Teoria prawa i demokracji

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Celem zajęć jest ukazanie złożoności problematyki demokracji jako systemu politycznego i społecznego oraz podstawowych problemów współczesnej teorii prawa, w tym:

- omówienie zagadnień: władzy politycznej, legitymacji i legitymizacji władzy, współczesnych funkcji państwa, suwerenności ludu/narodu, sposobów wykonywania władzy przez suwerena i pojęcia suwerennej władzy państwowej, pojęcia demokracji i koncepcji państwa demokratycznego;

= charakterystyka pojęcia, koncepcji i modeli państwa prawnego, rządów prawa, znaczenia konstytucji, roli sądownictwa konstytucyjnego i sądów powszechnych w realizacji rządów prawa w tym problemu bezpośredniego stosowania konstytucji;

- przedstawienie uwarunkowań teoretycznoprawnych w sferze stanowienia i stosowania prawa, zwłaszcza w zakresie wykładni prawa z perspektywy problemu praworządności.

Profil studiów - ogólnoakademicki.

Forma studiów - stacjonarne.

Rodzaj przedmiotu - obowiązkowy.

Dziedzina nauk społecznych, dyscyplina nauki prawne.

Rok studiów/sem. - rok V/sem. IX.

Wymagania wstępne – brak.

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć: konwersatorium: 40 godz., ( w tym 20 w formie zdalnej asynchronicznej).

Metody dydaktyczne –metoda konwersatoryjna, dyskusja heurystyczna, metoda problemowa, metoda pokazu (w ramach zajęć zdalnych asynchronicznych), dyskusja moderowana (również w ramach konsultacji).

Punkty ECTS - 3

Bilans nakładu pracy studenta - udział w zajęciach 40 godz. (w tym 20 zdalnie asynchronicznie), przygotowanie do zajęć i egzaminu 37,5 godz., egzamin 2 godz., konsultacje związane z przedmiotem 18 godz.

Wskaźniki ilościowe - nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 40 godzin, co odpowiada 1,5 pkt ECTS oraz nakład pracy studenta, który nie wymaga bezpośredniego udziału nauczyciela 37,5 godz., co odpowiada 1,5 pkt ECTS.

Literatura podstawowa:

M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Komentarz, Tom I, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2016 (wybrane artykuły).

A. Chmielarz, Funkcja prawna konstytucji na przykładzie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011

L. Morawski, Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Wyd. 4, Warszawa 2005 (rozdział trzeci; część czwarta).

A. Jamróz, Demokracja współczesna. Wprowadzenie, Temida 2.

A. Antoszewski, Demokracja nieliberalna jako projekt polityczny, „Przegląd Europejski” 2018, nr 2

A. Krzynówek-Arndt, Państwo prawa w klasycznej tradycji zachodniej i późnej nowoczesności w kontekście sporów wokół klauzuli demokratycznego państwa prawnego, „Przegląd Sejmowy” nr 3(146)/2018

G. Sartori, Teoria demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 37-57, 449-488.

W. Ciszewski, Czy demokracja to rządy większości wyłonionej w wyborach? ”AVANT” vol. IX, nr 1/2018

S. Łojek, Kłopoty pojęciowe z demokracją. Ujęcie opisowe, semantyczne i normatywne, „Politeja” 1(23)/2013, s. 275-288.

M. Zmierczak, Demokracja a liberalizm – uwagi z perspektywy XXI w., „ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE – SKŁODOWSKA” Sectio G, vol. LXVI, 1 2019, s. 465-474.

Literatura dodatkowa:

S. Oliwniak, Jürgen Habermas o kryzysie uprawomocnienia we współczesnych społeczeństwach demokratycznych, [w:] A. Jamróz, S. Bożyk (red. nauk.), Z zagadnień współczesnych społeczeństw demokratycznych, Białystok 2006.

Z. Kmieciak, O pojęciu rządów prawa, „Państwo i Prawo” 9/2016.

A. Kotowski, Zjawisko multicentryczności systemu prawa z perspektywy koncepcji integracyjnej, „Studia Prawnicze” 2/2015

A. Kotowski, Operatywna wykładnia prawa w warunkach multicentryzmu, „Przegląd Prawa i Administracji” CIV, 2016

A.Lewandowski, Endogenne źródła kryzysu demokracji liberalnej jako przedmiot badań, „Horyzonty Polityki” 2022, Vol. 13, N° 44

B. Liżewski, Cecha jednolitości systemu prawa w warunkach multicentryzmu, „ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE – SKŁODOWSKA” Lublin, Sectio G VOL. LXVI, 1 2019

J. Scott, Władza, Warszawa 2006 (rozdział 1)

M. Augustyniak, Prawa jednostki a dobro wspólne – powracający dylemat, „Studia Prawnoustrojowe” 9/2009

M. Potz, Fikcje polityczne i legitymizacja władzy w demokracji, „Wrocławskie Studia Politologiczne” Tom 17 (2014)

R. Wonicki, Spór o demokratyczne państwo prawa. Teoria Jürgena Habermasa wobec liberalnej, republikańskiej i socjalnej wizji państwa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007 (część II).

Wiedza:

KA7_WG2: ma pogłębioną wiedzę z zakresu prawniczych dyscyplin ogólnych (prawoznawstwo, logika prawnicza, teoria i filozofia prawa, doktryny polityczno-prawne, teoria prawa i demokracji), prawniczych dyscyplin historycznych (historia prawa polskiego, powszechna historia prawa, prawo rzymskie)

KA7_WG5: ma pogłębioną wiedzę z zakresu innych dziedzin prawa i wybranych zagadnień z innych nauk społecznych

Umiejętności:

KA7_UW3: umie wykorzystać wiedzę teoretyczną z poszczególnych dziedzin prawa

KA7_UW4: wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów prawnych, spraw niejednoznacznych interpretacyjnie; potrafi wskazać możliwe rozwiązania, z zachowaniem norm etycznych

Kompetencje społeczne:

KA7_KO2: umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów społecznych i potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki społeczne swej działalności

KA7_KK2: potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny

Egzamin pisemny lub ustny z uwzględnieniem wykonania zadań w ramach zajęć zdalnych.

W zależności od obowiązujących regulacji zastrzega się możliwość przeprowadzenia egzaminu końcowego przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.