Wstęp do stosunków międzynarodowych i nauki o państwie 350-MS1-1WNP
Konwersatorium (KON) Rok akademicki 2020/21

Literatura podstawowa:

1) S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym (różne wydania).

2) Współczesne stosunki międzynarodowe, t. I: Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, red. E. Cziomer, Kraków 2014.

Szczegółowe informacje dotyczące literatury do poszczególnych zajęć: w zakładce "Zakres tematów".

Wiedza:

1) Student zna podstawowe terminy, przedmiot badań i metody badawcze związane z problematyką nauki o państwie i stosunkami międzynarodowymi (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: SM1A_W01)

2) Student rozumie podstawowe powiązania między dyscyplinami naukowymi, których przedmiotem badań jest państwo (historia, nauki polityczne, socjologia, filozofia, prawo, geografia) (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: SM1A_W02)

3) Student zna podstawowe mechanizmy funkcjonowania państw współczesnych, a także mechanizmy warunkujące relacje między państwami w ramach stosunków międzynarodowych (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: SM1A_W05)

Umiejętności:

1) Student potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do interpretacji wydarzeń związanych z funkcjonowaniem stosunków międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem państw współczesnych (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: SM1A_U03)

2) Student posiada umiejętność merytorycznego argumentowania i dyskutowania oraz przedstawiania swoich opinii i odnoszenia się do opinii innych w zakresie tematyki związanej z funkcjonowaniem stosunków międzynarodowych i państw współczesnych (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: SM1A_U22)

Kompetencje społeczne:

1) Student wykazuje zdolność do formułowania sądów na temat podstawowych kwestii związanych z funkcjonowaniem instytucji państwa na płaszczyźnie międzynarodowej (odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: SM1A_K08)

• Na zajęciach będzie obowiązywał system punktowy, gdzie będzie można uzyskać:

0-20 pkt. – za udział (obecność, aktywność) w zajęciach

0-20 pkt. – za kolokwium pisemne z zajęć nr 2-7

0-20 pkt. – za kolokwium pisemne z zajęć nr 9-14

• Ocena końcowa będzie wystawiana na podstawie uzyskanej ogółem liczby punktów:

0-29 pkt. – 2 (ndst)

30-35 pkt. – 3 (dst)

36-41 pkt. – 3.5 (dst+)

42-47 pkt. – 4 (db)

48-53 pkt. – 4.5 (db+)

54-60 pkt. – 5 (bdb)

• Nieobecności i/lub nieprzygotowania do zajęć można zaliczać. Nie jest to obowiązkowe, ale należy mieć na uwadze, że niezaliczenie poszczególnych zajęć skutkować będzie niższą punktacją i będzie miało wpływ na ocenę końcową z przedmiotu.

• Chęć zaliczenia nieobecności lub nieprzygotowania należy zgłosić drogą mailową (na adres prowadzącego: g.zackiewicz@uwb.edu.pl) najpóźniej tydzień po zajęciach.

• W przypadku nie więcej niż dwóch nieobecności/nieprzygotowań na zajęciach nr 2-7 i nie więcej niż dwóch nieobecności/nieprzygotowań na zajęciach 9-14 zaliczenie odbywać się będzie w formie pisemnej. Zainteresowani studenci otrzymają podczas kolokwium dodatkowe pytania, które nie będą wliczane do wyniku uzyskanego z kolokwium, ale zostaną uwzględnione w puli punktowej dotyczącej udziału w zajęciach.

• W przypadku gdy liczba nieobecności i/lub nieprzygotowań do zajęć okaże się większa niż dwa – liczonych oddzielnie dla zajęć nr 2-7 i dla zajęć nr 9-14 – do zaliczenia wymagane będzie zgłoszenie się na dyżur. Forma zaliczenia zostanie dostosowana do panujących w danym momencie warunków epidemicznych. Jeśli będzie to możliwe, zaliczenie odbywać się będzie na zasadzie indywidualnego zaliczenia każdego tematu, przy założeniu, że na jednym dyżurze można zaliczyć jedne zajęcia.

