Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Mitoznawstwo

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 340-PS1-1MIT
Kod Erasmus / ISCED: 09.001 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Mitoznawstwo
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: 3L stac. I st. studia filologii polskiej - przedmioty obowiązkowe
Filologia polska 1 rok sem.letni 1 stopień
Filologia polska 1 rok sem.zimowy 1 stopień
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

humanizujące
kształcenia ogólnego
obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo):

Celem zajęć jest rozpoznanie mitu/mitologii w ich kulturowym i cywilizacyjnym uwikłaniu. Studenci zapoznają się z różnymi ujęciami mitu i mitologii: religioznawczym, mitoznawczym, literaturoznawczym, filozoficznym, a także sposobami adaptacji i przekształcania mitu w wytworach kultury: piśmienniczych, ikonicznych, muzycznych, filmowych. Mitologia, „mitosfera” zostaje tu odczytywana jako wieki thesaurus [skarbiec] mitycznych/mitologicznych tradycji, z którego poszczególne dziedziny, poziomy kultury, a przede wszystkim literatura, czerpią mityczne wzorce, inspiracje, tematy. Zajęcia ma ją na celu historyczne ujęcie dziejów mitu w literaturze polskiej i europejskiej [od Antyku do Oświecenia, od Romantyzmu do Postmodernizmu], analizę związków mitu z topiką, uwzględniając podstawowe dla literatury przestrzenie: sacrum, relacje między mitem a władzą, sposoby manipulowania mityczną świadomością, przenikanie się mitologii i sztuki, komparatystyczne ujęcia mitologii europejskich i pozaeuropejskich.

Tryb prowadzenia przedmiotu:

lektura monograficzna
w sali

Skrócony opis:

1. Zajęcia organizacyjne

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

6. Grecja. Bogowie i herosi

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

12. Słowianie w kulturze europejskiej

13. Mitologia fińska

14. Mitologia ludów Syberii lub mitologia starożytnego Egiptu

Pełny opis:

Obowiązkowe:

1. K. Armstrong, Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

2. M. Eliade, Aspekty mitu, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1998.

3. H. Markiewicz, Literatura a mity, „Twórczość” 1987, z. 10.

4. D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata, Poznań 1999 [tu obowiązuje znajomość 5 wybranych haseł].

5. S. Filipowicz, Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988 (część pierwsza: Projekcja – obraz świata).

6. J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

7. K. Banek, Mezopotamia, Egipt, Semici zachodni, Iran, Grecja, Rzym, Celtowie, Germanowie, Słowianie, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

8. J. Bobrowski, M. Wrona, Mitologia słowiańska, Olszanica 2017.

B. Fakultatywne:

1. E. Mieletinski, Poetyka mitu, przeł. J. Dancygier, wstęp M. R. Mayenowa, Warszawa 1981.

4. J. P. Roux, Krew: mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Perek, Karków 1994 [wybrany rozdział]

5. W. Szturc, M. Dybizbański, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2010

6. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Karków 2007.

Słowniki, encyklopedie, opracowania:

• J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii, Bogowie, demony, symbole, przeł. A. Reiche, Katowice 1998.

• P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, Wrocław 1990.

• V. Zamarovsky, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, Warszawa 2006.

• S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej, przeł. P. Latko, Katowice 1998.

• A. M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

• D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata i ludzi. Przegląd encyklopedyczny, przekł. A. Zakrzewicz, red. A. M. Kempiński,

Poznań 1999.

• M. Lurker, Leksykon bóstw i demonów, przeł. J. Prokopiuk, R. Stiller, Warszawa 1999.

• M. Lurker, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994 i nast.

• A. M. di Nola, Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. Ireneusz Kania, Kraków 1997.

• A. Brückner, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa 1980.

• Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968 i nast. Tu: część II: Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy

• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Warszawa 1969.

• Mały słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym, red. L. Winniczuk, Warszawa 1962.

• Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.

• M. Składankowa, Bohaterowie, bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984.

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003.

• A. M. Kempiński, Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań 2003.

• R. S. Loomis, Graal. Od celtyckiego mitu do symbolu chrześcijańskiego, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.

• T. Linkner, Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.

1. Zajęcia organizacyjne

Podstawowe pojęcia: mit – mitologia – mitoznawstwo. Mitologia a religia. Omówienie programu oraz zasad zaliczenia przedmiotu.

Literatura:

• K. Armstrong, Czym jest mit?, w: tejże: Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

• W. Szturc, Wstęp w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2006.

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

Literatura:

K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział II i III).

• J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

• Ph. Walter, Mitologia chrześcijańska: święta, rytuały i mity średniowiecza, przeł. E. Burska, Warszawa 2006, tu: Mitologia chrześcijańska oraz wybrane rozdziały.

