Dylematy biografa. |
Literatura: |
Literatura podstawowa: Badania biografii – źródła, metody, konteksty, red. E. Krzewska, R. Skrzyniarz, W. Zgłobicka-Gierut, Kraków 2014. E. Balcerzan, Biografia jako język, w: Biografia – geografia – kultura literacka, red. J. Ziomek i J. Sławiński, Wrocław 1975. M. Benton, Biografia teraz i kiedyś, „Dekada Literacka” 2010, nr 4–5 Biografia a tożsamość narodowa, red. M. Czyżewski, A. Piotrowski, A. Rokuszewska-Pawełek, Łódź 1996. Biografie romantycznych poetów, red. Z. Trojanowiczowa i J. Borowczyk, Poznań 2007. Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2017. W. Bolecki, Wstęp, w: W. Berent, Opowieści biograficzne, Kraków 2000 G. Borkowska, Powieść, biografia i ethos historii w pismach Narcyzy Żmichowskiej, „Litteraria Copernicana” 2017, nr 2 (22). T. Budrewicz, Wspomnienie pośmiertne w XIX wieku (perspektywa genologii i biografistyki), „Roczniki Humanistyczne” 2018, nr 1. A. Całek, Biografia naukowa; od koncepcji do narracji: interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Kraków 2013. A. Całek, Adam Mickiewicz – Juliusz Słowacki. Psychobiografia naukowa, Kraków 2012 J. M. Clifford, Od kamyków do mozaiki: Zagadnienia biografii literackiej, przekł. A. Mysłowska, Warszawa 1978 Z. Dambek-Giallelis, Dziwne kształty życia. Studia i szkice z dziejów biografistyki polskiej połowy XIX wieku, Poznań 2019 E. Dąbrowicz, Biografia transgraniczna. Migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2010, nr 1. A. Gajewska, Zwrot biograficzny w feministycznej krytyce literackiej, w: Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989–2009, red. A. Galant, I. Iwasiów, Szczecin 2008 J. Gradkowski, Modele biografii Mickiewicza, Jelenia Góra 1998 J. Kaczmarek, Geobiografie – historie życia a studia nad migracjami, „Acta Universitatis Lodziensis” 2004, t. 5. K. Kazimierska, P. Czapliński, V. Julkowska, Biografia, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa 2014 S. Kieniewicz, O „Polskim Słowniku Biograficznym”, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1965, z. 1. E. Kiślak, Polska biografistyka: nowy kierunek?, w: Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, red. A. Werner, T. Żukowski, Warszawa 2013. A. Kłoskowska, Kulturologiczna analiza biograficzna, „Kultura i Społeczeństwo” 1985, t. 29. T. Kulak, Uwagi nad biografistyką XIX wieku, w: Stan i perspektywy biografistyki polskiej, red. L. Kuberski, Opole 1998 W. Konopczyński, O polską biografię narodową, „Przegląd Warszawski” 1922, t. 1, nr 5 P. Kowalski, Biografistyczne perswazje. Literaturoznawstwo i jego legendotwórstwo, w: tegoż, (Nie)bezpieczne światy masowej wyobraźni. Studia o literaturze i kulturze popularnej, Opole 1996 P. Kulas, Między autobiografią a biografią. Biografia literacka jako źródło badań socjologicznych, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2013, t. 9, nr 4. D. Lalek, Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010. Z. Łapiński, Biografia pisarza w dziełach i poza dziełami, w: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2002 T. Łepkowski, Biografistyka: żywotność, tradycjonalizm, nowoczesność, „Kwartalnik Historyczny” 1975, nr 1. J. Madejski, Do(tykanie) osoby. Współczesna biografistyka literacka, w: Literackie reprezentacje doświadczenia, red. W. Bolecki, E. Nawrocka, Warszawa 2006. H. Markiewicz, Między plotką a mitem. Życie i osoba pisarza w polskich badaniach literackich, w: tegoż, Świadomość literatury, Kraków 1985 A. Nasiłowska, Herezje wokół biografizmu i autobiografizmu, „Teksty Drugie” 2010, nr 1–2. S. Nicieja, Biograf – fotograf, detektyw, kreator, w: Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej, red. L. Kuberski, Opole 1998. M. Popiel, Portret jako jednostka kulturowej historii literatury, „Ruch Literacki” 2013, nr 1. E. Rostworowski, Biografia, biogram, historia grup i pokoleń, „Kwartalnik Historyczny” 1973, nr 2. M. Romanowski, Biografia kobieca: przypadek Marii Konopnickiej, w: Kobiety i historia: od niewidzialności do sprawczości, Gdańsk 2015. W. M. Runyan, Historie życia a psychobiografia: badania teorii i metody, przekł. J. Kasprzewski, Warszawa 1992. S. Rzepczyński, Biografia i tekst. Studia o Mickiewiczu i Norwidzie, Słupsk 2004 J. Sławiński, Myśli na temat: biografia pisarza jako jednostka procesu historycznoliterackiego, w: Biografia — geografia — kultura literacka, red. J. Ziomek i J. Sławiński, Wrocław 1975. Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej, red. L. Kuberski, Opole 1998. K. Stępnik, Henryk Sienkiewicz: studia z mikrobiografiki prasowej, Lublin 2016 Życie artysty. Problemy biografii artystycznej, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1995. |
Efekty uczenia się: |
KA6_UWO1; KA6_WK1; KA6_UWK1; KA6_UK1; KA6_KOR1 |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie na ocenę. Ocenianie ciągłe na podstawie: obecności na zajęciach (dozwolona jedna nieobecność, kolejne należy zaliczyć podczas konsultacji, 4 nieobecności nieusprawiedliwione uniemożliwiają zaliczenie), udziału w dyskusji, opracowania samodzielnego wybranego tematu, przygotowania referatu (dla chętnych). |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 14 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
|
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
|
Skrócony opis: |
j.w. |
|
Pełny opis: |
Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Biografia i biografistyka. „Wynalezienie biografii”. Bios i zoe. Sfera publiczna/ sfera prywatna (H. Arendt, R. Sennet). 2. Biografia heroiczna. Biografia sprawcy historii/ twórcy kultury. Plutarch i recepcja jego dzieła w XVIII i XIX w. 3. Hagiografia. Żywoty świętych. Recepcja żywotopisarstwa P. Skargi. Żywoty narodowe. Albumy pamiątkowe. Biografia i rytuały pośmiertne. Pogrzeb jako panteonizacja (pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego, T. Kościuszki). Spory wokół panteonu. 4. Antybrązownictwo w biografistyce. 5 Biografia prasowa. Biografia inteligencji. Biografie kobiet w prasie. "Tygodnik Ilustrowany", "Bluszcz". 6. Biografia/ autobiografia. Biografistyka i listy. Źródła do biografii (Z. Krasiński) Problem fikcji/autofikcji. Autocenzura. 7. Biografistyka/ lokalność/ etniczność. Biografia transgraniczna. Migracja jako problem biografistyki (przykład J. Iwaszkiewicz). 8. Biografistyka rodowa/ rodzinna (przykład: ród Czartoryskich, rodzina Beksińskich). |
|
Literatura: |
Literatura podstawowa (dodatek do listy powyżej): Autor i jego wcielenia, red. E. Kuźma i M. Lalak, Szczecin 1991. Roland Barthes, Śmierć autora, „Teksty Derugie” 1999, nr 1/2. Biografia a tożsamość, red. Irena Szlachcicowa, Wrocław 2003. M. Jasińska, Zagadnienia biografii literackiej, Warszawa 1970. R. Jochymek, W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa 2004 . P. Juszkiewicz, Dzieło i biografia, w: Przemyśleć historię sztuki, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1994. K. Polasik-Wrzosek, Biografia jako gatunek w domenie historii historiografii, Sensus Historiae 2013/ 3. S. Symotiuk, Biografia jako źródło i przedmiot wiedzy. Wprowadzenie do problematyki, w: Zagadnienia historiozoficzne, red. J. Litwin, Wrocław 1977, s. 205-223. G. Zalejko, Biografistyka historyczna – zarys ewolucji gatunku, „Historyka: Studia metodologiczne” 1988, t. 18 Literatura uzupełniająca: Biografia w edukacji etnoregionalnej, red. R. Skrzyniarz, E. Kuryluk, B. Drozd, Lublin 2014. Biografia w literaturze i sztuce, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, E. Kuryluk, Lublin 2014. H. Dziechcińska, Biografistyka staropolska w latach 1476-1627, Wrocław 1971 H. Dziechcińska, Żywot Jana Tarnowskiego, pióra Stanisława Orzechowskiego, staropolska biografia pochwalna, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1970, t. 15, s. 70-72. K. Kaźmierska, Biografia opowiadana, doświadczana i rekonstruowana w perspektywie narracji o wojnie: analiza przypadku, „Kultura i Społeczeństwo” 2014, t. 58, nr 3. S. Kot, O biografię polską, „Pamiętnik Warszawski” 1929, z. 2. A. Koterwas, Biografia edukacyjna w badaniach nad dydaktyką, w: Biografie i uczenie się, Gdańsk 2015. Philip A. Stadter, Plutarch and the Historical Tradition, Routledge 1992. G. Zalejko, Przeciw metodzie (biograficznej). Refleksje nad historycznością biografistyki, w: O biografii i metodzie biograficznej, red. T. Rzepa, J. Leoński, Poznań 1993. M. Żmigrodzka, Osobowość i życie pisarza w monografii historycznoliterackiej, „Pamiętnik Literacki” 1975, z 4 (66). |