• Osoby, które nie będą usatysfakcjonowane oceną końcową z przedmiotu otrzymają możliwość napisania w trakcie zimowej sesji egzaminacyjnej poprawkowego kolokwium z całego semestru (do uzyskania: 0-40 pkt.).

• Osoby które zdecydują się pisać poprawkowe kolokwium powinny wziąć pod uwagę, że:

- wynik na poziomie 0-10 pkt. oznaczać będzie obniżenie proponowanej wcześniej oceny o jeden stopień;

- wynik na poziomie 11-20 pkt. oznaczać będzie obniżenie proponowanej wcześniej oceny o pół stopnia;

- wynik na poziomie 21-27 pkt. oznaczać będzie utrzymanie dotychczasowej oceny;

- wynik na poziomie 28-35 pkt. oznaczać będzie podwyższenie proponowanej wcześniej oceny o pół stopnia;

- wynik na poziomie 36-40 pkt. oznaczać będzie podwyższenie proponowanej wcześniej oceny o jeden stopień;

[Zajęcia nr 1] Zajęcia organizacyjne (przedstawienie planu zajęć; omówienie literatury przedmiotu; warunki zaliczenia).

[Zajęcia nr 2] Stosunki międzynarodowe: podstawowe kwestie terminologiczne. Czynniki kształtujące oraz uczestnicy stosunków międzynarodowych. Stosunki międzynarodowe w perspektywie historycznej.

Do przeczytania na zajęcia:

• Współczesne stosunki międzynarodowe, t. I: Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, red. E. Cziomer, Kraków 2014, s. 11-15 (podrozdz. 1.1), s. 48-60 (rozdz. 3), s. 61-65 (podrozdz. 4.1), s. 117-122 (podrozdz. 6.3)

*w Internecie: https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_wprowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y

[Zajęcia nr 3] Pojęcie, istota i funkcje państwa. Teorie powstania państwa.

Do przeczytania na zajęcia:

• Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, Warszawa 1964 [lub inne wydanie], ks. I, 1. Definicja państwa. Człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie

*w Internecie: http://sady.up.krakow.pl/fil.arystoteles.polityka.htm

• D. Dudek et al., Konstytucyjny system organów państwa, Warszawa 2012, s. 1-7

*w Internecie: https://www.ksiegarnia.beck.pl/media/product_custom_files/8/7/8703-konstytucyjny-system-organow-panstwa-dariusz-dudek-darmowy-fragment.pdf

• S. Sagan, V. Serzhanova,, podrozdz. pt. Teorie powstania państwa, Cechy konstytutywne państwa oraz Cele i funkcje państwa.

 zamiennie: E. Zieliński, Nauka o państwie i polityce, [różne wydania], rozdz. I (Określenie państwa), rozdz. II (Pochodzenie państwa), rozdz. IX (Funkcje państwa).

* w Internecie: https://www.academia.edu/40630480/E_Zieli%C5%84ski_Nauka_o_pa%C5%84stwie_i_polityce

[Zajęcia nr 4] Państwa współczesne: ogólna charakterystyka (ludność i terytorium; nazwy państw współczesnych)

Do przeczytania na zajęcia:

• R. Gabryszak, Tendencje demograficzne w starzejącym się świecie i ich konsekwencje, „Polityka Społeczna” 2005, nr 11-12, s. 15-18

* w Internecie: https://www.ipiss.com.pl/wp-content/uploads/downloads/2012/10/ps_11-12_2005_r_gabryszak.pdf

• J. Siewierski, Demograficzne i gospodarcze uwarunkowania rozwoju Europy i Zachodu, „Społeczeństwo i Polityka” 2018, nr 2 (55), s. 85-103

*w Internecie: https://i.vistula.edu.pl/media/docs/tOMiejYv0QsAF4l91cG0jyX4.pdf

• https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/fields/279rank.html (lista państw świata wg powierzchni) i https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/fields/335rank.html (lista państw świata wg liczby ludności)

 na zajęcia proszę przejrzeć obie te listy i zastanowić się, jakie zasadnicze wnioski można na ich podstawie sformułować

