Współczesne systemy polityczne

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Celem przedmiotu jest poszerzenie wiedzy studentów w zakresie istniejących systemów politycznych na przykładzie wybranych państw świata.

W ramach zajęć przedstawione zostaną podstawowe pojęcia i główne elementy systemu politycznego, w tym modele ustrojowe w państwach demokratycznych.

Cel dydaktyczny obejmuje ukazanie podobieństwa oraz różnic w zakresie sposobu uregulowania podstawowych problemów prawnoustrojowych: systemu rządów, zasad ustroju politycznego, prawa wyborczego, ustroju sądownictwa, sądownictwa konstytucyjnego, ustroju terytorialnego. Szczególny nacisk położony zostanie na przedstawienie konstytucyjnych zagadnień bezpieczeństwa narodowego.

Profil studiów – ogólnoakademicki

Forma studiów – stacjonarne

Rodzaj przedmiotu – obowiązkowy

Dziedzina i dyscyplina - dziedzina nauk społecznych, dyscyplina nauki o polityce i administracji

Rok studiów/sem. – rok III, sem. II

Wymagania wstępne - brak

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć 30 godzin wykładu (16 godzin stacjonarnych oraz 14 godziny zdalne asynchroniczne) oraz 30 godzin ćwiczeń (20 godz. stacjonarnie oraz 10 godzin zdalnych asynchronicznych)

Metody dydaktyczne – wykład konwersatoryjny, metoda heurystyczna, metoda problemowa (w ramach wykładu w sali), metoda heurystyczna, metoda problemowa, dyskusja moderowana (w ramach ćwiczeń w sali), dyskusja moderowana (w ramach konsultacji), metoda pokazu (w ramach zajęć zdalnych asynchronicznych)

konsultacje

Punkty ECTS – 6

Bilans nakładu pracy studenta – udział w zajęciach 60 godz., (w tym 24 zdalnie asynchronicznie), przygotowanie do zajęć i egzaminu – 75 godz., udział w konsultacjach związanych z zajęciami – 38 godz., egzamin –1 godz.

Razem: 150 godzin, co odpowiada 6 pkt ECTS.

Wskaźniki ilościowe – nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 75 godzin, co odpowiada 3 pkt ECTS oraz nakład pracy studenta, który nie wymaga bezpośredniego udziału nauczyciela 75 godz., co odpowiada 3 pkt ECTS, a razem 6 pkt ECTS.

TEMAT 1: Wprowadzenie. Ewolucja systemów politycznych na przestrzeni dziejów - od czasów starożytnych po współczesność

TEMAT 2: System polityczny Stanów Zjednoczonych Ameryki

TEMAT 3: System polityczny Wielkiej Brytanii

TEMAT 4: System polityczny Francji

TEMAT 5: System polityczny Niemiec

TEMAT 6: System polityczny Izraela

TEMAT 7: System polityczny Rosji

TEMAT 8: System polityczny Ukrainy

TEMAT 9: System polityczny Szwajcarii

TEMAT 10: Systemy polityczne wybranych państw świata (m.in. Watykan, Australia, Arabia Saudyjska)

S. Bożyk, M. Grzybowski, Systemy ustrojowe państw współczesnych, Białystok 2012.

S. Bożyk (red.) Ustroje konstytucyjne wybranych państw europejskich, Białystok 2020

Materiały multimedialne z wykładów

WIEDZA, absolwent zna i rozumie:

KA6_WG2 - w zaawansowanym stopniu zasady, instrumenty i terminologię nauk prawnych, w szczególności w obszarze prawa związanego z bezpieczeństwem (materialnego, ustrojowego i procesowego) oraz funkcjonowania podmiotów związanych z zapewnieniem i ochroną

bezpieczeństwa. Sposób weryfikacji: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne.

KA6_WK1 - fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji w zakresie dotyczącym prawa związanego z obszarem bezpieczeństwo (materialnego, ustrojowego i procesowego) oraz funkcjonowania podmiotów związanych

z zapewnieniem i ochroną bezpieczeństwa. Sposób weryfikacji: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne.

