Przedmiot do wyboru - Ekologia populacji zwierząt 320-BS2-2PDW6
Wykład (WYK) Rok akademicki 2021/22

J.R. Krebs, N.B. Davies. “Wprowadzenie do ekologii behawioralnej”. PWN, Warszawa, 2021.

M. Ridley. "Evolution", Third Edition, Blackwell Publishing, 2004. Rozdziały: Adaptive Explanation, Adaptations in Sexual Reproduction, Coevolution

Wiedza:

Znajomość i zrozumienie działania doboru naturalnego (KA7_WG1)

Znajomość i zrozumienie funkcjonowania populacji zwierzęcych (struktura socjalna i płciowa populacji) (KA7_WG1)

Znajomość i rozumienie ewolucji interakcji miedzy populacjami (KA7_WG1)

Znajomość współczesnych trendów w badaniach nad populacjami zwierzęcymi (KA7_WG7; KA7_KK1)

Umiejętności:

samodzielne wyszukiwanie informacji w oparciu o literaturę i dostępne bazy danych (KA7_UW5)

Sposoby weryfikacji:

KA7_WG1, WG7, KK1 - test pisemny,

KA7_UW5 - konsultacje dotyczące poprawności rozumienia treści i samodzielnie wyszukanych informacji opublikowanych w angielskojęzycznej literaturze fachowej - przygotowanie się do zaliczenia przedmiotu

Test pisemny (pytania zamknięte)

Kryteria oceny zgodnie z kryteriami określonymi w §23 ust. 6 Regulaminu Studiów Uniwersytetu w Białymstoku przyjętego Uchwałą nr 2527 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 26 czerwca 2019 roku.

Treść wykładu:

A. Krótkie przypomnienie zasad działania doboru naturalnego i pojęcia dostosowania.

B. Struktura socjalna populacji.

1. Genetyczne i środowiskowe podłoże zachowań zwierząt.

2. Dlaczego zwierzęta żyją w grupach?

3. Hierarchia dominacji. Koszty dominacji. Strategia agresora i ustępującego jako strategia ewolucyjnie stabilna mieszana. Strategie ewolucyjnie stabilne. Konflikty o zasoby.

4. Zachowania "altruistyczne". Dobór krewniaczy, dostosowanie łączne. Zjawiska, które tłumaczy dobór krewniaczy. Altruizm zwrotny. Argumenty przeciwko doborowi grupowemu.

5. Gatunki eusocjalne. Organizacja społeczeństw owadów błonkoskrzydłych (pszczół, trzmieli, mrówek), termitów i golców. Hipotezy dotyczące pochodzenia eusocjalności u zwierząt, system haplodiploidalny a eusocjalność u błonkówek. Konflikt między królową a robotnicami błonkoskrzydłych o proporcję płci osobników reprodukcyjnych.

6. Konflikt rodzice-potomstwo dotyczący czasu zakończenia opieki rodzicielskiej i wielkości nakładów rodzicielskich.

C. Struktura płciowa populacji.

1. Systemy kojarzenia, ich ewolucja i tło środowiskowe. Monogamia, poligynia, model progu poligynii, poliandria, promiskuizm, tokowiska ptaków. Strategie ewolucyjnie stabilne na tokowisku. Konflikt między dwoma płciami. Opieka nad potomstwem.

2. Strategia konkurencji plemników i związane z nią adaptacje: adaptacje samców, adaptacje plemników.

3. Dymorfizm płciowy, dobór płciowy, ewolucja cech epigamicznych wg teorii Fishera (ewolucja samoprzyspieszająca), inne teorie, dobór płciowy u gatunków monogamicznych. Sygnalizowanie jakości osobniczej i związane z tym koszty.

4. Alternatywne strategie rozrodcze. Zmiana płci.

5. Proporcja płci w populacji, uwarunkowania środowiskowe i fizjologiczne. Jak samice ptaków decydują o płci potomstwa?

D. Problem adaptacji. Krytyka programu adaptacjonistycznego. Ograniczenia w ewolucji adaptacji.

E. Ewolucja interakcji między populacjami.

1. Koewolucja, hipoteza Czerwonej Królowej.

2. Drapieżnictwo – adaptacje potencjalnych ofiar, mimikra, modyfikacje historii życiowych.

3. Mutualizm. Warunek stabilności mutualizmu. Ewolucyjne znaczenie symbiozy – ewolucja Eukaryota.

4. Konkurencja międzygatunkowa i jej ewolucyjne znaczenie.

wykład, konsultacje