Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Dostępność przestrzeni edukacyjnej i społecznej - projektowanie uniwersalne 380-S2-1JAK
Wykład (WYK) Rok akademicki 2021/22

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 5
Limit miejsc: (brak limitu)
Literatura:

Literatura podstawowa:

Bąbka J. (2014). W poszukiwaniu strategii edukacyjnej przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z niepełnosprawnością. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 4, s. 84-103.

Jaglarz E. (2012). Praca i jej znaczenie dla osób z niepełnosprawnością. Prawny i społeczny wymiar funkcjonowania osób z niepełnosprawnością. Studia Socialia Cracoviensia 9, 2(12), s. 181-196.

Marek–Ruka M. (2001). Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych, Warszawa.

Niedbalski, J. (2019). Niepełnosprawność i osoby z niepełnosprawnością. Od pasywności i wykluczenia do aktywności życiowej i integracji społecznej. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Ślusarczyk Cz. (2008). Projektowanie uniwersalne jako sposób na tworzenie warunków do edukacji włączającej w szkołach wyższych. E-mentor, 5(52), s. 65-68.

Osoby niewidome i słabowidzące w przestrzeni publicznej – zalecenia, przepisy, dobre praktyki. PZN, Warszawa 2009.

Benek I., Labus A., Kampka M., Fundacja Laboratorium Architektury 60+ (2016) „Wytyczne w zakresie projektowania uniwersalnego mając na uwadze potrzeby osób niepełnosprawnych” – ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, , Warszawa, pobrano z: https://lab60plus.pl/wp-content/uploads/2016/10/Wytyczne-2017.pdf.

Błaszczak M, Przybylski M.. (2010) „Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania”, s.72, Warszawa.

Czerwińska M. (2017) Tyflografika - szansa na nowe oblicze książki niewidomego i obecność jej użytkowników w świecie informacji? W kręgu rozważań bibliologiczno tyflologicznych, Przegląd Biblioteczny z. 2, s. 178-179.

Jacent-Styczyńska J., Organiścik P., Kończyk D. red., (2011) Zasady adaptacji materiałów dydaktycznych dla uczniów słabowidzących.

Kalbarczyk M. (2015) Kompendium Przestrzeń i jej obrazy. Dźwięk, tyflografika i magnigrafika, s.18, Warszawa.

Künstler I, Butkiewicz U., Więckowski R., opr. (2012) Audiodeskrypcja - zasady tworzenia, Fundacja Kultury Bez Barier, s. 7-10, Warszawa.

Więckowska E., red. (2011) Instrukcja tworzenia i adaptowania ilustracji i materiałów tyflograficznych dla uczniów niewidomych. Opracowana na zlecenie Departamentu Zwiększania Szans Edukacyjnych Ministerstwa Edukacji Narodowej, przez zespół tyflopedagogów ze Specjalnych Ośrodków Szkolno-Wychowawczych w Polsce.

Żórawska A. Więckowski R., Kunstler I., Butkiewicz U.,(2012) Napisy dla osób niesłyszących i słabosłyszących – zasady tworzenia, Fundacja Kultury Bez Barier, s. 2-4, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

Baratyńska-Karpiej E., Obrymska-Dzierzywa J. (red.), Dostępność jest na plus. Warszawa: Centrum Unijnych Projektów Transportowych. https://www.cupt.gov.pl/images/publikacje/Dostepno%C5%9B%C4%87_jest_na_plus.pdf

Bondar A. (red.) (2017). Zasada równego traktowania – prawo i praktyka nr 22. Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością – zapotrzebowanie na miarę Koonwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia. Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 5.

Dejnaka A., (2012). Internet bez barier – accessibility oraz usability a potrzeby osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, 11(3), s. 37-51.

Jakubowski M. (2009) Tyflografika – historia i współczesność, metody i technologie. Tyfloświat, 1 (3), s.38.

Pacholec M. (2015), Audiodeskrypcja, czyli jak opisywać przestrzeń i obrazy., w: „I wszystko jasne! Jak prowadzić szkolenie gdy w grupie jest osoba z dysfunkcją wzroku”, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, s. 22, Warszawa.

