Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Metodologia nauki

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 390-FM2-2MNA
Kod Erasmus / ISCED: 13.205 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0533) Fizyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Metodologia nauki
Jednostka: Wydział Fizyki
Grupy: Fizyka medyczna - II stopień stacjonarne - obow 2018/2019
fizyka medyczna 2 rok II stopień sem. letni 2020/2021
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

kształcenia ogólnego
obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Założeniem przedmiotu jest wprowadzenie studiującego do zagadnień związanych z rozwojem metodologii nauki i uwypuklenie znaczenia rewolucji naukowych, a także podkreślenie kumulatywnego aspektu dyscypliny takiej jak fizyka i jej związku z innymi obszarami twórczej aktywności ludzkiej (humanistyka, nauki społeczne).


Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Metodologia nauki jest jednosemestralnym kursem przedmiotu, obejmującym 15 godzin wykładu i 15 godzin konwersatorium (1 godzinę wykładu i 1 godzinę konwersatorium tygodniowo).

Profil studiów: ogólnoakademicki.

Forma studiów: stacjonarne.

Moduł: przedmioty kształcenia ogólnego.

Dziedzina i dyscyplina nauki: nauki przyrodnicze i matematyczne, nauki fizyczne.

Rok studiów, semestr: 3. rok, 6. semestr, studia I stopnia.

Wymagania wstępne: brak.

Metody dydaktyczne: wykład, dyskusje, konsultacje, samodzielne studiowanie.

Punkty ECTS: 3.

Bilans nakładu pracy studenta: wykład (15 godzin), konwersatorium (15 godzin), przygotowanie do konwersatorium (15 godzin), dyskusje (5 godzin), konsultacje (5 godzin), samodzielne studiowanie (15 godzin).

Wskaźniki ilościowe: wykład (0,5 punktu ECTS), konwersatorium (1 punkt ECTS), dyskusje i konsultacje (0,5 punktu ECTS), samodzielne studiowanie (1 punkt ECTS).

Pełny opis:

Metodologia nauki jest jednosemestralnym kursem przedmiotu, obejmującym 15 godzin wykładu i 15 godzin konwersatorium (1 godzinę wykładu i 1 godzinę konwersatorium tygodniowo).

Profil studiów: ogólnoakademicki.

Forma studiów: stacjonarne.

Moduł: przedmioty kształcenia ogólnego.

Dziedzina i dyscyplina nauki: nauki przyrodnicze i matematyczne, nauki fizyczne.

Rok studiów, semestr: 3. rok, 6. semestr, studia I stopnia.

Wymagania wstępne: brak.

Metody dydaktyczne: wykład, dyskusje, konsultacje, samodzielne studiowanie.

Punkty ECTS: 2.

Bilans nakładu pracy studenta: wykład (15 godzin), konwersatorium (15 godzin), przygotowanie do konwersatorium (15 godzin), dyskusje (5 godzin), konsultacje (5 godzin), samodzielne studiowanie (15 godzin).

Wskaźniki ilościowe: wykład (0,5 punktu ECTS), konwersatorium (1 punkt ECTS), dyskusje i konsultacje (0,5 punktu ECTS), samodzielne studiowanie (1 punkt ECTS).

Treść nauczania obejmuje:

1) Wprowadzenie do zagadnień ontologicznych i epistemologicznych.

2) Prawa w naukach przyrodniczych:

a) sądy syntetyczne i analityczne, sądy a priori, sądy a posteriori,

b) prawa przyrody jako sądy,

c) relacyjność praw przyrodniczych,

d) prawa w naukach humanistycznych i społecznych,

e) porównanie praw przyrody i praw nauki,

f) cechy praw w naukach przyrodniczych.

3) Struktura wiedzy w oparciu o prawa w naukach przyrodniczych:

a) sądy jednostkowe, sądy o istnieniu, sądy ogólne,

b) teorie jako struktury praw nauki.

4) Funkcje praw w naukach przyrodniczych:

a) opis faktów,

b) tworzenie definicji,

c) wyjaśnianie i przewidywanie.

5) Drogi prowadzące do odkrywania praw w naukach przyrodniczych:

a) indukcja, indukcja enumeracyjna, indukcja eliminacyjna, redukcja,

b) dedukcja, indukcja zupełna (matematyczna),

c) metoda hipotetyczno-dedukcyjna, głębokie hipotezy,

d) potwierdzanie (konfirmacja) hipotez, falsyfikacja hipotez, eksperyment krzyżowy,

e) idealizacja, obiektywności i przybliżony charakter praw w naukach przyrodniczych, faktualizacja, konwencje a prawa w naukach przyrodniczych,

f) tajemnica odkrycia.

6) Determinizm i indeterminizm:

a) prawa jednoznaczne, prawa kauzalne, prawa statystyczne,

b) przykłady w fizyce, chemii, biologii,

c) przykłady w naukach społecznych,

d) przyczynowość.

7) Klasyfikacje formalne praw przyrodniczych i innych.

8) Klasyfikacje formalne nauk.

Literatura:

1) Władysław Krajewski “Prawa nauki”, KIW, Warszawa, 1998

2) Thomas Kuhn “Struktura rewolucji naukowych”, FA, Warszawa, 2001

Efekty uczenia się:

Student:

1. Rozumie fundamentalne znaczenie fizyki dla rozwoju technologicznego, gospodarczego i cywilizacyjnego.

2. Rozumie strukturę fizyki jako dyscypliny naukowej, uzyskuje świadomość powiązań poszczególnych dziedzin i teorii, zna przykłady błędnych hipotez fizycznych i błędnych teorii fizycznych.