(na kolokwium obowiązuje znajomość pierwszych „10” państw w obu tych klasyfikacjach)

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, podrozdz. pt. Nazwy państw współczesnych

 zamiennie: M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006, podr. 1.2. (Nazwa państwa)

→ zamiennie: M. Zych, Nazwy państw w języku polskim jako przykład stosowania egzonimów i endonimów, „Prace Językoznawcze” 2014, z. XVI/2, s. 95-104.

* w internecie: http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Prace_Jezykoznawcze/Prace_Jezykoznawcze-r2014-t16-n2/Prace_Jezykoznawcze-r2014-t16-n2-s95-104/Prace_Jezykoznawcze-r2014-t16-n2-s95-104.pdf

! Na kolokwium do opanowania także: załącznik 1

[Zajęcia nr 5] Państwa i narody.

Do przeczytania na zajęcia:

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. pt. Państwo a naród

 zamiast tego można przeczytać: P. Winczorek, Nauka o państwie (różne wydania), rozdz. XI (Naród i państwo)

lub: E. Zieliński, Nauka o państwie i polityce, [różne wydania], rozdz. IV (Państwo naród i jednostka), pkt. 1-2 * w Internecie: https://www.academia.edu/40630480/E_Zieli%C5%84ski_Nauka_o_pa%C5%84stwie_i_polityce

• Naród i państwo: tożsamość-idea-misja (rozmowa Marka Cichockiego z Adamem D. Rotfeldem), „Teologia Polityczna” 2006-2007, nr 4, s. 42-49

* w Internecie: https://teologiapolityczna.pl/assets/numery_tp/tp4/rozmowa_rotfeld.pdf

• Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, rozdz. 1 (Przepisy ogólne), Dziennik Ustaw 2005, nr 17, poz. 141.

*w internecie: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20050170141

lub: https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2005.017.0000141,ustawa-o-mniejszosciach-narodowych-i-etnicznych-oraz-o-jezyku-regionalnym.html

[Zajęcia nr 6] Konstytucje i symbole państw współczesnych / Problem typologii państw

Do przeczytania na zajęcia:

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. III pt. Konstytucje

 zamiennie: Współczesne systemy polityczne, red. M. Żmigrodzki i B. Dziemidok-Olszewska (różne wyd.), podr. 2.1. (Konstytucja i jej cechy szczególne) lub: K. A. Wojtaszczyk, Kompendium wiedzy o państwie współczesnym, Warszawa 1999 (lub inne wyd.), rozdz. IV: podrozdz. 3.1. (Konstytucja).

→ zamiennie: Prawo konstytucyjne. Pytania. Kazusy. Tablice. Testy, red. B. Szmulik i inni, Warszawa 2016, pytania 3, 20, 22 i 23, https://www.ksiegarnia.beck.pl/media/product_custom_files/1/5/15491-prawo-konstytucyjne-pytania-kazusy-tablice-testy-aneta-flisek-darmowy-fragment.pdf

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. pt. Symbole państwa

 zamiennie: S. Sagan, V. Serzhanova, Symbole państw współczesnych, „Studia Prawnoustrojowe” 2011, nr 13, s. 343-354

*w Internecie: http://wpia.uwm.edu.pl/czasopisma/sites/default/files/uploads/Studia_Prawno_Ustrojowe/2011/13/343-354.pdf

• A. Heywood, Politologia (różne wydania), rozdz. II (Rządy, systemy i ustroje)

 zamiennie: P. Winczorek, Nauka o państwie (różne wydania), rozdz. XVIII (Problem typologii państw).

[Zajęcia nr 7] Monarchie i republiki / Terytorialna struktura państwa.

