Projektowanie uniwersalne w przestrzeni edukacyjnej i społecznej

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Studenci poszerzą swoją wiedzę w zakresie szeroko rozumianej dostępności przestrzeni edukacyjnej i społecznej, barier fizycznych i społecznych oraz wynikających z nich zróżnicowanych potrzeb osób z niepełnosprawnością. Studenci będą mieli możliwość rozwinięcia umiejętności projektowania i realizowania działań wspierających osoby o specjalnych potrzebach.

Profil studiów: ogólnoakademicki

Forma studiów: stacjonarne

Rodzaj przedmiotu: kierunkowy, obowiązkowy

Dziedzina: nauki społeczne, dyscyplina: pedagogika

Rok studiów/semestr: III/VI

Wymagania wstępne: brak

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć:

10 godzin wykładu, 20 godzin ćwiczeń

Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja, pogadanka, pokaz, metoda projektu, praca z tekstem

Punkty ECTS: 2

Bilans nakładu pracy studenta:

- udział w zajęciach (wykłady): 10 godz.

- udział w zajęciach (ćwiczenia): 20 godz.

- udział w konsultacjach: 5 godz.,

- przygotowanie do zajęć: 13 godz.

- przygotowanie do zaliczenia przedmiotu: 10 godz.

- udział w teście – 2 godz.

Razem: 60 godzin, co odpowiada 2 ECTS

Nakład pracy studenta związany z zajęciami:

wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela: 30 godz. - 1 ECTS

niewymagającymi bezpośredniego kontaktu z nauczycielem: 30 godz. - 1 ECTS

Bajkowski T., Perkowska M. M., Projektowanie uniwersalne w przestrzeni uniwersyteckiej – idee, możliwości, dobre praktyki, Białystok 2022.

Benek I., Labus A., Kampka M., Fundacja Laboratorium Architektury 60+ (2016) „Wytyczne w zakresie projektowania uniwersalnego mając na uwadze potrzeby osób niepełnosprawnych” – ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, Warszawa, pobrano z: https://lab60plus.pl/wp-content/uploads/2016/10/Wytyczne-2017.pdf.

Błaszczak M, Przybylski M.. (2010) Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania, Warszawa.

Czerwińska M. (2017) Tyflografika - szansa na nowe oblicze książki niewidomego i obecność jej użytkowników w świecie informacji? W kręgu rozważań bibliologiczno-tyflologicznych, Przegląd Biblioteczny z. 2, s. 178-179.

Informacja dla wszystkich. Europejskie standardy przygotowania tekstu łatwego do czytania i zrozumienia, Inclusion Europe, tłum. A. Wojłowicz-Pomienna, Warszawa 2010.

Jacent-Styczyńska J., Organiścik P., Kończyk D. red., (2011) Zasady adaptacji materiałów dydaktycznych dla uczniów słabowidzących.

Jakubowski M. (2009) Tyflografika – historia i współczesność, metody i technologie. Tyfloświat, 1 (3), s.38.

Kalbarczyk M. (2015) Kompendium Przestrzeń i jej obrazy. Dźwięk, tyflografika i magnigrafika, s.18, Warszawa.

Künstler I, Butkiewicz U., Więckowski R., opr. (2012) Audiodeskrypcja - zasady tworzenia, Fundacja Kultury Bez Barier, s.7-10, Warszawa.

Pacholec M. (2015), Audiodeskrypcja, czyli jak opisywać przestrzeń i obrazy., w: „I wszystko jasne! Jak prowadzić szkolenie gdy w grupie jest osoba z dysfunkcją wzroku”, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, s.22, Warszawa.

Przestrzeń fizyczna i architektoniczna. Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę. Tom 1. Publikacja w ramach projektu „Educational Spaces 21. Open up!”, Warszawa 2016.

Przestrzeń wirtualna i technologiczna. Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę. Tom 2. Publikacja w ramach projektu „Educational Spaces 21. Open up!”, Warszawa 2016.

Przestrzeń społeczna i kulturowa. Przestrzenie edukacji 21. Otwieramy szkołę. Tom 3. Publikacja w ramach projektu „Educational Spaces 21. Open up!”, Warszawa 2016.

Schwartz B. (2004) Paradox of Choice - Why More Is Less, Warszawa.