• E. Ozorowski, Mit szukający prawdy, w: Ateny. Rzym. Bizancjum. Mity śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku, pod red. J. Ławskiego i K. Korotkicha, Białystok 2008.

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział IV).

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981, s. 5-89, 188-226.

• K. Banek, Mezopotamia, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

Literatura:

• Gilgamesz, zrekonstruował i przeł. oraz wstępem opatrzył R. Stiller, Warszawa 1980. Tu również Posłowie.

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1: Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich, przeł. S. Tokarski, Warszawa 1988. Rozdział III: Religie Mezopotamii.

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, s. 226-310.

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

Literatura:

• K. Banek, Iran, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

• M. Składankowa, Mitologia Iranu, Warszawa 1989, s. 5-72, 307-364 [lub:]

• V. S. Curtis, Mity perskie, tłum. J. D. Artymowski, Warszawa 2000.

6. Grecja. Bogowie i herosi

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt., rozdział V.

K. Banek, Grecja, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

Obowiązuje dokładna znajomość mitologii greckiej. Do wyboru:

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1985.

• K. Marciniak, Mitologia grecka i rzymska, Warszawa – Bielsko-Biała 2010.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 (mitologia Greków).

• R. Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, wstęp A. Krawczuk, Warszawa 1967.

• S. Stabryła, Mitologia dla dorosłych. Bogowie, herosi, ludzie, Warszawa - Kraków 1995.

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1979 (mity Greków).

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, dz. cyt. Rozdział XV (Dionizos czyli błogostan odnaleziony).

• F. Nietzsche, Światopogląd dionizyjski, w: tegoż, Pisma pozostałe 1862-1875, przeł. B. Baran, Kraków 1993, s. 53-79. Lub w: tegoż,

Pisma pozostałe, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył B. Baran, Kraków 2004.

• W. Szturc, Apollo i Marsjasz – repartycje mitu, w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, dz. cyt.

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, dz. cyt., s. 293-308.

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

Literatura:

• K. Banek, Rzym, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

• M. Grant, Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 i nast. Tu: rozdział II: Źródła wiedzy o mitach.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, dz. cyt. (mitologia rzymska) [lub:]

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, dz. cyt. (wierzenia Rzymian)

• A. Krawczuk, Mitologia starożytnej Italii, Warszawa 1986, s. 5-82.

• L. Szestow, Ateny i Jerozolima, tłum. C. Wodziński, Kraków 1993, tu: Przedmowa

• M. Grant, Mity rzymskie, dz. cyt. Tu: III (Eneasz) i VII (Cechy znamienne mitologii rzymskiej)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie.

Literatura:

• K. Banek, Celtowie, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, Warszawa 1987, s. 5-103.

• Walki bóstw i mężów. Epos bohaterski z irlandzkiego przekazała Lady Augusta Gregory. Przełożył z angielskiego i opracował R. Stiller, Warszawa 2012, s. 277-287, 627-647 (posłowie R. Stillera).

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, dz. cyt., s. 104-200.

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

Literatura:

• A. Załuska-Stromberg, Wstęp, w: Edda poetycka, ze staroislandzkiego przełożyła i opracowała A. Załuska-Stromberg, Wrocław 1986.

• J. Ros, Heroje Północy, Warszawa 1969. Rozdziały: Bogowie jak ludzie, Legenda Północy. Lub:

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003 (rozdziały poświęcone początkowi i końcu świata, bogom i boginiom, s. 25-283).

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

Literatura:

• K. Banek, Słowianie, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa 1982, s. 5-137, 215-240 [lub:]

• W. Szafrański, Religia Słowian, w: Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968.

12. Słowianie w kulturze europejskiej

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, dz. cyt., s. 241-259.

• S. Jakubowski, Bogowie Słowian, Kraków 1933 (pozycja zdigitalizowana).

• J. Gąssowski, Kult religijny; L. Leciejewicz, Miejsce kultury dawnych Słowian w Europie, w: Mały słownik kultury dawnych Słowian, pod

red. L. Leciejewicza, Warszawa 1990.

• J. Zielina, Wierzenia Prasłowian, Warszawa 2011.

13. Mitologia fińska

• Kalevala, z fińskiego przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1998 lub inne

• M. Haavio, Mitologia fińska, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1979.

• R. R. Roine, Baśnie fińskie, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1982

14. Mitologia ludów Syberii lub mitologia egipska (opcjonalnie)

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

• K. Banek, Egipt, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

• A. Niwiński, Mity i symbole starożytnego Egiptu, Warszawa 2001, rozdziały I oraz IV.

• M. Barwik, Księga wychodzenia za dnia. Tajemnice egipskiej Księgi Umarłych, Warszawa 2020.