Do przeczytania na zajęcia:

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. VII (Formy państw współczesnych, podrozdz. pt. Forma rządu.

 zamiennie: P. Winczorek, Nauka o państwie (różne wydania), rozdz. XX (Problem formy rządów. Monarchia i republika) lub:

K. A. Wojtaszczyk, Kompendium wiedzy o państwie współczesnym, Warszawa 1999 (lub inne wyd.), rozdz. III: podrozdz. 2 (Monarchie i republiki) lub: E. Zieliński, Nauka o państwie i polityce, [różne wydania], rozdz. VIII (Forma państwa).

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, podrozdz. pt. Terytorialna struktura państwa

 zamiennie: E. Zieliński, Nauka o państwie i polityce, [różne wydania], rozdz. VIII (Forma państwa).

* w Internecie: https://www.academia.edu/40630480/E_Zieli%C5%84ski_Nauka_o_pa%C5%84stwie_i_polityce

! Na kolokwium do opanowania także: załączniki 2-4.

[Zajęcia nr 8] Kolokwium zaliczeniowe (zajęcia nr 2-7)

[Zajęcia nr 9] Modele władzy wykonawczej w państwach współczesnych / Styl rządzenia (reżim polityczny) w państwach współczesnych.

Do przeczytania na zajęcia:

• B. Banaszak, Szef rządu we współczesnych systemach ustrojowych, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 2(6), s.133-159  w Internecie: http://www.marszalek.com.pl/przegladprawakonstytucyjnego/ppk6/07.pdf

 zamiennie: B. Banaszak, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Warszawa 2012 (lub inne wyd.), rozdz. VI: podrozdz. 2 (Modele władzy wykonawczej).

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. VII (Formy państw współczesnych, podrozdz. pt. Styl rządzenia

 zamiennie: P. Winczorek, Nauka o państwie (różne wydania), rozdz. XXVI (Reżimy polityczne) lub:

K. A. Wojtaszczyk, Kompendium wiedzy o państwie współczesnym, Warszawa 1999 (lub inne wyd.), rozdz. III: podrozdz. 6 (Państwo demokratyczne, państwo totalitarne i państwo autorytarne)

[Zajęcia nr 10] Państwo a partie polityczne i inne formy organizacji społeczeństwa.

Do przeczytania na zajęcia:

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. pt. Państwo a inne formy organizacji społeczeństwa

 zamiast tego można przeczytać: P. Winczorek, Nauka o państwie (różne wydania), rozdz. XXVIII-XXX (Państwo/: - kościoły i związki wyznaniowe; - i organizacje społeczne; - i partie polityczne).

• A. Heywood, Politologia (różne wydania), rozdz. 12 (Partie i systemy partyjne)

 zamiennie: K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na świecie (różne wydania), rozdz. 6 (Systemy partyjne – kształtowanie i zmiana).

[Zajęcia nr 11] Wybory w państwach współczesnych.

Do przeczytania na zajęcia:

• B. Michalak, Większościowy czy proporcjonalny? Spór o kształt systemu wyborczego, „Dialogi Polityczne” 2004, nr 3-4, s. 107-123

*w Internecie: https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/DP/article/view/DP.2004.023

 zamiennie: A. Heywood, Politologia, Warszawa 2006, s. 287-296 (lub inne wydanie: fragm. rozdz. XI pt. Systemy wyborcze: debaty i kontrowersje).

• Kancelaria Senatu, Koncepcje systemów wyborczych (2010),

* w Internecie:http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/90/plik/ot-578-2.pdf

 zamiennie: M. Rachwał, Wybory we współczesnym państwie demokratycznym, [w:] Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji politycznej, red. M. Rachwał, Poznań 2017, s. 51-82

*w Internecie: http://helwecja.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2018/01/Uwarunkowania-i-mechanizmy-partycypacji-politycznej.pdf

[Zajęcia nr 12] Państwo jako główny uczestnik stosunków międzynarodowych: polityka zagraniczna, dyplomacja, formy współpracy międzynarodowej państw.

