Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Finanse lokalne w krajach UE 370-AS1-3FEU
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Literatura:

1) Borodo A., Samorząd terytorialny. System prawnofinansowy, Warszawa 2012

2) Henlarska K.J., Ewolucja samorządu terytorialnego w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Toruń 2012

3) Poniatowicz M., Salachna J.M., Perło D., Efektywne zarządzanie długiem w jednostce samorządu terytorialnego, Warszawa 2010

4) Presnarowicz S. (red.), System finansów publicznych Polski i Litwy, Białystok 2017

5) Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe. Instrumenty prawnofinansowe i warunki ich stosowania, Białystok 2018

6) Ruśkowski E. Salachna J.M., Finanse lokalne po akcesji, Warszawa 2007

7) Ruśkowski E., Dolnicki B. (red.), Władza i finanse lokalne w Polsce i krajach ościennych, Warszawa 2007

8) Ruśkowski E. (red.), Finanse komunalne w wybranych krajach europejskich, Białystok 1997

9) Swianiewicz P., Finanse samorządowe, koncepcje, realizacja, polityki lokalne, Warszawa 2011

10) Salachna J., Tyniewicki M. (red.), Finanse publiczne. Komentarz, Warszawa 2024

11) Salachna J. (red.), Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego (seria Meritum), Warszawa 2023

Efekty uczenia się:

WIEDZA, absolwent zna i rozumie:

- wybrane zagadnienia z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej dotyczące prawa finansowego, w szczególności finansów samorządu terytorialnego (materialnego, ustrojowego i procesowego) oraz funkcjonowania administracji samorządowej - KA6_WG3; sposób weryfikacji: zaliczenie końcowe na ocenę w formie pisemnej (opisowej) albo ustnej;

- podstawowe ekonomiczne, prawne, etyczne i inne uwarunkowania działalności zawodowej w sektorze administracji samorządowej, w szczególności w obszarze finansów lokalnych - KA6_WK2; sposób weryfikacji: zaliczenie końcowe na ocenę w formie pisemnej (opisowej) albo ustnej.

UMIEJĘTNOŚCI, absolwent potrafi:

- brać udział w debacie w obszarach tematycznych związanych z administracją samorządową w kontekście finansowym i regulowanych przez lokalne prawo finansowe – przedstawiać i oceniać różne opinie i stanowiska oraz dyskutować o nich - KA6_UK2; sposób weryfikacji: zaliczenie końcowe na ocenę w formie pisemnej (opisowej) albo ustnej.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE, absolwent: jest gotów:

- zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu z zakresu lokalnego (samorządowego) prawa finansowego (materialnego, ustrojowego i procesowego) oraz przedmiotu działania administracji samorządowej - KA6_KK3; sposób weryfikacji: zaliczenie końcowe na ocenę w formie pisemnej (opisowej) albo ustnej.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie na ocenę będzie miało formę pisemną (opisową) albo ustną. Wybór formy (tylko pisemna albo tylko ustna) zależeć będzie od preferencji studentów w tym zakresie.

Wykład: zaliczenie ustne albo pisemne na ocenę.

W zależności od rozwoju sytuacji epidemicznej zastrzega się możliwość przeprowadzenia zaliczenia końcowego przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

Zakres tematów:

1. Finanse lokalne – zagadnienia podstawowe: pojęcie finansów lokalnych i jego zakres; finanse lokalne a decentralizacja finansów publicznych (przykłady wybranych państw UE, w tym Polski); modele finansów lokalnych – typ państwa a system finansowania samorządu, podział terytorialny i jego wpływ na model finansów lokalnych (przykłady wybranych państw UE, w tym Polski).

2. Obowiązujące zasady finansów lokalnych: źródła prawa finansowego społeczności lokalnych; Europejska Karta Samorządu Lokalnego jako szczególna podstawa budowania lokalnego systemu finansowego – określenie charakteru prawnego, zasady finansów lokalnych o charakterze obligatoryjnym i fakultatywnym.

3. Budżet jako podstawowy plan finansowy: pojęcie budżetu i jego rola w prowadzeniu gospodarki finansowej przez samorządy; możliwe konstrukcje budżetu; metody planowania budżetowego i ich wykorzystywanie; struktura budżetu i elementy składowe.

4. Dochody w systemie finansów lokalnych: podatki lokalne – zagadnienia teoretyczne, możliwe kompetencje władz lokalnych w zakresie poboru podatków; podatki lokalne i lokalna polityka podatkowa w Polsce oraz w wybranych krajach europejskich; subwencje i dotacje – pojęcie, czynniki determinujące konieczność dokonywania transferów na rzecz samorządów; typy wyrównywania finansowego; inne rodzaje dochodów budżetowych – np. możliwość kształtowania opłat za usługi, czy za korzystanie z mienia lokalnego.

5. Wydatki w systemie finansów lokalnych: podział zadań między podmioty władzy publicznej jako determinanta wydatków, w tym wydatków władz lokalnych; teoria Petersona dotycząca alokacji środków w budżetach lokalnych; wielkość i struktura wydatków lokalnych w Polsce i w wybranych krajach europejskich.

6. Zaciąganie długu oraz finansowanie inwestycji lokalnych: pojęcie długu i przyczyny jego powstawania – zagadnienia wprowadzające; formy zadłużenia władz lokalnych; poziomy dopuszczalnego zadłużenia – przegląd regulacji; możliwości zaciągania długu oraz regulacja lokalnego rynku kredytowego w Polsce i w wybranych krajach europejskich.

7. Nadzór i kontrola nad finansami lokalnymi: pojęcie kontroli i nadzoru nad finansami lokalnymi – cechy charakterystyczne i różnice; modele systemów kontroli i nadzoru nad finansami lokalnymi; omówienie obowiązującego systemu kontroli i nadzoru w Polsce i w wybranych krajach europejskich.

8. Analiza finansów lokalnych w wybranych krajach Unii Europejskiej.

Metody dydaktyczne:

Wykład konwersatoryjny, konsultacje.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy poniedziałek, 15:00 - 16:30, sala 315
każda środa, 17:00 - 18:30, sala e-learning
Marcin Tyniewicki 19/99 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Budynek Wydziału Prawa
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-6 (2025-03-04)