Pedagogika specjalna 380-RS5-1PSL
Wykład (WYK) Rok akademicki 2021/22

Literatura podstawowa:

• Chrzanowska I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

• Dykcik W. (2010). Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej. Osiągnięcia naukowe i praktyka, Poznań: Wydawnictwo Naukowe PTP.

• Głodkowska J. (2014). Rozważania nad podmiotowością a niepełnosprawność – u źródeł współczesnego ujęcia i w perspektywie interdyscyplinarnej, Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 2(24), s. 91-109.

• Głodkowska J., Sipowicz K., Patejuk-Mazurek I. (red.) (2018), Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. Warszawa: Wydawnictwo APS.

• Kirenko J. (2002). Nie jesteś sam. Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością. Lublin: Wydawnictwo ROPSiZ UM w Lublinie.

• Kosakowski Cz., Krause A., Żyta A. (red.) (2007). Osoba z niepełnosprawnością w systemie rehabilitacji, edukacji i wsparcia społecznego. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej 6, Olsztyn: Wydawnictwo UW-M.

• Kowalik S. (2007). Psychologia rehabilitacji, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

• Krause A. (2004). Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

• Krause A. Teoretyczne i empiryczne problemy pedagogiki specjalnej. Zarys obszarów badawczych. Niepełnosprawność. Półrocznik naukowy. Teoretyczne i metodologiczne konteksty pedagogiki specjalnej. Gdańsk 2009, 1, s. 9-24.

• Podgórska-Jachnik, D. (2016). Studia nad niepełnosprawnością (Disability Studies) i ruch włączający w społeczeństwie jako konteksty edukacji włączającej. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 22/1, s. 15-33.

• Sękowska Z. (1998). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Literatura uzupełniająca:

• Barens, C., Mercer, G. (2008). Niepełnosprawność. tłum. P. Morawski, Warszawa: Wydawnictwo Sic! .

• Bartnikowska U., Pogodzić humanizm z biologizmem – wyzwaniem współczesnej pedagogiki specjalnej. Studia Edukacyjne 2015, 34, s. 7-17.

• Borowski G. (2015). Sposoby wspierania osób z niepełnosprawnością na przestrzeni dziejów – wybrane przykłady. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania 5, 4, s. 89 – 120

• Czerwińska K., Paplińska M., Walkiewicz-Krutak M. (red.) (2015) Tyflopedagogika wobec współczesnych przestrzenni edukacyjno-rehabilitacyjnej, Warszawa: Wydawnictwo APS.

• Gajdzica Z. (red.) (2013). Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Kraków: Oficyna Wyd. „Impuls”.

• Kijak ,R. J. (2013). Niepełnosprawność intelektualna. Między diagnozą a działaniem. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

• Obuchowska I. (red.) (1995). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: WSiP.

• Otapowicz D., Sakowicz-Boboryko A., Bilewicz M., Wyrzykowska-Koda D. (2016). Autonomia osób z niepełnosprawnością. Białystok: Trans Humana.

• Sowa J., Wojciechowski F., Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym. Wyd. Oświatowe FOSZE, Rzeszów 2001.

• Smith D. D. (2011). Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki 1, 2, red. naukowa A. Firkowska-Mankiewicz, G. Szumski, Warszawa: Wydawnictwo APS.

• Speck O. (2005). Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortodydaktyki. Gdańsk: GWP.

• Stepulak M. Z., Łukasiewicz J. (red.) (2017). Wielowymiarowe ujęcie niepełnosprawności, Lublin: Wydawnictwo Naukowe WSEiI w Lublinie.

KA7_WG2 - Zna najważniejsze klasyczne i współczesne kierunki zmian w podejściu do niepełnosprawności, osób z niepełnosprawnością, ich edukacji, rehabilitacji, terapii i funkcjonowania w przestrzeni społecznej (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, egzamin pisemny);

KA7_WG3 - Zna źródła i miejsce pedagogiki specjalnej w systemie nauk oraz jej przedmiotowe i metodologiczne powiązania z dziedzinami nauk społecznych, humanistycznych oraz medycznych i nauk o zdrowiu (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

KA7_WG4 - Posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie subdyscyplin pedagogiki specjalnej, obejmującą ich teorię i praktykę (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

KA7_UW1 - Potrafi wykorzystywać wiedzę z pedagogiki specjalnej oraz pozyskiwać dane do analizowania problemów z zakresu edukacji, rehabilitacji, terapii, funkcjonowania społecznego osób z niepełnosprawnością (sposób weryfikacji: egzamin pisemny);

KA7_KO1 – Jest wolny od uprzedzeń i stereotypów społecznych dotyczących postrzegania i rozumienia osób z niepełnosprawnością, ma przekonanie o potrzebie włączania się w działania na rzecz ich autonomii i normalizacji warunków życia (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć)

Zaliczenie przedmiotu: egzamin pisemny - test (ilość punktów wymagana do zaliczenia przedmiotu: 51% maksymalnej liczby punktów możliwych do zdobycia podczas egzaminu).

Warunek przystąpienia do egzaminu:

- zaliczenie ćwiczeń

- obecność na wykładach (dopuszczalna jest nieusprawiedliwiona nieobecność na jednych zajęciach - 2 godz., pozostałe nieobecności należy zaliczyć podczas konsultacji, przy czym nie więcej niż 50% liczby godz. przewidzianych na realizację przedmiotu)

1. Pedagogika specjalna jako nauka i jej związek z innymi dyscyplinami naukowymi

2. Postawy społeczne wobec osób z niepełnosprawnością na przestrzeni dziejów

3. Od biologizmu do humanizmu – paradygmatyczne zmiany we współczesnej pedagogice specjalnej

4. Podmiotowość i autonomia osób z niepełnosprawnością

5. Paradygmat normalizacyjny – tworzenie społecznej i edukacyjnej przestrzeni integracyjnej i włączającej

6. Podmiotowy i ekologiczny kontekst rehabilitacji

7. Podmiot pedagogiki specjalnej (ujęcie klasyczne) - ustalenia terminologiczne i klasyfikacyjne. Wspólne i swoiste potrzeby osób z różnymi niepełnosprawnościami (słuchową, wzrokową, intelektualną, ruchową) i chorobą przewlekłą

Wykład (informacyjny, konwersatoryjny), dyskusja, prezentacja multimedialna