Literatura:

Obowiązkowe:

1. K. Armstrong, Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

2. M. Eliade, Aspekty mitu, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1998.

3. H. Markiewicz, Literatura a mity, „Twórczość” 1987, z. 10.

4. D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata, Poznań 1999 [tu obowiązuje znajomość 5 wybranych haseł].

5. S. Filipowicz, Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988 (część pierwsza: Projekcja – obraz świata).

6. J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

7. K. Banek, Mezopotamia, Egipt, Semici zachodni, Iran, Grecja, Rzym, Celtowie, Germanowie, Słowianie, w: tegoż, Historia religii. Religie niechrześcijańskie, Kraków 2007.

8. J. Bobrowski, M. Wrona, Mitologia słowiańska, Olszanica 2017.

B. Fakultatywne:

1. E. Mieletinski, Poetyka mitu, przeł. J. Dancygier, wstęp M. R. Mayenowa, Warszawa 1981.

4. J. P. Roux, Krew: mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Perek, Karków 1994 [wybrany rozdział]

5. W. Szturc, M. Dybizbański, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2010

6. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Karków 2007.

Słowniki, encyklopedie, opracowania:

• J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii, Bogowie, demony, symbole, przeł. A. Reiche, Katowice 1998.

• P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, Wrocław 1990.

• V. Zamarovsky, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, Warszawa 2006.

• S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej, przeł. P. Latko, Katowice 1998.

• A. M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

• D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata i ludzi. Przegląd encyklopedyczny, przekł. A. Zakrzewicz, red. A. M. Kempiński,

Poznań 1999.

• M. Lurker, Leksykon bóstw i demonów, przeł. J. Prokopiuk, R. Stiller, Warszawa 1999.

• M. Lurker, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994 i nast.

• A. M. di Nola, Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. Ireneusz Kania, Kraków 1997.

• A. Brückner, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa 1980.

• Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968 i nast. Tu: część II: Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy

• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Warszawa 1969.

• Mały słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym, red. L. Winniczuk, Warszawa 1962.

• Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.

• M. Składankowa, Bohaterowie, bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984.

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003.

• A. M. Kempiński, Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań 2003.

• R. S. Loomis, Graal. Od celtyckiego mitu do symbolu chrześcijańskiego, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.

• T. Linkner, Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.

Literatura uzupełniająca:

www.universaldesign.com

https://docplayer.pl/221762893-Uniwersalne-projektowanie-zajec-jako-droga-do-zaspokajania-zroznicowanych-potrzeb-edukacyjnych.html

Efekty uczenia się:

Student zna na poziomie zaawansowanym i rozumie historyczny charakter kształtowania się procesów, wzorów, norm i idei kulturowych.

Efektywnie organizuje pracę własną i pracę zespołową oraz potrafi krytycznie ją ocenić i przemodelować.

Zna najważniejsze mitologie kultury europejskiej.

Rozpoznaje mit jako specyficzny gatunek oraz potrafi się nim posługiwać w odniesieniu do twórczości literackiej.

KA6_WK1 KA6_WG1

KA6_KKO2

Metody i kryteria oceniania:

Metody kształcenia: heureza, dyskusja.

Sposoby weryfikacji: zaliczenie ustne

aktywność na zajęciach, zaliczenie ustne.

Ocena zależy od:

- udziału (aktywności) studenta na ćwiczeniach,

- referatu (możliwość),

- pisemnej pracy na temat związków literatury i mitologii.

Zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego dopuszcza się wprowadzanie elastycznych form zaliczenia przedmiotu dla osób ze szczególnymi potrzebami w uzgodnieniu wykładowca - student.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marcin Bajko, Krzysztof Korotkich
Prowadzący grup: Marcin Bajko, Krzysztof Korotkich
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

humanizujące
kierunkowe
obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia przedmiotu:

lektura monograficzna
w sali

Skrócony opis:

1. Zajęcia organizacyjne

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

6. Grecja. Bogowie i herosi

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

12. Słowianie w kulturze europejskiej

13. Mitologia fińska

14. Mitologia ludów Syberii

Pełny opis:

1. Zajęcia organizacyjne

Podstawowe pojęcia: mit – mitologia – mitoznawstwo. Mitologia a religia. Omówienie programu oraz zasad zaliczenia przedmiotu.

Literatura:

• K. Armstrong, Czym jest mit?, w: tejże: Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

• W. Szturc, Wstęp w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2006.

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

Literatura:

K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział II i III).

• J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

• Ph. Walter, Mitologia chrześcijańska: święta, rytuały i mity średniowiecza, przeł. E. Burska, Warszawa 2006, tu: Mitologia chrześcijańska

oraz wybrane rozdziały.