3. Zna ograniczenia stosowalności wybranych teorii fizycznych, modeli obiektów fizycznych i opisu zjawisk fizycznych.

4. Umie w sposób popularny przytoczyć podstawowe fakty z poznanych działów fizyki, zarysować strukturę fizyki jako dyscypliny naukowej oraz przedstawić historyczny rozwój dyscypliny ze wskazaniem wpływu wybranych odkryć na rozwój technologii, gospodarki i rozwój cywilizacyjny.

5. Rozumie potrzebę dzielenia się wiedzą, w tym potrzebę popularnego przedstawiania osiągnięć fizyki.

6. Potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze i zasobach Internetu, także w językach obcych.

Kody:

K_W01, K_W04, K_W05, K_U01, K_U02.

Metody i kryteria oceniania:

Studenci uczestniczą w wykładzie. Są stymulowani do zadawania pytań i dyskusji.

Po zakończeniu kształcenia z przedmiotu metodologia nauki odbywa się egzamin pisemny lub ustny, który weryfikuje uzyskaną wiedzę.

Studenci otrzymują listy zagadnień do samodzielnego opracowania, których treść jest skorelowana z treścią wykładu. Podczas zajęć referują wybrane zagadnienia dotyczące metodologii nauki. Prowadzący zwraca szczególną uwagę na rozumienie używanych pojęć, klarowność prezentacji, stymuluje grupę do zadawania pytań i dyskusji. Prowadzący stara się wytworzyć w grupie seminaryjnej poczucie odpowiedzialności za zespół i zachęca do pracy zespołowej.

Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie oceny, która uwzględnia:

1. Umiejętność prezentacji zagadnień z metodologii nauki.

2. Umiejętność dyskusji na tematy związane z przedmiotem.

3. Umiejętność korzystania z zasobów literatury i Internetu.

4. Zdolność do współpracy w grupie.

5. Kreatywność w podejściu do rozwiązywanych problemów.

Ocenianie ciągłe przez prowadzącego zajęcia.

Ocena końcowa wyrażona liczbą przewidzianą w regulaminie studiów, która uwzględnia ocenę wiedzy, umiejętności i kompetencji studenta.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Rećko
Prowadzący grup: Katarzyna Rećko
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Tryb prowadzenia przedmiotu:

mieszany: w sali i zdalnie

Skrócony opis:

Wprowadzenie do zagadnień metodologicznych i teoriopoznawczych związanych z pojęciem prawa nauki. Metodologia nauk empirycznych z naciskiem na nauki o przyrodzie, głównie fizykę i chemię. Wybrane aspekty nawiązujące do nauk formalnych - logiki i matematyki oraz ogólnych związków dyscypliny fizycznej z naukami humanistycznymi i społecznymi.

Pełny opis:

Tematy podejmowane na wykładach:

1) Prawa w naukach przyrodniczych:

a) Sądy syntetyczne i analityczne, sądy a priori, sądy a posteriori;

b) Prawa przyrody jako sądy.

2) Relacyjność praw przyrodniczych;

a) Prawa w naukach humanistycznych i społecznych;

b) Porównanie praw przyrody i praw nauki;

c) Cechy praw w naukach przyrodniczych.

3) Struktura wiedzy w oparciu o prawa w naukach przyrodniczych:

a) Sądy jednostkowe, sądy o istnieniu, sądy ogólne;

b) Teorie jako struktury praw nauki.

4) Funkcje praw w naukach przyrodniczych:

a) Opis faktów;

b) Tworzenie definicji;

c) Wyjaśnianie i przewidywanie.

5) Drogi prowadzące do odkrywania praw w naukach przyrodniczych:

a) Indukcja, indukcja enumeracyjna, indukcja eliminacyjna, redukcja;

b) Dedukcja, indukcja zupełna (matematyczna);

c) Metoda hipotetyczno-dedukcyjna, głębokie hipotezy;

d) Potwierdzanie (konfirmacja) hipotez, falsyfikacja hipotez, eksperyment krzyżowy;

e) Idealizacja, obiektywność i przybliżony charakter praw w naukach przyrodniczych, faktualizacja, konwencje a prawa w naukach przyrodniczych;

f) Tajemnica odkrycia.

6) Determinizm i indeterminizm:

a) Prawa jednoznaczne, prawa kauzalne, prawa statystyczne;

b) Przykłady w fizyce, chemii, biologii;

c) Przykłady w naukach społecznych;

d) Przyczynowość.

7) Klasyfikacje formalne praw przyrodniczych i innych. Klasyfikacje formalne nauk.

Literatura:

1. Władysław Krajewski, Prawa nauki, KiW, Warszawa 1998

2. Krzysztof Łastowski, Metodologiczna funkcja hipotez w nauce XX wieku a własności wiedzy naukowej, Poznań 2009.

3. Leszek Nowak, O ukrytej jedności nauk społecznych i nauk przyrodniczych, Poznań 2003.

4. Jan Such, Małgorzata Szcześniak, Filozofia nauki, Poznań 1997

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-2 (2024-11-25)