Kierunki wychowania w pedagogice XX i XXI wieku 380-DS5-2IBP
Wykład (WYK) Rok akademicki 2020/21

Literatura podstawowa:

L. Chmaj, Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1963.

Filozofia wychowania w praktyce pedagogicznej, red. A. Szudra-Barszcz, S. Sztobryn, Lublin 2012.

G. Gutek, Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańsk 2003.

B. Matyjas, Z. Ratajek, E. Trafiałek, Orientacje i kierunki w pedagogice współczesnej. Zarys problematyki, Kielce 1997.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, Warszawa 1996, t. 1; red. Cz. Kupisiewicz, Warszawa 2000, t. 2.

Perspektywy i kierunki rozwoju pedagogiki, red. J. Gnitecki, S. Pałka, Kraków 1999.

B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2005.

S. Wołoszyn, Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Kielce 1998.

Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, oprac. S. Wołoszyn, Kielce 1998, t. III, księga 1-2.

Literatura uzupełniająca:

J. Draus, R. Terlecki, Historia wychowania, Wiek XIX i XX, Kraków 2005, t. 2.

Eksperymenty pedagogiczne w Polsce w latach 1900-1939, oprac. W. Dzierzbicka, St. Dobrowolski, Wrocław 1963.

S. Hessen, O sprzecznościach i jedności wychowania, Lwów 1939.

Historia wychowania, red. Ł. Kurdybacha, Warszawa 1968, t. 2.

E. Key, Stulecie dziecka, Warszawa 1928 (wznowienie 2005).

E. J. Kryńska, S. W. Mauersberg, Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945-1956, Białystok 2003.

St. Łempicki, Polskie tradycje wychowawcze, Warszawa 1936.

Nauczyciel wobec problemów globalnego nastolatka, red. K. Stępień, B. Kiereś, Lublin 2012.

B. Nawroczyński, Współczesne prądy pedagogiczne, Warszawa 1947.

W. Okoń, Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Pedagogika i edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności, Materiały z III Ogólnopolskiego Zjazdu Oświatowego, red. J. Gnitecki, J. Rutkowiak, Warszawa 1999.

J. Sobczak, „Nowe wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Bydgoszcz 1998.

J. Sobczak, Recepcja idei „nowego wychowania” w polskiej pedagogice okresu między wojnami, Bydgoszcz 1978, cz. 1.

K. Sośnicki, Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1967.

B. Suchodolski, Wychowanie mimo wszystko, Warszawa 1990.

W. A. Suchomliński, Oddaję serce dzieciom, Warszawa 1978.

J. Tarnowski, Jak wychowywać?, Warszawa 1993.

ks. E. Walewander, O duszy nauczycielstwa – przed stu laty i dziś, Toruń 2012.

L. Witkowski, Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność, Warszawa 1997.

Wychowanie a polityka. Mity i stereotypy w polskiej myśli społecznej XX wieku, red. W. Wojdyła, Toruń 1999.

KA7_WG1 - Ma pełną wiedzę na temat filozofii człowieka, wychowania i aksjologii, subdyscyplin pedagogiki oraz potrafi ją odnieść do osobowego, integralnego rozwoju siebie i ucznia.

KA7_WG3 - Ma wiedzę dotyczącą klasycznych i współczesnych teorii rozwoju człowieka, wychowania, uczenia się i nauczania oraz ich wartości aplikacyjnych, potrafi je krytycznie oceniać i twórczo wykorzystywać.

KA7_WK1 - Ma wiedzę dotyczącą praw dziecka, sposobów ich egzekwowania oraz propagowania w środowisku szkolnym i pozaszkolnym/w przedszkolu i poza nim w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych oraz ich kulturowych uwarunkowaniach.

KA7_WK3 - Ma wiedzę dotyczącą struktury i funkcji systemu edukacji: podstaw prawnych, celów, organizacji oraz funkcjonowania instytucji edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, i zachodzących między nimi relacjach.

KA7_WK4 - Ma wiedzę dotyczącą alternatywnych form edukacji ich powiązań z nurtami i systemami pedagogicznymi, rozumie ich historyczne i kulturowe uwarunkowania.

KA7_WK7 - Ma wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, oraz roli nauczyciela/wychowawcy w rozwijaniu postaw i zachowań dzieci/uczniów oraz zasad i norm etycznych obowiązujących w przedszkolu i szkole; znaczenia własnego rozwoju nauczyciela w pracy z dziećmi.

Wykłady finalizują się oceną końcową, w której skład wchodzą:

- obecność na zajęciach (7 h stacjonarnie; 8 h zdalnie)

- aktywność merytoryczna na zajęciach (w oparciu o literaturę),

- aktywność na platformie Blackboard: wypełnianie testów i zadań ( w przypadku zajęć zdalnych);

- pozytywna ocena z egzaminu.

Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny jest zdobycie 50% + 1pkt. z przewidywanej punktacji.

1. Kierunki wychowania w pedagogice XX wieku – zakres, cele i zadania przedmiotu. Czynniki determinujące rozwój kierunków wychowania, klasyfikacja kierunków w pedagogice XX wieku.

2. Od pedagogiki filozoficznej do pedagogiki empirycznej

a) tradycje pedagogiki filozoficznej – europejskie i polskie

b) narodziny i rozwój empirycznej pedagogiki naukowej

3. Pedagogiczny przełom – ruch Nowego Wychowania i jego przedstawiciele.

4. Stalinizm, totalitaryzm a inne systemy ideologiczne.

5. Nurty teoretyczne w polskiej pedagogice XX wieku

a) pedagogika psychologiczna

b) pedagogika socjologiczna

c) pedagogika kultury

6. Nowe nurty ostatnich dziesięcioleci

a) edukacja globalna

b) problemy pedagogiczne ery komputeryzacji i elektroniki

c) nurt radykalnej krytyki szkoły

d) egzystencjalizm

7. Procesy dyferencjacji i integracji w naukach o wychowaniu.

Wykłady aktywne z elementami multimedialnymi (prezentacje, filmy), dyskusja, debata. Do prowadzenia zajęć zdalnych zostanie wykorzystana platforma e-learningowa Blackboard.