Antropologia historyczna

specjalizacyjne

Student potrafi posługiwać się narzędziami typowymi dla analizy antropologicznej z uwzględnieniem specyfiki antropologii historycznej.

Konwersatorium ma za zadanie przedstawienie studentom różnych możliwych form badania przeszłości, które będą przydatne w ich własnych badaniach naukowych. W ramach przedmiotu studenci będą mieli możliwość analizy obecnej i minionej rzeczywistości społecznej z punktu widzenia antropologii.

W trakcie kursu poruszone zostaną w pierwszej kolejności kwestie fundamentalne takie jak: tożsamość (osobista i społeczna) komunikacja, religijność i tradycja. Tematy te stanowić będą punkt wyjścia do dalszych rozważań teoretycznych obecnych w antropologii. Studenci w trakcie konserwatorium otrzymają wiedzę o użyteczności poszczególnych teorii w badaniach nad różnymi okresami historycznymi oraz określonymi typami źródeł. Tym samym jednym z celów zajęć będzie wyposażenie studenta w niezbędny warsztat metodologiczny, pozwalający na wykorzystanie wiedzy antropologicznej we własnych projektach badawczych.

Materiał i tematyka zajęć została podzielona na następujące bloki tematyczne:

- Definicja i miejsce antropologii w naukach humanistycznych, społecznych i przyrodniczych

- Kultura jako przedmiot badawczy historyka

- Tożsamość i koncepcja obcego w kulturze

- Komunikacja, narracja i symbole – na marginesie strukturalizmu w naukach humanistycznych

- Badania nad czasem i przestrzenią w kontekście społecznym

- Miejsce śmierci i obrzędów przejścia w antropologii historycznej

- Antropologia wizualności w pracy historyka

- Pamięć w kontekście źródeł historycznych

- Tradycja, magia i obrzędowość w antropologii

- Antropologia ciała, muzyki i tańca wobec tradycji i kultury

Podstawowa:

1. Bowie F., Antropologia religii, tł. K. Pawluś, Kraków 2008.

2. Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, tł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012.

3. Kula M., Nośniki pamięci historycznej, Warszawa 2002.

4. Mauss M., Socjologia i antropologia, tł. M. Król i in., Warszawa 2001.

5. Piasek W., Antropologizowanie historii. Studium metodologiczne twórczości Witolda Kuli, Poznań 2004.

6. Piasek W., Historia jako wiedza lokalna. „Antropologiczne przesunięcie” w badaniach nad historiografią PRL, Toruń, 2011, ss. 421.

7. Polasik K., Antropologiczny rekonesans historyka. Szkice o antropologii historycznej, Bydgoszcz 2007.

8. Pomian K., Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006.

9. Psyche i Klio. Historia w oczach psychohistoryków, wybór, tłum. i wstęp T. Pawelec, Lublin 2002.

10. Rosa A., Archiwa między historią i pamięcią. Antropologizowanie archiwistyki, [w:] Archiwa - Kancelarie - Zbiory, t. 2, Toruń 2008, s. 99-127.

11. Rosa A., O pożytkach z refleksji antropologicznej w archiwistyce – funkcja edukacyjna archiwów, [w:] Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 1, Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2009,

s. 203-211.

Uzupełniająca:

1. Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór tekstów, opr. W. Lengauer, L. Trzcionkowski, Warszawa 2011;

2. Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1999.

3. Buchowski M., Zrozumieć Innego. Antropologia racjonalności, Kraków 2004.

4. Burke P., Kultura ludowa we wczesnonowożytnej Europie, Warszawa 2009.

5. Clifford J., Kłopoty z kulturą, tł. E. Dżurak i in., Warszawa 2000

6. Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 2005.

7. Domańska E., Mikrohistorie: spotkania w międzyświatach, Poznań 1999.

8. Eliade M., Aspekty mitu, Warszawa 1998.

9. Eller J. D., Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Kraków 2012

10. Goody J., Mit, rytuał i oralność, tł. O. Kaczmarek, Warszawa 2012.

11. Halili R., Naród i jego pieśni. Rzecz o oralności, piśmienności i epice ludowej wśród Albańczyków i Serbów, Warszawa 2012.

12. Harris M., Matka krowa [w:] Świat człowieka - świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, red. E. Nowicka,

M. Głowacka-Grajper

13. Kula M., Zegarek historyka, Warszawa 2001.

14. Le Roy Ladurie E., Montaillou. Wioska heretyków 1294-1324, Warszawa 1988

15. Pamięć utraconych ojczyzn, red. E. Nowicka, A. Bilewicz, Warszawa 2012.

16. Peterson Royce A., Antropologia tańca, tł. J. Łumiński, Warszawa 2014.

17. Pomian K., Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006.

18. Rothenbuler E. W., Komunikacja rytualna. Od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej, tł. J. Barański, Kraków 2003.

19. Stomma L., Strukturalizm [w:] A jeśli było inaczej? Antropologia historii, Poznań 2008.

20. Trevor-Roper H., Góralska tradycja Szkocji w: Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, Kraków 2008.

21. Wierciński H., Rak. Antropologiczne studium praktyk i narracji, Warszawa 2015.

Student uzyskuje pogłębioną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o zjawiskach kulturowych wpływających na kształtowanie się historii w oparciu o badania antropologiczne.

Student potrafi posługiwać się narzędziami typowymi dla analizy antropologicznej z uwzględnieniem specyfiki antropologii historycznej.

Student opanowuje elementarną terminologię używaną w antropologii i rozumie jej zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych.

Metody: wykład z prezentacją, dyskusja nad zagadnieniami

Kryteria oceniania: czynny udział w zajęciach oraz zaliczenie pisemne (egzamin) - oceniana jest wiedza i umiejętność zastosowania omawianych teorii w badaniach historycznych