• E. Ozorowski, Mit szukający prawdy, w: Ateny. Rzym. Bizancjum. Mity śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku, pod red. J.

Ławskiego i K. Korotkicha, Białystok 2008.

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział IV).

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981, s. 5-89, 188-226.

• Świat Biblii, pod red. A. Lemaire'a, przekład B. Panek, Wrocław 2001. Tu: część pierwsza (Sumer i Babilon) i druga (Asyryjczycy). Lub:

• P. Garelli, Asyriologia, przekł. M. Korotaj, Warszawa 1998.

• G. Contenau, Życie codzienne w Babilonie i Asyrii, przeł. E. Bąkowska, Warszawa1963. Rozdział IV: Życie religijne.

• M. Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1966, s. 169-204.

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1: Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich, przeł. S. Tokarski, Warszawa 1988.

Rozdział III: Religie Mezopotamii.

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, s. 226-310.

• Gilgamesz, zrekonstruował i przeł. oraz wstępem opatrzył R. Stiller, Warszawa 1980. Tu również Posłowie. Lub inne wydanie

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

Literatura:

• M. Składankowa, Mitologia Iranu, Warszawa 1989, s. 5-72, 307-364 [lub:]

• V. S. Curtis, Mity perskie, tłum. J. D. Artymowski, Warszawa 2000.

• M. Składankowa, Zoroaster i magowie, Warszawa 1963.

6. Grecja. Bogowie i herosi

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt., rozdział V.

Obowiązuje dokładna znajomość mitologii greckiej. Do wyboru:

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1985.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 (mitologia Greków).

• R. Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, wstęp A. Krawczuk, Warszawa 1967.

• S. Stabryła, Mitologia dla dorosłych. Bogowie, herosi, ludzie, Warszawa - Kraków 1995.

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1979 (mity Greków).

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, dz. cyt. Rozdział XV (Dionizos czyli błogostan odnaleziony).

• Literatura Europy. Historia literatury europejskiej, pod red. A. Benoit-Dusausoy i G. Fontaine'a, Gdańsk 2009, s. 26-35.

• F. Nietzsche, Światopogląd dionizyjski, w: tegoż, Pisma pozostałe 1862-1875, przeł. B. Baran, Kraków 1993, s. 53-79. Lub w: tegoż,

Pisma pozostałe, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył B. Baran, Kraków 2004.

• W. Szturc, Apollo i Marsjasz – repartycje mitu, w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, dz. cyt.

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, dz. cyt., s. 293-308.

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

Literatura:

• M. Grant, Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 i nast. Tu: rozdział II: Źródła wiedzy o mitach.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, dz. cyt. (mitologia rzymska) [lub:]

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, dz. cyt. (wierzenia Rzymian)

• A. Krawczuk, Mitologia starożytnej Italii, Warszawa 1986, s. 5-82.

• Literatura Europy, dz. cyt., s. 36-43.

• L. Szestow, Ateny i Jerozolima, tłum. C. Wodziński, Kraków 1993, tu: Przedmowa

• M. Grant, Mity rzymskie, dz. cyt. Tu: III (Eneasz) i VII (Cechy znamienne mitologii rzymskiej)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

Literatura:

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, Warszawa 1987, s. 5-103.

• F. Schlette, Celtowie, przeł. S. Lisicka, B. Wierzbicka, Łódź 1987, s. 5-56, 124-143.

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, dz. cyt., s. 104-200.

• Literatura Europy, dz. cyt., s. 56-60.

• Tristan i Izolda, przekład i oprac. J. Gorecka-Kalita, Wrocław 2006.

• D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1968 (księga I: Mit Tristana).

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

Literatura:

• A. Załuska-Stromberg, Wstęp, w: Edda poetycka, ze staroislandzkiego przełożyła i opracowała A. Załuska-Stromberg, Wrocław 1986.

• J. Ros, Heroje Północy, Warszawa 1969. Rozdziały: Bogowie jak ludzie, Legenda Północy. Lub:

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa 1982, s. 5-137, 215-240 [lub:]

• A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.

• W. Szafrański, Religia Słowian, w: Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968.

12. Słowianie w kulturze europejskiej

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, dz. cyt., s. 241-259.

• S. Jakubowski, Bogowie Słowian, Kraków 1933.

• J. Gąssowski, Kult religijny; L. Leciejewicz, Miejsce kultury dawnych Słowian w Europie, w: Mały słownik kultury dawnych Słowian, pod

red. L. Leciejewicza, Warszawa 1990.

• J. Zielina, Wierzenia prasłowian, Warszawa 2011

13. Mitologia fińska

• Kalevala, z fińskiego przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1998 lub inne

• M. Haavio, Mitologia fińska, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1979.