|
Uwagi: |
W razie ograniczeń związanych z pandemią zajęcia będą się odbywały w trybie zdalnym, przy pomocy platformy edukacyjnej. Podstawą do zaliczenia będą: obecność na zajęciach, udział w dyskusji oraz wykonanie zadania indywidualnego. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 14 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
|
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
|
Skrócony opis: |
j.w. |
|
Pełny opis: |
Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Biografia i biografistyka. „Wynalezienie biografii”. Bios i zoe. Sfera publiczna/ sfera prywatna (H. Arendt, R. Sennet). 2. Biografia heroiczna. Biografia sprawcy historii/ twórcy kultury. Plutarch i recepcja jego dzieła w XVIII i XIX w. 3. Hagiografia. Żywoty świętych. Recepcja żywotopisarstwa P. Skargi. Żywoty narodowe. Albumy pamiątkowe. Biografia i rytuały pośmiertne. Pogrzeb jako panteonizacja (pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego, T. Kościuszki). Spory wokół panteonu. 4. Antybrązownictwo w biografistyce. 5 Biografia prasowa. Biografia inteligencji. Biografie kobiet w prasie. "Tygodnik Ilustrowany", "Bluszcz". 6. Biografia/ autobiografia. Biografistyka i listy. Źródła do biografii (Z. Krasiński) Problem fikcji/autofikcji. Autocenzura. 7. Biografistyka/ lokalność/ etniczność. Biografia transgraniczna. Migracja jako problem biografistyki (przykład J. Iwaszkiewicz). 8. Biografistyka rodowa/ rodzinna (przykład: ród Czartoryskich, rodzina Beksińskich). |
|
Literatura: |
Literatura podstawowa (dodatek do listy powyżej): Autor i jego wcielenia, red. E. Kuźma i M. Lalak, Szczecin 1991. Roland Barthes, Śmierć autora, „Teksty Derugie” 1999, nr 1/2. Biografia a tożsamość, red. Irena Szlachcicowa, Wrocław 2003. M. Jasińska, Zagadnienia biografii literackiej, Warszawa 1970. R. Jochymek, W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa 2004 . P. Juszkiewicz, Dzieło i biografia, w: Przemyśleć historię sztuki, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1994. K. Polasik-Wrzosek, Biografia jako gatunek w domenie historii historiografii, Sensus Historiae 2013/ 3. S. Symotiuk, Biografia jako źródło i przedmiot wiedzy. Wprowadzenie do problematyki, w: Zagadnienia historiozoficzne, red. J. Litwin, Wrocław 1977, s. 205-223. G. Zalejko, Biografistyka historyczna – zarys ewolucji gatunku, „Historyka: Studia metodologiczne” 1988, t. 18 Literatura uzupełniająca: Biografia w edukacji etnoregionalnej, red. R. Skrzyniarz, E. Kuryluk, B. Drozd, Lublin 2014. Biografia w literaturze i sztuce, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, E. Kuryluk, Lublin 2014. H. Dziechcińska, Biografistyka staropolska w latach 1476-1627, Wrocław 1971 H. Dziechcińska, Żywot Jana Tarnowskiego, pióra Stanisława Orzechowskiego, staropolska biografia pochwalna, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1970, t. 15, s. 70-72. K. Kaźmierska, Biografia opowiadana, doświadczana i rekonstruowana w perspektywie narracji o wojnie: analiza przypadku, „Kultura i Społeczeństwo” 2014, t. 58, nr 3. S. Kot, O biografię polską, „Pamiętnik Warszawski” 1929, z. 2. A. Koterwas, Biografia edukacyjna w badaniach nad dydaktyką, w: Biografie i uczenie się, Gdańsk 2015. Philip A. Stadter, Plutarch and the Historical Tradition, Routledge 1992. G. Zalejko, Przeciw metodzie (biograficznej). Refleksje nad historycznością biografistyki, w: O biografii i metodzie biograficznej, red. T. Rzepa, J. Leoński, Poznań 1993. M. Żmigrodzka, Osobowość i życie pisarza w monografii historycznoliterackiej, „Pamiętnik Literacki” 1975, z 4 (66). |