Szubielska M., Nestorowicz E., Marek B. (2016) Jak rysują osoby które nigdy nie widziały? Badania niewidomych uczniów. Roczniki Psychologiczne 2016, s.662.

Świątkowska E. (2018), O krętej drodze do swobodnego zapisu i odczytu informacji przez niewidomych, Help. Widzieć więcej, 1 (28), s. 21

Wdówik P. (2018) Uniwersytet dla wszystkich. Uniwersalne projektowania zajęć dydaktycznych, Warszawa.

Więckowska E., red. (2011) Instrukcja tworzenia i adaptowania ilustracji i materiałów tyflograficznych dla uczniów niewidomych.

Opracowana na zlecenie Departamentu Zwiększania Szans Edukacyjnych Ministerstwa Edukacji Narodowej, przez zespół tyflopedagogów ze Specjalnych Ośrodków Szkolno-Wychowawczych w Polsce

Zawieska W. red. (2014) Projektowanie obiektów, pomieszczeń oraz przystosowanie stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych o specyficznych potrzebach – ramowe wytyczne, s.69, Warszawa.

Zemło M., Sakowicz – Boboryko A., Bilewicz M., Dziekońska M., Otapowicz D., Szada – Borzyszkowska J., Mantur J., W kierunku inkluzji społecznej. Potrzeby osób z niepełnosprawnością w mieście Białystok, Białystok – Gdańsk 2018.

Żórawska A. Więckowski R., Kunstler I., Butkiewicz U.,(2012) Napisy dla osób niesłyszących i słabosłyszących – zasady tworzenia, Fundacja Kultury Bez Barier, s.2-4, Warszawa.

AKTY PRAWNE:

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414.

Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. 2012, poz. 1169.

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się, Dz.U. 2011, Nr 209, poz. 1243.

Załącznik do uchwały 52/VI Prezydium KRASP z dnia 2 Czerwca 2016 r. w sprawie wyrównywania szans edukacyjnych studentów z niepełnosprawnościami w dostępie do kształcenia w szkołach wyższych.

Program rządowy Dostępność Plus 2018-2025, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa 2018.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach, Dz.U. 2012, poz. 184.

Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, Dz.U. 2019, poz. 848.

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, Dz. U. 2019, poz. 1696.

Student w zakresie wiedzy zna i rozumie:

• różne rodzaje struktur społecznych i instytucje życia społecznego w odniesieniu do współczesnej przestrzeni architektonicznej, społecznej i edukacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem inkluzji społecznej oraz zachodzących między nimi relacjach dążących do normalizacji środowisk życia osób z niepełnosprawnością; posiada wiedzę z dziedziny nauk społecznych wyjaśniającą funkcjonowanie zasad dostępności i równości szans, niedyskryminacji (KP6_WG7)

• metodykę wykonywania typowych zadań, norm, procedur stosowanych w odniesieniu do zasad i wytycznych uniwersalnego projektowania stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznej (KP6_WK9)

Student w zakresie umiejętności potrafi:

• stosować i ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk w odniesieniu do analizy dostępności wybranych przedmiotów np. codziennego użytku, informacji pisanych, graficznych, dźwiękowych, itd. oraz funkcjonalności przestrzeni w placówkach oświatowych, obiektach użyteczności publicznej z wykorzystaniem symulatorów wad wzroku, ograniczeń słuchowych, ruchowych w różnych sferach działalności pedagogicznej (KP6_UK4)

• posługiwać się ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań pedagogicznych z zastosowaniem zasad projektowania uniwersalnego w adaptacji materiałów dydaktycznych zawierających informację pisaną i graficzną, przedmiotów codziennego użytku, projektowania spotkań z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami; potrafi generować rozwiązania konkretnych problemów pedagogicznych (np. eliminację barier i ograniczeń w przestrzeni fizycznej, społecznej, edukacyjnej) i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań (KP6_UO1)

Student w zakresie kompetencji społecznych:

• odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy ze szczególnym uwzględnieniem zasady dostępności i równości szans; projektuje i wykonuje działania pedagogiczne w odniesieniu do koncepcji projektowania uniwersalnego i zastosowania mechanizmów racjonalnych usprawnień (KP6_KO4)

Zaliczenie pisemne