UMIEJĘTNOŚCI, absolwent potrafi:

KA6_UW1 - wykorzystywać posiadaną wiedzę – formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy oraz innowacyjnie wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych przez:

– właściwy dobór źródeł pranych z zakresu prawa administracyjnego (aktów prawnych, dorobku doktryny i orzecznictwa organów i sądów działających w obszarze bezpieczeństwo) i informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji. Sposób weryfikacji: egzamin pisemny, zaliczenie pisemne.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE, absolwent jest gotów do:

KA6_KO2 inicjowania działań na rzecz interesu publicznego

podejmując czynności w obszarze bezpieczeństwo.

Sposób weryfikacji: egzamin pisemny.

WYKORZYSTANIE SYSTEMÓW SZTUCZNEJ INTELIGENCJI

Zgodnie z Zarządzeniem nr 31 Rektora Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 11 kwietnia 2025 r. w sprawie wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Uniwersytecie w Białymstoku osoby kształcące się powinny wykorzystywać systemy SI w sposób wspierający proces dydaktyczny, w szczególności w osiąganiu efektów uczenia się, a nie jako zamiennik krytycznego myślenia i kreatywności.

Zakazuje się korzystania z systemów SI podczas egzaminów oraz zaliczeń, chyba że polecenia lub treści zadań określają sposób korzystania z nich.

Do dozwolonego zakresu wykorzystania systemów SI w pracach pisemnych przez osoby kształcące się należy w szczególności:

1) korekta językowa i stylistyczna tekstu,

2) tłumaczenie maszynowe tekstu z lub na język obcy,

3) wyszukiwanie i organizowanie źródeł naukowych,

4) generowanie zestawień słów kluczowych,

5) analiza danych,

6) tworzenie symulacji i modelowanie,

7) wsparcie w procesie badawczym poprzez generowanie problemów badawczych, poszukiwanie luk w wiedzy naukowej,

8) tworzenie kodu.

Do obowiązków osoby kształcącej należy w szczególności:

1) odpowiednie przygotowanie danych wejściowych do systemy SI,

2) każdorazowa weryfikacja uzyskanych wyników wykorzystania systemów SI pod względem ich prawdziwości,

3) udokumentowanie sposobu wykorzystania systemów SI w pracach pisemnych zgodnie z zasadami i zakresem przedstawionym przez prowadzącego zajęcia,

4) przedstawienie sposobu wykorzystania systemów SI przy wykonywaniu zadań na każdorazowe polecenie prowadzącego zajęcia.

Do zabronionego zakresu wykorzystania systemów SI w pracach pisemnych przez osoby kształcące się należy:

1) wykorzystywanie systemów SI wbrew zakazowi, o którym mowa w § 4 pkt 3,

2) wykorzystywanie systemów SI w innym zakresie lub w inny sposób niż przedstawiony przez prowadzącego zajęcia,

3) niewystarczająca dokumentacja wykorzystania systemów SI,

4) automatyczne wykonanie zadania w całości lub części przez systemy SI,

5) cytowanie wyników wykorzystania systemów SI jako źródła informacji bibliograficznej,

6) przedstawianie wyników wykorzystania systemów SI jako własnych wniosków badawczych.

Prowadzący zajęcia może żądać wyjaśnień od osoby kształcącej się w przypadku powzięcia podejrzeń o naruszeniu zakazów i obowiązków określonych wyżej.

Prace licencjackie, magisterskie i rozprawy doktorskie mogą podlegać weryfikacji za pomocą narzędzi pozwalających na określenie prawdopodobieństwa zabronionego użycia systemów SI przy ich przygotowywaniu

Egzamin pisemny, pytania testowe - zamknięte, jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia wymagane 60% punktów. Aktywność na wykładach podnosi ocenę o 0,5 stopnia.

Skala ocen:

60-75% – ocena dostateczna

76-80% - ocena dostateczna+

81-86% - ocena dobra

87-93% - ocena dobra+

94-100% - ocena bardzo dobra