Ploch L., Artysta z niepełnosprawnością – perspektywa możliwości, W: E. Zakrzewska-Manterys, J. Niedbalski (red.) (2016). Pasjonaci, kreatorzy, twórcy. Ludzie niepełnosprawni jako artyści, sportowcy, animatorzy mediów, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Schwartz B. (2004) Paradox of Choice - Why More Is Less, Warszawa

Szubielska M., Nestorowicz E., Marek B. (2016) Jak rysują osoby które nigdy nie widziały? Badania niewidomych uczniów. Roczniki Psychologiczne 2016, s. 662

Świątkowska E. (2018), O krętej drodze do swobodnego zapisu i odczytu informacji przez niewidomych, Help. Widzieć więcej, 1 (28), s. 21.

Wdówik P. (2018) Uniwersytet dla wszystkich. Uniwersalne projektowania zajęć dydaktycznych, Warszawa.

Wysocki M. (2012). Projektowanie uniwersalne – równość praw poprzez dostępność. W: Rzecznik Praw Obywatelskich, Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Warszawa.

Zawieska W. red. (2014) Projektowanie obiektów, pomieszczeń oraz przystosowanie stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych o specyficznych potrzebach – ramowe wytyczne, s. 69, Warszawa.

Narzędzie do sprawdzania stopnia trudności różnych tekstów polskich

o https://jasnopis.pl

Tworzenie dostępnych plików w edytorze MS Word:

o https://www.gov.pl/web/dostepnosc-cyfrowa/tworzenie-dostepnych-plikow-tekstowych-w-edytorze-ms-word.

Przykładowy przedprzewodnik po Cricotece dla osób ze spektrum autyzmu.

o https://www.cricoteka.pl/pl/wp-content/uploads/2020/02/przewodnik_crico4.pdf.

Standardy projektowania dostępnej przestrzeni na portalu Ministerstwa Rozwoju

o https://budowlaneabc.gov.pl/standardy-projektowania-budynkow-dla-osob-niepelnosprawnych/.

Przykładowe plany tyflograficzne budynku - realizacje firmy komercyjnej

o http://www.altix.pl/pl/realizacje/).

Przykładowe poziome oznakowania powierzchni - realizacje firmy komercyjnej

o https://www.pasylabrador.pl/.

Interaktywna baza pętli indukcyjnych (inicjatywa Fundacji Kultury Bez Barier)

o https://znajdzpetla.pl/.

Efekty uczenia się:

KA7_WG6 - ma podstawową wiedzę na temat możliwości i ograniczeń w zakresie funkcjonowania osób o zróżnicowanych potrzebach, w tym osób z niepełnosprawnością (w aspekcie biologicznym, psychologicznym oraz społecznym) (sposób weryfikacji: test zaliczeniowy)

KA7_WK1 - ma elementarną wiedzę na temat współczesnych tendencji w podejściu do uczestnictwa osób z niepełnosprawnością w przestrzeni życia społecznego (podmiotowość, autonomia, inkluzja społeczna, normalizacja środowisk, zasada równości szans i niedyskryminacji), w tym kreowania środowiska włączającego zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego (sposób weryfikacji: test zaliczeniowy);

KA7_UO2 - posiada umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania i analizowania problemów związanych z dostępnością przestrzeni edukacyjnej i społecznej w odniesieniu do potrzeb osób z niepełnosprawnością (sposób weryfikacji: test zaliczeniowy);

KA7_KK2 - jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań w kierunku poprawy dostępności środowiska edukacyjnego i społecznego z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego (sposób weryfikacji: test zaliczeniowy).

Metody i kryteria oceniania:

Test zaliczeniowy na ocenę (ilość punktów wymagana do zaliczenia przedmiotu: 51% maksymalnej liczby punktów możliwych do zdobycia podczas zaliczenia).

Test przeprowadzony za pośrednictwem platformy eduPortal

Zakres tematów:

1. Inkluzja społeczna versus zagrożenie marginalizacją i wykluczeniem społecznym osób z niepełnosprawnością. Podmiotowość i autonomia osób z niepełnosprawnością – idea niezależnego życia.

2. (Nie)dostosowanie przestrzeni społecznej do potrzeb osób z niepełnosprawnością – konsekwencje, kierunki zmian.

3. Projektowanie uniwersalne i dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami.

4. Dostosowanie materiałów graficznych i przedmiotów codziennego użytku do potrzeb osób z niepełnosprawnością.

Metody dydaktyczne:

Wykład z prezentacją multimedialną, e-learning

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy wtorek, 17:15 - 18:45, sala A236 (wyk)
Agnieszka Sakowicz-Boboryko 99/ szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Budynek Wydziału Nauk o Edukacji
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-4 (2025-05-14)