• R. R. Roine, Baśnie fińskie, przeł. J. Litwiniuk

14. Mitologia ludów Syberii

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

Literatura:

Obowiązkowe:

1. K. Armstrong, Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

2. M. Eliade, Aspekty mitu, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1998.

3. H. Markiewicz, Literatura a mity, „Twórczość” 1987, z. 10.

4. D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata, Poznań 1999 [tu obowiązuje znajomość 5 wybranych haseł].

5. S. Filipowicz, Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988.

B. Fakultatywne:

1. E. Mieletinski, Poetyka mitu, przeł. J. Dancygier, wstęp M. R. Mayenowa, Warszawa 1981.

2. D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1999.

3. G. van der Leeuv, Fenomenologia religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1978 [ wybrany rozdział ].

4. J. P. Roux, Krew: mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Perek, Karków 1994 [wybrany rozdział]

5. W. Szturc, M. Dybizbański, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2010

6. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Karków 2007.

Słowniki, encyklopedie, opracowania:

• J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii, Bogowie, demony, symbole, przeł. A. Reiche, Katowice 1998.

• P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, Wrocław 1990.

• V. Zamarovsky, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, Warszawa 2006.

• J. E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2006.

• S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej, przeł. P. Latko, Katowice 1998.

• A. M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

• D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata i ludzi. Przegląd encyklopedyczny, przekł. A. Zakrzewicz, red. A. M. Kempiński,

Poznań 1999.

• M. Lurker, Leksykon bóstw i demonów, przeł. J. Prokopiuk, R. Stiller, Warszawa 1999.

• M. Lurker, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994 i nast.

• A. M. di Nola, Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich

ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. Ireneusz Kania, Kraków 1997.

• A. Brückner, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa 1980.

• Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968 i nast. Tu: część II: Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy

• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Warszawa 1969.

• Mały słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym, red. L. Winniczuk, Warszawa 1962.

• Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.

• M. Składankowa, Bohaterowie, bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984.

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003.

• A. M. Kempiński, Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań 2003.

• R. S. Loomis, Graal. Od celtyckiego mitu do symbolu chrześcijańskiego, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.

• T. Linkner, Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

Literatura uzupełniająca:

www.universaldesign.com

https://docplayer.pl/221762893-Uniwersalne-projektowanie-zajec-jako-droga-do-zaspokajania-zroznicowanych-potrzeb-edukacyjnych.html

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Korotkich, Iwona Rusek
Prowadzący grup: Krzysztof Korotkich, Iwona Rusek
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

humanizujące
kierunkowe
obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia przedmiotu:

lektura monograficzna
w sali

Skrócony opis:

1. Zajęcia organizacyjne

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

6. Grecja. Bogowie i herosi

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

12. Słowianie w kulturze europejskiej

13. Mitologia fińska

14. Mitologia ludów Syberii

Pełny opis:

1. Zajęcia organizacyjne

Podstawowe pojęcia: mit – mitologia – mitoznawstwo. Mitologia a religia. Omówienie programu oraz zasad zaliczenia przedmiotu.

Literatura:

• K. Armstrong, Czym jest mit?, w: tejże: Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

• W. Szturc, Wstęp w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2006.

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

Literatura:

K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział II i III).

• J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

• Ph. Walter, Mitologia chrześcijańska: święta, rytuały i mity średniowiecza, przeł. E. Burska, Warszawa 2006, tu: Mitologia chrześcijańska

oraz wybrane rozdziały.

• E. Ozorowski, Mit szukający prawdy, w: Ateny. Rzym. Bizancjum. Mity śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku, pod red. J.

Ławskiego i K. Korotkicha, Białystok 2008.

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział IV).

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981, s. 5-89, 188-226.

• Świat Biblii, pod red. A. Lemaire'a, przekład B. Panek, Wrocław 2001. Tu: część pierwsza (Sumer i Babilon) i druga (Asyryjczycy). Lub:

• P. Garelli, Asyriologia, przekł. M. Korotaj, Warszawa 1998.

• G. Contenau, Życie codzienne w Babilonie i Asyrii, przeł. E. Bąkowska, Warszawa1963. Rozdział IV: Życie religijne.

• M. Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1966, s. 169-204.

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1: Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich, przeł. S. Tokarski, Warszawa 1988.

Rozdział III: Religie Mezopotamii.

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, s. 226-310.

• Gilgamesz, zrekonstruował i przeł. oraz wstępem opatrzył R. Stiller, Warszawa 1980. Tu również Posłowie. Lub inne wydanie

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

Literatura:

• M. Składankowa, Mitologia Iranu, Warszawa 1989, s. 5-72, 307-364 [lub:]

• V. S. Curtis, Mity perskie, tłum. J. D. Artymowski, Warszawa 2000.

