Mikrobiologia 0200-OS1-2MKR
Laboratorium (LAB) Rok akademicki 2019/20

1. Kunicki-Goldfinger W.J.H., Życie bakterii. PWN, Warszawa, 2004.

2. Singleton P., Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN, Warszawa 2004.

3. Kocwowa E., Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. PWN, Warszawa, 1984.

4. Różalski A., Ćwieczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teroretyczna i praktyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

5. Baj J. (redactor), Mikrobiologia. PWN, 2018.

6. Singleton P., Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN, Warszawa 2004.

Literatura dodatkowa:

1. Libudzisz Z., Kowal K., Żakowska Z. Mirobiologia techniczna . Mikroorganizmy i środowiska ich występowania. PWN, Warszawa 2009.

2. Libudzisz Z., Kowal K., Żakowska Z. Mirobiologia techniczna . Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. PWN, Warszawa 2008.

3. Chmiel M.J., Frączek K., Grzyb J. (2015) Problemy monitoringu zanieczyszczeń mikrobiologicznych powietrza. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, tom 15:1(49), str. 17-27.

- Student rozpoznaje i opisuje podstawowe kształty komórek bakteryjnych.

- Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu mikroorganizmów prokariotycznych oraz procesów zachodzących w komórkach tych mikroorganizmów.

- Student nabiera praktycznej umiejętności pracy z mikroskopem, wykonywania preparatów i barwień.

- Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy w laboratorium i świadomość poszanowania pracy własnej i innych.

Metody sprawdzenia, czy zakładane efekty zostały osiągnięte: wejściówki, bieżąca ocena prawidłowości wykonania posiewów bakteryjnych, przygotowania preparatów mikroskopoowych, obserwacji mikroskopowych, identyfikacji bakterii, kolokwia pisemne w postaci testów (otwartych lub zamkniętych), sprawozdania

- Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami (dyskusja przed rozpoczęciem części praktycznej, wejściówki).

- Sprawozdania z przeprowadzonych eksperymentów

- Jeden sprawdzian pisemny w formie testu zamkniętego lub otwartego (dopuszcza się test łączony)

- Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy wyników uzyskanych w trakcie zajęć laboratoryjnych.

I. Budowa i kształt komórki prokariotycznej.

1. Organizacja zajęć z mikrobiologii. Przepisy BHP obowiązujące w pracowni mikrobiologicznej.

2.Mikroskopy (rodzaje mikroskopów; budowa i zasada działania mikroskopu optycznego; wykorzystanie mikroskopii w badaniach mikroorganizmów).

3.Kształty bakterii. Budowa komórek prokariotycznych oraz komórek grzybów.

II. Mikrobiolgia powietrza

1. Mikroorganizmy a czynniki środowiskowe (temperatura, pH, potencjał oksydo-redukcyjny, aktywność wody, ciśnienie hydrostatyczne)

2. Wymagania pokarmowe mikroorganizmów (autotrofy, heterotrofy, prototrofy, auksotrofy, fototrofy, chemotrofy, litotrofy, organotrofy; typy pokarmowe mikroorganizmów: fotolitoautotrofy, chemolitoautotrofy, chemoorganoheterotrofy, miksotrofy).

3. Podstawowe pożywki mikrobiologiczne.

4. Mikroorganizmy występujące w powietrzu. Źródła zanieczyszczeń mikrobiologicznych powietrza.

5. Zagrożenia wynikające z obecności drobnoustrojów w powietrzu. Mikroorganizmy chorobotwórcze w powietrzu (przykłady gatunków). Czynniki warunkujące występowanie mikroorganizmów w powietrzu.

6. Metody pomiaru zanieczyszczeń mikrobiologicznych powietrza (mikroskopowe, hodowlane, wiązane np. sedymentacyjna, filtracyjna, zderzeniowa).

7. Barwniki stosowane do barwienia mikroorganizmów.

III. Mikrobiologia gleby

1. Mikrobiolgia gleby: edafon; mikrobiota; czynniki wpływające na obecność bakterii w glebie; bakterie autochtoniczne, zymogeniczne oraz allochtoniczne gleby (przykłady gatunków); zanieczyszczenie gleby; bakterie wskaźnikowe).

2. Bakterie chorobotwórcze występujące w glebie (przykłady gatunków).

3. Bioremediacja.

4.Techniki pomiaru ilościowego bakterii w glebie (metoda mikroskopowa, seryjnych rozcieńczeń, płytkowa).

5. Barwienie bakterii metodą Grama.

IV. Mikrobiologia wody

1.Mikroorganizmy występujące w wodzie (bakterie autochtoniczne i allochtoniczne). Czynniki limitujące wzrost mikroorganizmów w wodzie. Zanieczyszczenia wód. Bakterie chorobotwórcze występujące w wodzie (przykłady gatunków).

2.Kryteria jakości sanitarnej wody oraz bakterie wskaźnikowe

3.Biologiczne oczyszczanie ścieków (m.in. bioreaktory, osad czynny, złoża biologiczne).

3. Wpływ czynników środowiskowych na mikroorganizmy. Wymagania pokarmowe mikroorganizmów. Podstawowe pożywki mikrobiologiczne. Techniki posiewów mikrobiologicznych.

4. Techniki barwienia mikroorganizmów (rodzaje barwników i ich właściwości). Budowa ściany komórkowej bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. Barwienie proste pozytywne, barwienie proste negatywne, barwienie pozytywno-negatywne, barwienie złożone.

5. Mikrobiologia powietrza. Pomiar ilościowy mikroorganizmów w powietrzu metodą sedymentacji Kocha. Jakościowy pomiar mikroorganizmów wskaźnikowych występujących w powietrzu.

6. Mikrobiologia gleby. Techniki pomiaru ilościowego bakterii w glebie. Obserwacje przyżyciowe mikroorganizmów występujących w glebie. Jakościowy pomiar mikroorganizmów wskaźnikowych występujących w glebie.

7. Mikrobiologia wody. Określenie ogólnej liczby bakterii psychrofilnych i mezofilnych w wodzie. Określenie bakterii z grupy coli (organizmy wskaźnikowe) w wodzie.

Laboratoria, podczas których student samodzielnie:

- pracuje z mikroskopem

- wykonuje barwienia bakterii

- przygotowuje podłoża mikrobiologiczne

- przygotowuje kultury bakteryjne

- wykonuje posiewy mikrobiologiczne