Teoria prawa i demokracji

Celem zajęć jest:

Ukazanie złożoności problematyki demokracji jako systemu politycznego i społecznego.

Refleksja nad ideami, zasadami i instytucjami demokracji liberalnej. Analiza paradoksów demokracji liberalnej i przyczyn jej kryzysu. Przedstawienie najważniejszych proceduralnych i normatywnych koncepcji demokracji wieku XX i początku XXI. Charakterystyka pojęcia, koncepcji i modeli państwa prawnego, rządów prawa, znaczenia konstytucji, roli sądownictwa konstytucyjnego i sądów powszechnych w realizacji rządów prawa.

Omówienie zagadnień: władzy politycznej, legitymizacji władzy, kryzysu legitymizacji władzy, suwerenności ludu/narodu, sposobów wykonywania władzy przez suwerena, roli partii politycznych i społeczeństwa obywatelskiego w państwie demokratycznym.

Literatura podstawowa:

1. L. Bosek, Komentarz do art. 31, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Komentarz, Tom I, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2016

2. A. Chmielarz, Funkcja prawna konstytucji na przykładzie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011.

3. M. Florczak-Wątor, Komentarz do art. 4, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Komentarz, Tom I, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2016, s. 257-264; 270-277.

4. D. Held, Modele demokracji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010 (rozdziały 5,7,9).

5. A. Jamróz, Od państwa liberalno-demokratycznego do demokratycznego państwa prawa. Próba syntezy, [w:] A. Jamróz (red. nauk.), L. Jamróz (red. nauk.), Prawa jednostki w demokratycznym państwie prawa, Temida 2, Białystok 2016.

6. B. Liżewski, Cecha jednolitości systemu prawa w warunkach multicentryzmu, „ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE – SKŁODOWSKA” Lublin, Sectio G VOL. LXVI, 1 2019

7. A. Kalisz, Multicentryczność prawa polskiego a działalność orzecznicza Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2007, nr 4

8. L. Morawski, Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Wyd. 4, Warszawa 2005 (część druga i czwarta).

9. M. Szydło, Komentarz do art. 31 ust. 3, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Komentarz, Tom I, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2016

10. P. Tuleja, Komentarz do art. 7 i art. 8, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Komentarz, Tom I, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2016.

11. R Wonicki, Spór o demokratyczne państwo prawa. Teoria Jürgena Habermasa wobec liberalnej, republikańskiej i socjalnej wizji państwa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, część II.

12. Z. Kmieciak, O pojęciu rządów prawa, „Państwo i Prawo” 9/2016.

Literatura dodatkowa:

1. M. Granat, Od klasycznego przedstawicielstwa do demokracji konstytucyjnej (ewolucja prawa i doktryny we Francji), Lublin 1994 (punkty: 1.1; 1.2.; 3.1.).

2. M. Granat, Legitymizacja sądu konstytucyjnego na gruncie czystej teorii prawa Hansa Kelsena, Przegląd Sejmowy 1999, nr 4.

3. K. Gregorczuk, Biopolityczne horyzonty - między biopolityką tradycyjną a biopolityką nowoczesną, „Przegląd Prawa i Administracji” CXXII Wrocław 2020

4. S. Oliwniak, Jürgen Habermas o kryzysie uprawomocnienia we współczesnych społeczeństwach demokratycznych, [w:] A. Jamróz, S. Bożyk (red. nauk.), Z zagadnień współczesnych społeczeństw demokratycznych, Białystok 2006.

5. J. Scott, Władza, Warszawa 2006 (rozdział 1)

Egzamin:

3 pytania otwarte sformułowane na podstawie listy zagadnień podanych studentom odpowiednio wcześniej. Każde pytanie za max. 5 pkt.

Oceny:

0-7 pkt ocena 2

8-9 pkt ocena 3

10 pkt ocena 3+

11-12 pkt ocena 4

13 pkt ocena 4+

14-15 pkt ocena 5

W zależności od sytuacji epidemicznej, zastrzega się możliwość przeprowadzenia egzaminu końcowego w formie testu na platformie e-learningowej.