• M. Składankowa, Zoroaster i magowie, Warszawa 1963.

6. Grecja. Bogowie i herosi

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt., rozdział V.

Obowiązuje dokładna znajomość mitologii greckiej. Do wyboru:

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1985.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 (mitologia Greków).

• R. Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, wstęp A. Krawczuk, Warszawa 1967.

• S. Stabryła, Mitologia dla dorosłych. Bogowie, herosi, ludzie, Warszawa - Kraków 1995.

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1979 (mity Greków).

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, dz. cyt. Rozdział XV (Dionizos czyli błogostan odnaleziony).

• Literatura Europy. Historia literatury europejskiej, pod red. A. Benoit-Dusausoy i G. Fontaine'a, Gdańsk 2009, s. 26-35.

• F. Nietzsche, Światopogląd dionizyjski, w: tegoż, Pisma pozostałe 1862-1875, przeł. B. Baran, Kraków 1993, s. 53-79. Lub w: tegoż,

Pisma pozostałe, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył B. Baran, Kraków 2004.

• W. Szturc, Apollo i Marsjasz – repartycje mitu, w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, dz. cyt.

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, dz. cyt., s. 293-308.

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

Literatura:

• M. Grant, Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 i nast. Tu: rozdział II: Źródła wiedzy o mitach.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, dz. cyt. (mitologia rzymska) [lub:]

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, dz. cyt. (wierzenia Rzymian)

• A. Krawczuk, Mitologia starożytnej Italii, Warszawa 1986, s. 5-82.

• Literatura Europy, dz. cyt., s. 36-43.

• L. Szestow, Ateny i Jerozolima, tłum. C. Wodziński, Kraków 1993, tu: Przedmowa

• M. Grant, Mity rzymskie, dz. cyt. Tu: III (Eneasz) i VII (Cechy znamienne mitologii rzymskiej)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

Literatura:

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, Warszawa 1987, s. 5-103.

• F. Schlette, Celtowie, przeł. S. Lisicka, B. Wierzbicka, Łódź 1987, s. 5-56, 124-143.

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, dz. cyt., s. 104-200.

• Literatura Europy, dz. cyt., s. 56-60.

• Tristan i Izolda, przekład i oprac. J. Gorecka-Kalita, Wrocław 2006.

• D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1968 (księga I: Mit Tristana).

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

Literatura:

• A. Załuska-Stromberg, Wstęp, w: Edda poetycka, ze staroislandzkiego przełożyła i opracowała A. Załuska-Stromberg, Wrocław 1986.

• J. Ros, Heroje Północy, Warszawa 1969. Rozdziały: Bogowie jak ludzie, Legenda Północy. Lub:

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa 1982, s. 5-137, 215-240 [lub:]

• A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.

• W. Szafrański, Religia Słowian, w: Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968.

12. Słowianie w kulturze europejskiej

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, dz. cyt., s. 241-259.

• S. Jakubowski, Bogowie Słowian, Kraków 1933.

• J. Gąssowski, Kult religijny; L. Leciejewicz, Miejsce kultury dawnych Słowian w Europie, w: Mały słownik kultury dawnych Słowian, pod

red. L. Leciejewicza, Warszawa 1990.

• J. Zielina, Wierzenia prasłowian, Warszawa 2011

13. Mitologia fińska

• Kalevala, z fińskiego przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1998 lub inne

• M. Haavio, Mitologia fińska, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1979.

• R. R. Roine, Baśnie fińskie, przeł. J. Litwiniuk

14. Mitologia ludów Syberii

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

Literatura:

Obowiązkowe:

1. K. Armstrong, Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

2. M. Eliade, Aspekty mitu, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1998.

3. H. Markiewicz, Literatura a mity, „Twórczość” 1987, z. 10.

4. D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata, Poznań 1999 [tu obowiązuje znajomość 5 wybranych haseł].

5. S. Filipowicz, Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988.

B. Fakultatywne:

1. E. Mieletinski, Poetyka mitu, przeł. J. Dancygier, wstęp M. R. Mayenowa, Warszawa 1981.

2. D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1999.

3. G. van der Leeuv, Fenomenologia religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1978 [ wybrany rozdział ].

4. J. P. Roux, Krew: mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Perek, Karków 1994 [wybrany rozdział]

5. W. Szturc, M. Dybizbański, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2010

6. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Karków 2007.

Słowniki, encyklopedie, opracowania:

• J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii, Bogowie, demony, symbole, przeł. A. Reiche, Katowice 1998.

• P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, Wrocław 1990.

• V. Zamarovsky, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, Warszawa 2006.

• J. E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2006.

• S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej, przeł. P. Latko, Katowice 1998.