Do przeczytania na zajęcia:

• Międzynarodowe stosunki polityczne, red. E. Cziomer, Kraków 2008, podrozdz. 4.2 (B. Molo, Państwo jako główny uczestnik międzynarodowych stosunków politycznych), 5.2 (B. Molo, Zasady i normy międzynarodowych stosunków politycznych), 5.3 (B. Molo, Dyplomacja – pojęcie, rola i funkcje), 5.4 (B. Molo, Ewolucja współpracy dwu- i wielostronnej).

*w Internecie: https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942

 zamiennie: E. Cziomer, L. Zybilkiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych (różne wydania), rozdz. pt. Państwa.

• Współczesne stosunki międzynarodowe, t. I: Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, red. E. Cziomer, Kraków 2014, s. 18-29 (podozdz. 1.3)

*w Internecie: https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_wprowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y

• R. Łoś, Soft power we współczesnych stosunkach międzynarodowych, [w:] Stosunki międzynarodowe – wokół zagadnień teoretycznych, red. K. Kącka, Toruń 2014, s. 235-252.

*w internecie https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2871/stosunki-m-2014m.pdf?sequence=1

! Na kolokwium należy nauczyć się, które państwa należą aktualnie do:

Unii Europejskiej: http://europa.eu/about-eu/countries/index_pl.htm

NATO: http://www.nato.int/cps/en/natohq/nato_countries.htm

! Do opanowania na kolokwium także: załącznik 5

[Zajęcia nr 13] Teorie stosunków międzynarodowych / Globalny układ sił na przełomie XX i XXI wieku.

Do przeczytania na zajęcia:

• Współczesne stosunki międzynarodowe, t. I: Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, red. E. Cziomer, Kraków 2014, s. 39-47 (rozdz. 2.3. Teoria stosunków międzynarodowych)

*w Internecie: https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_wprowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y

 zamiennie: A. Heywood, Politologia (różne wydania), rozdz. VII (Polityka globalna): fragment pt. #) Rozumienie polityki światowej

• Międzynarodowe stosunki polityczne, red. E. Cziomer, Kraków 2008, rozdz. 11 (M. Czajkowski, Nowy międzynarodowy ład polityczny doby globalizacji).

*w internecie: https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942

 zamiennie: A. Heywood, Politologia (różne wydania), rozdz. VII (Polityka globalna): fragmenty pt. #) Zmieniający się porządek światowy; ##) Dynamika globalizacji;

• R. Białoskórski, Ł. Kiczma, M. Sułek, Potęga państw 2019. Rankingi potęgometryczne, Warszawa 2019

* w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/332275451_Potega_Panstw_2019_Rankingi_potegometryczne

[Zajęcia nr 14] Zagadnienie bezpieczeństwa we współczesnym świecie.

Do przeczytania na zajęcia:

• R. Zięba, Współczesne wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego, „Stosunki Międzynarodowe” 2016, nr 3, s. 9-31

* w internecie: https://www.researchgate.net/publication/316351745_Wspolczesne_wyzwania_i_zagrozenia_dla_bezpieczenstwa_miedzynarodowego_Contemporary_Challenges_and_Threats_to_International_Security

• Współczesne stosunki międzynarodowe, t. III: Międzynarodowe stosunki polityczne w XXI wieku, red. E. Cziomer, Kraków 2015, s. 14-23 (podrozdz. 14.2)

*w Internecie: https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/6336/Wsp%c3%b3%c5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_cz3_2015.pdf?sequence=6&isAllowed=y

• S. Sagan, V. Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, rozdz. Dezintegracja państw współczesnych

 zamiennie: T. Klin, Państwa upadłe, [w:] Organizacje międzynarodowe w działaniu, red. A. Florczak, A. Lisowska, Wrocław 2014, s. 105-112 (fragment artykułu).

*w Internecie: http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/59707/05_Tomasz_Klin.pdf

[Zajęcia nr 15] Kolokwium zaliczeniowe (zajęcia nr 9-14)

Metody wspierające zdobywanie i przetwarzanie informacji, konsultacje.