|
Uwagi: |
W razie ograniczeń związanych z pandemią zajęcia będą się odbywały w trybie zdalnym, przy pomocy platformy edukacyjnej. Podstawą do zaliczenia będą: obecność na zajęciach, udział w dyskusji oraz wykonanie zadania indywidualnego. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 14 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
|
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
|
Skrócony opis: |
j.w. |
|
Pełny opis: |
Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Biografia i biografistyka. „Wynalezienie biografii”. Bios i zoe. Sfera publiczna/ sfera prywatna (H. Arendt, R. Sennet). 2. Biografia heroiczna. Biografia sprawcy historii/ twórcy kultury. Plutarch i recepcja jego dzieła w XVIII i XIX w. 3. Hagiografia. Żywoty świętych. Recepcja żywotopisarstwa P. Skargi. Żywoty narodowe. Albumy pamiątkowe. Biografia i rytuały pośmiertne. Pogrzeb jako panteonizacja (pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego, T. Kościuszki). Spory wokół panteonu. 4. Antybrązownictwo w biografistyce. 5 Biografia prasowa. Biografia inteligencji. Biografie kobiet w prasie. "Tygodnik Ilustrowany", "Bluszcz". 6. Biografia/ autobiografia. Biografistyka i listy. Źródła do biografii (Z. Krasiński) Problem fikcji/autofikcji. Autocenzura. 7. Biografistyka/ lokalność/ etniczność. Biografia transgraniczna. Migracja jako problem biografistyki (przykład J. Iwaszkiewicz). 8. Biografistyka rodowa/ rodzinna (przykład: ród Czartoryskich, rodzina Beksińskich). |
|
Literatura: |
Literatura podstawowa (dodatek do listy powyżej): Autor i jego wcielenia, red. E. Kuźma i M. Lalak, Szczecin 1991. Roland Barthes, Śmierć autora, „Teksty Derugie” 1999, nr 1/2. Biografia a tożsamość, red. Irena Szlachcicowa, Wrocław 2003. M. Jasińska, Zagadnienia biografii literackiej, Warszawa 1970. R. Jochymek, W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa 2004 . P. Juszkiewicz, Dzieło i biografia, w: Przemyśleć historię sztuki, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1994. K. Polasik-Wrzosek, Biografia jako gatunek w domenie historii historiografii, Sensus Historiae 2013/ 3. S. Symotiuk, Biografia jako źródło i przedmiot wiedzy. Wprowadzenie do problematyki, w: Zagadnienia historiozoficzne, red. J. Litwin, Wrocław 1977, s. 205-223. G. Zalejko, Biografistyka historyczna – zarys ewolucji gatunku, „Historyka: Studia metodologiczne” 1988, t. 18 Literatura uzupełniająca: Biografia w edukacji etnoregionalnej, red. R. Skrzyniarz, E. Kuryluk, B. Drozd, Lublin 2014. Biografia w literaturze i sztuce, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, E. Kuryluk, Lublin 2014. H. Dziechcińska, Biografistyka staropolska w latach 1476-1627, Wrocław 1971 H. Dziechcińska, Żywot Jana Tarnowskiego, pióra Stanisława Orzechowskiego, staropolska biografia pochwalna, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1970, t. 15, s. 70-72. K. Kaźmierska, Biografia opowiadana, doświadczana i rekonstruowana w perspektywie narracji o wojnie: analiza przypadku, „Kultura i Społeczeństwo” 2014, t. 58, nr 3. S. Kot, O biografię polską, „Pamiętnik Warszawski” 1929, z. 2. A. Koterwas, Biografia edukacyjna w badaniach nad dydaktyką, w: Biografie i uczenie się, Gdańsk 2015. Philip A. Stadter, Plutarch and the Historical Tradition, Routledge 1992. G. Zalejko, Przeciw metodzie (biograficznej). Refleksje nad historycznością biografistyki, w: O biografii i metodzie biograficznej, red. T. Rzepa, J. Leoński, Poznań 1993. M. Żmigrodzka, Osobowość i życie pisarza w monografii historycznoliterackiej, „Pamiętnik Literacki” 1975, z 4 (66). |
|
Uwagi: |
W razie ograniczeń związanych z pandemią zajęcia będą się odbywały w trybie zdalnym, przy pomocy platformy edukacyjnej. Podstawą do zaliczenia będą: obecność na zajęciach, udział w dyskusji oraz wykonanie zadania indywidualnego. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.