• A. M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

• D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata i ludzi. Przegląd encyklopedyczny, przekł. A. Zakrzewicz, red. A. M. Kempiński,

Poznań 1999.

• M. Lurker, Leksykon bóstw i demonów, przeł. J. Prokopiuk, R. Stiller, Warszawa 1999.

• M. Lurker, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994 i nast.

• A. M. di Nola, Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich

ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. Ireneusz Kania, Kraków 1997.

• A. Brückner, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa 1980.

• Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968 i nast. Tu: część II: Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy

• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Warszawa 1969.

• Mały słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym, red. L. Winniczuk, Warszawa 1962.

• Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.

• M. Składankowa, Bohaterowie, bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984.

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003.

• A. M. Kempiński, Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań 2003.

• R. S. Loomis, Graal. Od celtyckiego mitu do symbolu chrześcijańskiego, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.

• T. Linkner, Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

Literatura uzupełniająca:

www.universaldesign.com

https://docplayer.pl/221762893-Uniwersalne-projektowanie-zajec-jako-droga-do-zaspokajania-zroznicowanych-potrzeb-edukacyjnych.html

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2025/26" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-10-01 - 2026-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Korotkich, Iwona Rusek
Prowadzący grup: Krzysztof Korotkich, Iwona Rusek
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

humanizujące
kierunkowe
obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia przedmiotu:

lektura monograficzna
w sali

Skrócony opis:

1. Zajęcia organizacyjne

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

6. Grecja. Bogowie i herosi

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

12. Słowianie w kulturze europejskiej

13. Mitologia fińska

14. Mitologia ludów Syberii

Pełny opis:

1. Zajęcia organizacyjne

Podstawowe pojęcia: mit – mitologia – mitoznawstwo. Mitologia a religia. Omówienie programu oraz zasad zaliczenia przedmiotu.

Literatura:

• K. Armstrong, Czym jest mit?, w: tejże: Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

• W. Szturc, Wstęp w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2006.

2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej

Literatura:

K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział II i III).

• J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.

• Ph. Walter, Mitologia chrześcijańska: święta, rytuały i mity średniowiecza, przeł. E. Burska, Warszawa 2006, tu: Mitologia chrześcijańska

oraz wybrane rozdziały.

• E. Ozorowski, Mit szukający prawdy, w: Ateny. Rzym. Bizancjum. Mity śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku, pod red. J.

Ławskiego i K. Korotkicha, Białystok 2008.

3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział IV).

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981, s. 5-89, 188-226.

• Świat Biblii, pod red. A. Lemaire'a, przekład B. Panek, Wrocław 2001. Tu: część pierwsza (Sumer i Babilon) i druga (Asyryjczycy). Lub:

• P. Garelli, Asyriologia, przekł. M. Korotaj, Warszawa 1998.

• G. Contenau, Życie codzienne w Babilonie i Asyrii, przeł. E. Bąkowska, Warszawa1963. Rozdział IV: Życie religijne.

• M. Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1966, s. 169-204.

4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1: Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich, przeł. S. Tokarski, Warszawa 1988.

Rozdział III: Religie Mezopotamii.

• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, s. 226-310.

• Gilgamesz, zrekonstruował i przeł. oraz wstępem opatrzył R. Stiller, Warszawa 1980. Tu również Posłowie. Lub inne wydanie

5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm

Literatura:

• M. Składankowa, Mitologia Iranu, Warszawa 1989, s. 5-72, 307-364 [lub:]

• V. S. Curtis, Mity perskie, tłum. J. D. Artymowski, Warszawa 2000.

• M. Składankowa, Zoroaster i magowie, Warszawa 1963.

6. Grecja. Bogowie i herosi

Literatura:

• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt., rozdział V.

Obowiązuje dokładna znajomość mitologii greckiej. Do wyboru:

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1985.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 (mitologia Greków).

• R. Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, wstęp A. Krawczuk, Warszawa 1967.

• S. Stabryła, Mitologia dla dorosłych. Bogowie, herosi, ludzie, Warszawa - Kraków 1995.

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1979 (mity Greków).

7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej

Literatura:

• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, dz. cyt. Rozdział XV (Dionizos czyli błogostan odnaleziony).

• Literatura Europy. Historia literatury europejskiej, pod red. A. Benoit-Dusausoy i G. Fontaine'a, Gdańsk 2009, s. 26-35.

• F. Nietzsche, Światopogląd dionizyjski, w: tegoż, Pisma pozostałe 1862-1875, przeł. B. Baran, Kraków 1993, s. 53-79. Lub w: tegoż,

Pisma pozostałe, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył B. Baran, Kraków 2004.

• W. Szturc, Apollo i Marsjasz – repartycje mitu, w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, dz. cyt.

• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, dz. cyt., s. 293-308.

8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)

Literatura:

• M. Grant, Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 i nast. Tu: rozdział II: Źródła wiedzy o mitach.

• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, dz. cyt. (mitologia rzymska) [lub:]

• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, dz. cyt. (wierzenia Rzymian)

• A. Krawczuk, Mitologia starożytnej Italii, Warszawa 1986, s. 5-82.

• Literatura Europy, dz. cyt., s. 36-43.

• L. Szestow, Ateny i Jerozolima, tłum. C. Wodziński, Kraków 1993, tu: Przedmowa

• M. Grant, Mity rzymskie, dz. cyt. Tu: III (Eneasz) i VII (Cechy znamienne mitologii rzymskiej)

9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie

Literatura:

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, Warszawa 1987, s. 5-103.

• F. Schlette, Celtowie, przeł. S. Lisicka, B. Wierzbicka, Łódź 1987, s. 5-56, 124-143.

• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, dz. cyt., s. 104-200.

• Literatura Europy, dz. cyt., s. 56-60.

• Tristan i Izolda, przekład i oprac. J. Gorecka-Kalita, Wrocław 2006.

• D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1968 (księga I: Mit Tristana).

10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…

Literatura:

• A. Załuska-Stromberg, Wstęp, w: Edda poetycka, ze staroislandzkiego przełożyła i opracowała A. Załuska-Stromberg, Wrocław 1986.

• J. Ros, Heroje Północy, Warszawa 1969. Rozdziały: Bogowie jak ludzie, Legenda Północy. Lub:

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003

11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa 1982, s. 5-137, 215-240 [lub:]

• A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.

• W. Szafrański, Religia Słowian, w: Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968.

12. Słowianie w kulturze europejskiej

Literatura:

• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, dz. cyt., s. 241-259.

• S. Jakubowski, Bogowie Słowian, Kraków 1933.

• J. Gąssowski, Kult religijny; L. Leciejewicz, Miejsce kultury dawnych Słowian w Europie, w: Mały słownik kultury dawnych Słowian, pod

red. L. Leciejewicza, Warszawa 1990.

• J. Zielina, Wierzenia prasłowian, Warszawa 2011

13. Mitologia fińska

• Kalevala, z fińskiego przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1998 lub inne

• M. Haavio, Mitologia fińska, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1979.

• R. R. Roine, Baśnie fińskie, przeł. J. Litwiniuk

14. Mitologia ludów Syberii

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

Literatura:

Obowiązkowe:

1. K. Armstrong, Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.

2. M. Eliade, Aspekty mitu, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1998.

3. H. Markiewicz, Literatura a mity, „Twórczość” 1987, z. 10.

4. D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata, Poznań 1999 [tu obowiązuje znajomość 5 wybranych haseł].

5. S. Filipowicz, Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988.

B. Fakultatywne:

1. E. Mieletinski, Poetyka mitu, przeł. J. Dancygier, wstęp M. R. Mayenowa, Warszawa 1981.

2. D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1999.

3. G. van der Leeuv, Fenomenologia religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1978 [ wybrany rozdział ].

4. J. P. Roux, Krew: mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Perek, Karków 1994 [wybrany rozdział]

5. W. Szturc, M. Dybizbański, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2010

6. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Karków 2007.

Słowniki, encyklopedie, opracowania:

• J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii, Bogowie, demony, symbole, przeł. A. Reiche, Katowice 1998.

• P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, Wrocław 1990.

• V. Zamarovsky, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, Warszawa 2006.

• J. E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2006.

• S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej, przeł. P. Latko, Katowice 1998.

• A. M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.

• D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata i ludzi. Przegląd encyklopedyczny, przekł. A. Zakrzewicz, red. A. M. Kempiński,

Poznań 1999.

• M. Lurker, Leksykon bóstw i demonów, przeł. J. Prokopiuk, R. Stiller, Warszawa 1999.

• M. Lurker, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994 i nast.

• A. M. di Nola, Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich

ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. Ireneusz Kania, Kraków 1997.

• A. Brückner, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa 1980.

• Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968 i nast. Tu: część II: Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy

• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Warszawa 1969.

• Mały słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym, red. L. Winniczuk, Warszawa 1962.

• Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.

• M. Składankowa, Bohaterowie, bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984.

• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003.

• A. M. Kempiński, Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań 2003.

• R. S. Loomis, Graal. Od celtyckiego mitu do symbolu chrześcijańskiego, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.

• T. Linkner, Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.

• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990

• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.

• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.

Literatura uzupełniająca:

www.universaldesign.com

https://docplayer.pl/221762893-Uniwersalne-projektowanie-zajec-jako-droga-do-zaspokajania-zroznicowanych-potrzeb-edukacyjnych.html

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-4 (2025-05-14)